One Grape & Wine plan: weg naar 2050

In Australië zijn ze kritisch aan het kijken hoe de wijnbouwindustrie vorm gegeven moet worden om toekomstbestendig en winstgevend te zijn. In 2020 creëerde de sector een visie naar een winstgevende, productieve en duurzame toekomst in 2050. Maar door voortdurende uitdagingen zijn deze doelstellingen lastig haalbaar tenzij de sector haar koers wijzigt. Vandaar het sectorplan One Grape & Wine Plan om met hernieuwde ideeën de weg naar de Visie 2050 te bewerkstelligen.

Een belangrijke stap is dat de belangenorganisaties Australian Grape & Wine en Wine Australia de handen ineen hebben geslagen met de regionale en staatsverenigingen om een breed gedragen strategie te ontwikkelen.

One Grape & Wine plan: weg naar 2050

Sector uitdagingen

Maar wat zijn dan deze uitdagingen waar de Australische wijnsector voor staat?

Allereerst blijft de winstgevendheid achter vanwege de significante investeringen waar de industrie steeds opnieuw voor staat. Denk hierbij aan de invloed van klimaatverandering. Maar ook de continue aanwezige overproductie drukt prijzen. Terwijl aan de andere kant andere landen steeds vaker import heffingen opleggen, waardoor de vraag afneemt. Vooral de Chinese heffingen hebben een dramatische impact gehad op Australische wijn. En tenslotte ook de problematiek in wereldwijde supply chain management. Containers die op 1 plaats nodig zijn, maar op een andere plaats liggen.

Wijzigingen in consumenten voorkeuren en, nog belangrijker, perceptie. Onder invloed van gezondheidsdiensten en overheidsbeleid ligt alcohol onder vuur. En de negatieve gevolgen van overmatig gebruik wordt enorm belicht. Daarnaast heeft Covid-19 ook een grote verandering in consumentengedrag bewerkstelligd.

De duurzame toekomst speelt een grote rol. Natuurlijk is intensieve landbouw waarbij d focus ligt op hoge opbrengsten niet goed en put de aarde uit.

Gezamenlijk actie nodig

De bedoeling van het One Grape & Wine Sector Plan is om de weg naar de ambities binnen Vision 2050 te opnieuw te definiëren. Het verwoordt de prioriteiten van de sector en schetst duidelijke acties die door alle delen van de sector moeten worden ondernomen om individueel, zakelijk en sectoraal succes te behalen.

Succes is natuurlijk niet gegarandeerd, maar meer dan ooit is dit afhankelijk van inzet en actie van iedereen. Inclusief het omarmen van innovatie en nieuw perspectief om een nieuwe weg in te slaan voor de sector.

Obstakels waar men rekening mee moet houden zijn heffingen, zoals Trump dit doet, importbeperkingen uit China, maar ook de grilligheid van consumenten. Vooral Australische wijnen staan bekend om hun krachtige volle rode wijnen. Maar tegenwoordig neigen consumenten juist naar meer lichtere wijnen vanuit een gezondheidsperspectief.

Doel van het plan

Het One Grape & Wine Sector Plan richt zich op de belangrijkste prioriteiten die de sector heeft geïdentificeerd om de weg naar Visie 2050 te realiseren. Dit omvat:

  • het in evenwicht brengen van vraag en aanbod
  • richt investeringen op gebieden om de grootste impact te hebben, en moedig de toepassing van innovatieve praktijken aan om de kwaliteit, efficiëntie en winstgevendheid te verbeteren
  • uitbreiden van de kwaliteit, waarde, imago en internationale beschikbaarheid van Australische wijn
  • verbeter de beschikbaarheid van Australische wijn op de lokale markt en stem het product af op de vraag van de consument.
  • maak gebruik van de brede ervaring, expertise en perspectieven binnen de sector om beslissingen te versterken en het succes van de sector te vergroten.
  • bevorder duurzame praktijken om de winstgevendheid van bedrijven te verbeteren en de ecologische en economische levensvatbaarheid op lange termijn te waarborgen.
  • Evalueer de financiering van de sector om deze te waarborgen in de toekomstige jaren
  • Zoek proactief het gesprek met de overheid en gemeenschappen om negatieve vooroordelen tegen te gaan.

Wat zijn de integrale acties?

Wanneer gekeken wordt naar het product wijn, denk dan bijvoorbeeld aan het overdenken van producten en verpakkingen. Hoe kan men dit lichter en duurzamer maken, zonder dat kwaliteit van de wijn inboet. Maar ook de vraag en aanbod naar een meer evenwicht brengen en kijken naar product innovatie.

Natuurlijk is Australische wijn niet alleen voor Australië weg gelegd. Daar speelt een grote rol voor belangenorganisaties om Australische wijn meer op de internationale kaart te zetten. Daarbij helpt wanneer wijnbedrijven natuurlijk hun product portefeuille differentiëren en een verhaal kunnen neerzetten. Een persoonlijk verhaal werkt altijd om je te onderscheiden van andere aanbieders!

Qua duurzaamheid draait het om emissie uitstoot verminderen, maar ook zeker het benadrukken en diversifiëren als wijn producent dat op een ecologische wijze wordt gewerkt bijvoorbeeld.

En, niet onbelangrijk, de sector is ernstig afhankelijk van seizoenarbeiders. En het is steeds lastiger om aan (goede) mensen te komen. Hoe kan de industrie zorg dragen dat er ook in de toekomst voldoende mensen bereid zijn om het (vaak toch zware werk) in de mooie wijnindustrie te blijven doen?  Denk hierbij training, carrière planning en dergelijke.

Conclusie

Australië neemt de aanpak zeer serieus. Een duidelijke visie waar ze naartoe willen werken, pakken ze aan door de hele keten erin te betrekken. De kracht van het plan ligt in het vermogen om de last te delen om de kansen te optimaliseren. Maar actie is noodzakelijk, samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid, om te leren van het verleden, om de uitdagingen van vandaag aan te gaan, om de koers uit te zetten voor succes in de sector.

Impact LA wildfires op wijn

Van 7 tot 31 januari werd Los Angeles verrast door zeven heftige branden die maar moeilijk onder controle te krijgen waren. De drie grootste branden hebben bijna 23.000ha en meer dan 20.000 huizen verwoest. Na de chaos van de eerste dagen, begon de details van de verwoesting pas echt naar voren te komen. Maar wat voor impact hebben deze LA wildfires op wijn gehad?

Wat is er gebeurd

Dankzij aanhoudende droogte , lage luchtvochtigheid, opbouw van vegetatie tijdens de wintermaanden en de Santa-Ana winden, ontstond er een giftige cocktail. Het zuiden van Californië was sinds de nazomer van 2024 steeds droger geworden, met als gevolg van El Niño die verschoof naar La Niña. Deze ontstonden in december 2024 boven de tropische Stille Oceaan. Daardoor was Los Angeles County in een matige droogtestatus terecht gekomen, in een periode die traditioneel juist nat is. Hierdoor nam het risico op branden toe.

De combinatie van de verdorde vegetatie, toegenomen temperaturen en aanzwellende oceaanwind zorgde voor deze heftige branden. Dit is een typisch verschijnsel van klimaatveranderingen.

LA wildfires impact op wijn

Source: Wikimedia

Hechte samenleving

Duizenden huizen zijn verwoest, en hebben dus diepe sporen nagelaten in de samenleving. Maar ook de infrastructuur is zwaar beschadigd.

Wat opvalt is de hechte en veerkrachtige samenleving in de regio. Verschillende initiatieven zijn opgezet, waarbij niet getroffen wijnhuizen de opbrengst van hun wijn doneren aan doelen als LA Fire Department Foundation en LA Fire Fundraiser. Maar ook gewoonweg de mensen in hun omgeving helpen om met deze tragedie om te gaan en nieuwe stappen te zetten in deze onzekere toekomst.

En die toekomst is voor veel mensen onzeker. Het blijkt dat veel mensen zwaar onderverzekerd zijn en dat de recente prijsstijgingen in de bouwsector dus niet goed gereflecteerd zijn in de verzekeringen. Ook zijn verzekeraars niet happig om verzekeringen open te breken of nieuwe af te sluiten vanwege het  escalerende risico op blootstelling aan rampen, evenals de stijging van de inflatie.

Beperkte brandschade voor wijngaarden

Het ziet er naar uit dat de schade aan commerciële wijngaarden beperkt is gebleven. De branden zijn vlak langs de Malibu Coast AVA afgegaan. Maar deze wijngaarden waren in 2018 grotendeels afgebrand. Maar wel veel proeflokalen en restaurants zijn het slachtoffer geworden.

En vergeet ook niet de medewerkers van de wijnhuizen. Veel mensen en bedrijven moesten evacueren, werknemers die hun hebben en houwen hebben verloren en potentieel rookschade.

De impact van de wildfires op de wijn industrie in LA zal naar verwachting langdurig zijn. Naast de directe schade en ontwrichting hebben de branden ook een gevoel van onzekerheid over de toekomst gecreëerd. Veel bedrijven hebben moeite om te herstellen en het is onduidelijk hoe lang het zal duren voordat de industrie volledig is hersteld.

De toekomst van wijn

Na de ban van sigaretten en diesel/benzine auto’s, zien we nu een lobby ontstaan voor een campagne tegen alcoholische dranken. Terecht of onterecht, dat wil ik graag in het midden laten. Duidelijk mag zijn dat ik een voorkeur heb voor een bepaalde richting, met name voor wijn. Daarom wil ik de vraag stellen wat de toekomst van wijn nu eigenlijk nog is. Zeker omdat het klimatologisch ook zeker tegen zit.

We hebben dit onderwerp al eerder aangestipt met de uitdagingen in de Douro, de overproductie in Frankrijk en microplastics in de Duitse wijngaarden. Maar graag willen we in dit onderwerp nog iets verder duiken.

Zo kan je stellen dat er klimatologische uitdagingen liggen, maar ook zeker veranderde consumentenpatronen en algeheel economische uitdagingen.

Klimaatuitdagingen

Druiven zijn kieskeurig en 13 tot 21C zijn optimaal voor deze plant. Daarnaast zijn omstandigheden ook van belang, waterstress op de juiste moment dragen bij aan de complexiteit van het uiteindelijke product.

Bosbranden zijn mogelijk de meest zichtbare resultante van klimaatverandering. In de afgelopen 2 decennia zijn deze over de hele wereld verdubbeld en heftiger. Ook hittegolven komen 3x vaker voor. Bedenk daarbij dan ook dat 2014-2023 het warmste decennium ooit is geweest. En dat terwijl neerslag heftiger en minder voorspelbaar is geworden.

In het wijnland heeft men intussen ruim ervaring opgedaan met de extremen als gevolg van klimaatverandering, waardoor de toekomst van wijn op het spel staat. Van heftige hittegolven en bosbranden tot jarenlange droogte gevolgd door ernstige overstromingen, verwoestende hagelbuien en vroege en late vorst. Volgens het World Economic Forum zijn de kosten van deze extreme weersomstandigheden in de afgelopen 20 jaar ongeveer $2.8 biljoen.

Oplossingen voor klimaatuitdagingen

Maar zijn er dan oplossingen? Het antwoord is al snel in de bodem terug te vinden. Bodemgezondheid is essentieel voor gezonde klimaatbestendige gewassen. Intensieve grondbewerking waaronder bemesting, tasten de bodem aan. Regeneratieve wijnbouw is hier een oplossing voor. Meer bodembedekkers in de wijngaard kan het vocht beter reguleren en verdamping beheersen. Maar ook de temperatuur in de wijngaard controleren en bodemerosie te verminderen. Daarnaast helpt begrazing met het ”masseren” van de bodem om de waterdoorlating te verbeteren. Ook zien we dat wijnbouwers (kleine) bosgebieden aanplanten rondom de wijngaard om enzymatische biodiversiteit te verbeteren. Zie ook ons artikel over regeneratieve wijnbouw.

Een ander probleem is de regelgeving. Met name in veel Europese appellaties is irrigatie niet toegestaan. Ook hier zien we een iets flexibelere houding ontstaan als het gaat om herbruik van water te stimuleren, in plaats van uit rivieren of reservoirs.

Grillig consumentengedrag

Als iets duidelijker wordt in deze wereld die steeds aan veranderingen onderhevig is, is het wel dat het consumentengedrag bijzonder grillig is. Dit is ingegeven door de politieke instabiliteit in de wereld (denk aan Rusland-Oekraïne, Israël-Palestina, China, Noord Korea, maar vlak ook zeker de Verenigde Staten niet uit die allerlei importheffingen aan het opleggen zijn). De Verenigde Staten maar ook China zijn belangrijke afzetmarkten, vooral voor Franse wijn, maar juist deze landen juist meer handelsbeperkingen opwerpen.

Maar ook worden consumenten geraakt in hun portemonnee. De koopkracht van de consument krimpt en er is sprake van een wereldwijde economische neergang, die de wijnhandel blijft beïnvloeden.

Low-No Alcohol

En denk ook aan de verschuiving naar gezondheidsbewustheid van de consument. Alcohol wordt steeds meer in de ban gedaan door overheden. Vooral Noord Amerika, maar ook steeds meer in centraal Europa speelt dit een belangrijke rol. De enige wijze om hierop in te spelen is vooral om te kijken naar de productportfolio. Hoe kan men in de toekomst slimmer wijn maken met lager alcohol percentage of zelfs alcoholvrij.

Premiumisatie

Een ander aspect is premiumisatie. In de afgelopen jaren had de wijnwereld vol ingezet op premium-wijnen. Terwijl de volumes stagneerden, compenseerde deze premium-wijnen het verlies. Echter, zeker doordat de vraag uit China lager uitvalt, kan je vraagtekens zetten of premium-wijnen een haalbare strategie is naar de toekomst.

Wijnkennis

Waar wel kansen liggen is om de kennis over wijn te vergroten. Zeker ook jongere generaties zijn erg geïnteresseerd om meer te begrijpen hoe wijn gemaakt wordt en hoe wijn te proeven. Vandaar ook onze wijnproeverijen om deze kennis te delen.

Product differentiatie

Een andere kans ligt in de aanpak. Grenzen vervagen, we drinken graag nog een drankje, maar identificeren onszelf niet meer als ‘wijndrinker’, ‘bierdrinker’ of ‘cocktaildrinker’. We willen gewoon iets lekkers, waarbij de kwaliteit vooropstaat. Of dat nu een speciaal bier, mooie wijn of lekkere cocktail is. Niet alleen de categorieën verdwijnen, wijnmakers worden ook avontuurlijker. Of het nu whisky op een Amarone vat of kruiden in wijn tijdens de rijping. Alles kan.

En natuurlijk verschuift de trend van zware rode wijnen, naar de lichtere witte wijnen en mousserende wijnen die vaak lager in alcohol zijn.

Daarnaast blijven bio/natuurlijke, vegan maar ook orange wijn in de toekomst ook populair.

Waar ligt de toekomst van wijn?

Ja het is waar, er is een enorme overproductie dankzij de stuwende vraag naar wijn in de voorbijgaande jaren. Terwijl nu ook de consumentenmarkt haar focus aan het verleggen is. Maar wijn heeft zich genesteld in de culturele waarden van veel bevolkingsgroepen. Het is alleen de vraag of het zo prominent zal blijven. Het lijkt erop dat er een verplaatsing van focus plaats vindt naar lagere alcoholische dranken. Dus om de toekomst zeker te stellen voor wijn, zullen wijnbouwers flexibeler moeten gaan inspelen op wijzigende omstandigheden. Dat vraagt om een enorme uitdaging voor een traditioneel logge sector. En daar zien we grote verschillen tussen de “oude” en “nieuwe” wereld. De laatste is beter in staat om snel aan te passen aan omstandigheden. Terwijl in de “oude” wereld veel meer gereguleerd is, en dus veel trager verandert.

Toekomst van wijn in Europa

We hebben er al eerder over geschreven, klimaatopwarming, vernietiging van wijngaarden maar ook de trend naar gezonder leven zonder alcohol die allemaal invloed hebben op de toekomst van het wijn maken in Europa.

Vanzelfsprekend wordt er ook binnen Europa gesproken over de wijn industrie, waarbij de AGRI (de landbouwcommissie van het Europees Parlement) naar hervormingen zoekt om de toekomst veilig te stellen.

Achtergrond

De wijnsector van de EU is een pijler van het cultureel erfgoed van de EU en levert een belangrijke bijdrage aan de economie, de samenleving en het buitengebied. Niet voor niets zijn veel wijngebieden ook uitgeroepen tot cultureel erfgoed. Denk hierbij aan Champagne, Bourgogne, Piemonte, Douro en Wachau. EU-wijn is verbonden met waarden als traditie, duurzaamheid, landschapsbescherming, cultuur, gastronomie en toerisme, en is van groot belang voor de economische duurzaamheid van plattelandsgebieden en de bevolking.

De AGRI heeft een werkgroep opgezet die de uitdagingen en kansen voor de wijnbouw onderzoeken. De EU is nog steeds wereldleider op het gebied van wijnproductie (~60%), consumptie (~48%) en exportwaarde (~60%). Maar maatschappelijke en demografische veranderingen laten hun sporen na. Productie is meer onvoorspelbaar geworden door klimatologische veranderingen. De wijnconsumptie ligt op het laagste niveau in de afgelopen drie decennia. Terwijl consumenten steeds meer de voorkeur geven aan frissere en lichtere wijnen of andere dranken die gemakkelijker te krijgen en te drinken zijn. Hierdoor ondervinden klassieke regio’s als Bordeaux, Rioja en Piemonte met hun zwaardere wijnen veel hinder. En de export wordt beïnvloed door geopolitieke en de-consumptie factoren.

Hoe het tij te keren

Deze werkgroep is daarom gekomen met een aantal aanbevelingen om de wijnindustrie meer toekomst bestendig te maken. De bestaande beleidsinstrumenten worden hierin herbevestigd. Maar ook benadrukt de groep om het productiepotentieel te beheren om de structurele overproductie aan te pakken. Belangrijke maatregelen zijn nodig op nationaal niveau om de concurrentiepositie te verbeteren, de duurzaamheid van de industrie te verbeteren en de veerkracht te versterken. Instrumenten omvatten

  • rooiregelingen, zoals reeds eerder besproken is,
  • een flexibeler beheerssysteem voor vergunningen om wijnstokken te (her)planten
  • mechanismen om de aanpassing van druivenopbrengst te vergemakkelijken.

Ook moet de weerbaarheid van wijnbouwers tegen markt- en klimaatrisico’s versterken door oneerlijke praktijken te bestrijden. Maar ook steun voor klimaatinvesteringen afstemmen voor verbeterde risicobeheersinstrumenten en innovatieve verzekeringsoplossingen. En daarnaast moet de begroting flexibiliteit bieden voor het financieel beheer en om de nationale steunprogramma’s voor wijn te wijzigen om sneller te kunnen reageren op markt- of klimaatgebeurtenissen.

Tenslotte zijn er aanpassingen aan de sector nodig om de veranderende consumenten voorkeuren en trends het hoofd te bieden. Dataverzameling, innovatie te ondersteunen en promotie op nieuwe smaken en eisen af te stemmen te vergemakkelijken, denk zoal aan duurzaamheid. Hierin zal ook alcoholvrije wijnen een belangrijke plaats innemen. Omdat in de meeste appellaties een alcohol percentage is voorgeschreven, zal de wetgeving hierover moeten veranderen.

Hoe verder?

Het Europees Parlement moet zich nu gaan buigen over deze voorstellen. Maar niet iedereen staat te juichen. Zo komt er vanuit de rechtse hoek in het parlement stevige kritiek tegen de promotie van alcoholvrije wijn. Zij vinden dat dit niet het juiste antwoord is op de problemen in de sector.

Desondanks staat de wijnsector open voor veranderingen. Want de vraag naar vol alcoholische producten is dalende. Overproductie is een feit, vandaar dat wijngaarden reeds opgekocht worden. De sector heeft moeilijkheden om zich aan te passen.

Is wijn te redden?

Het zal niet verbazen maar de wijn industrie heeft steeds meer uitdaging als het gaat om opwarming. Doordat het klimaat verandert, zijn druiven meer blootgesteld aan meer (intense) zonuren en warmte. Hierdoor rijpen de druiven anders waarbij de zuurgraad in het geding kan komen. De opwarming van de aarde houdt rechtstreeks verband met een lagere concentratie organische zuren in druivenbessen. Vanwege dit gebrek aan organische zuren hebben wijnen de neiging om hogere pH-waarden en een lage zuurgraad te hebben. We kunnen ons dus afvragen of wijn nog te redden valt voor wijn uit warmere streken.

Fumaarzuur als oplossing

Tijdens de malolactische vergisting zet de wijn haar frisse appelzuur, dat in nature voorkomt in wijn, in melkzuur. Hierdoor kan de zuurgraad van de wijn worden verlaagd, wat de versheid en kwaliteit dus in gevaar kan brengen. Dit is een standaard proces voor rode wijnen, en is een keuze voor de wijnmaker bij witte wijnen. De omzetting van scherp appelzuur naar zachter melkzuur draagt bij aan de complexiteit en zachtheid (body) van de wijn. Dit speelt vooral in de warmere streken, zoals la Mancha in Spanje, Languedoc in Frankrijk, maar ook diverse landen zoals Zuid Afrika en Chili.

Nu heeft onderzoek uitgewezen dat fumaarzuur een mogelijk oplossing kan bieden. Dit laat wederom zien hoe het traditionele wijn maken samensmelt met innovatie. Door fumaarzuur toe te voegen kunnen wijnmakers de malolactische omzetting beter beheersen waardoor de zuurgraad behouden kan blijven. Dit resulteert niet alleen in frissere wijnen, maar verbetert ook de stabiliteit. Wijnen met een hogere zuurgraad zijn ook minder vatbaar voor bederf en ongewenste microbiële activiteiten.

Wat is fumaarzuur?

Fumaarzuur is een organisch zuur dat in kleine hoeveelheden aanwezig is in de meeste vruchten en groenten. Het is veel gebruikt in de voedingsindustrie vanwege de verzurende eigenschap, soms ter vervanging van citroenzuur of wijnsteenzuur. De toepassing is vaak gericht als zuurregelaar en remmer van melkzuurbacteriën.

Onderzoek

Een onderzoeksteam van de Polytechnische Universiteit van Madrid, onder leiding van Antonio Murara, heeft een uitgebreid driejarige studie gedaan naar de effectiviteit van fumaarzuur in verschillende druivensoorten en wijnstijlen. De bevindingen zijn veelbelovend waarbij fumaarzuur effectief is gebleken voor het behoud van de kwaliteit en stabiliteit van de wijn.

De introductie van fumaarzuur als hulpmiddel voor het beheer van MLF biedt wijnmakers een betere controle over het fermentatieproces, waardoor de natuurlijke zuurgraad en versheid van de wijn behouden blijven. Dit vermogen is vooral relevant in de context van de opwarming van de aarde, waar hogere temperaturen de wijnkwaliteit nadelig kunnen beïnvloeden door het verlies van zuurgraad te versnellen en het risico op bederf te vergroten. Deze innovatie ondersteunt de aanpassing van de wijnindustrie aan klimatologische uitdagingen en beschermt de zintuiglijke kwaliteiten die de consument koestert.

Alternatieven

Het is gebruikelijk om de wijn aan te zuren om deze onevenwichtigheden te voorkomen die kunnen leiden tot wijndefecten en vroegtijdig bederf. Vandaag de dag is het gebruikelijk om wijnsteenzuur te gebruiken voor het aanzuren van wijn. Fumaarzuur is dus een alternatieve wijze voor het aanzuren. Reden voor deze nieuwe alternatieve methode is dat fumaarzuur een beter verzurend vermogen heeft dan wijnsteenzuur.

Is wijn te redden?

Conclusie

En de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijn (OIV) heeft onlangs het gebruik van fumaarzuur bij wijnbereiding goedgekeurd. Dit is een belangrijke beslissing om wijn in de toekomst te redden.  Deze goedkeuring komt op een kritiek moment waarop de opwarming van de aarde steeds meer invloed heeft op de wijnkwaliteit, vooral in warmere streken. Dus goed nieuws voor liefhebbers van knisperende witte, rosé of mousserende wijnen! Maar het opent ook deuren voor rode wijn om de levendigheid en frisheid te behouden.