Begin januari was het weer zover, de proeverij van de Bordeaux wijnen op fles met als jaargang 2022. In april 2023 was al aangekondigd dat de wijnen een bijzondere frisheid vertonen, na een zomer met extreme droogte. Maar de vraag is, wanneer ze uit de fles geschonken worden, is dat nog steeds het geval? We hebben het al eerder gehad over wijnweetjes van oogstjaar 2022, maar daarin was Bordeaux nog onderbelicht. En kijken we naar een jaargang vroeger, worstelde Bordeaux met de vele regen en late vorst.
Zoals gezegd was het jaar 2022 een jaar van extremen, nog erger dan voorgaande jaren. Het water tekort ging gepaard met veel hitte. Waterstress is goed, want dan creëren de druiven concentratie en diepgang. Maar door extreme hitte liggen overconcentratie en hoge alcoholgehaltes op de loer. Echter de producenten waren hier nu beter op voorbereid.
Klimaat impact
De knopvorming van de bloemen begon al vroeg, voordat de vorst intrad op 2-5 april. Dit heeft natuurlijk haar sporen achter gelaten in een aantal wijngaarden. Vooral op de rechteroever ondervond men hier schade van omdat Merlot eenmaal eerder ontspringt. Vervolgens was het tijdens de groei en de bloei erg droog, waardoor de bloei bijna 10 dagen eerder eindigde dan gemiddeld. Het grote voordeel van het geringe vocht was dat er weinig schimmelvorming plaatsvond.
Vanaf mei tot en met augustus is het bovengemiddeld heet met wel 3 hittegolven. De véraison start al midden juli, vroeger dan gebruikelijk.
Bron: Jancis Robinson
De zomer is droog, behalve tussen 20 en 30 juni. Er zijn 2 grote hagelstormen waarvan één zich beweegt over Saint Estèphe naar het noordelijke deel van de Médoc. En de andere via de zuidelijke Médoc, ten zuiden van Margaux, richting de rechteroever naar Fronsac en AOC Bordeaux. Hoewel de hagel heftig is, brengt ze slechts lokaal schade toe.
In september zakken de temperaturen weer en blijft het overwegend droog met een laag risico op schimmels. De droogte was zo uitzonderlijk dat voor het eerst, onder specifieke voorwaarden, irrigatie werd toegestaan in Pomerol en Pessac-Léognan.
Kortom 2022 in Bordeaux kenmerkt zich door droogte en warmte. Het groeiseizoen was maar liefst 1.7 graden warmer dan het tienjarig gemiddelde. En er viel maar liefst 40% minder regen dan het tienjarig gemiddelde. Hoewel warm, de diurnal range (dagelijkse temperatuur schommeling) bleef groot, een belangrijke factor voor het behouden van de frisheid van de wijnen. Ook heeft de droogte er aan bij gedragen dat de druiven aanzienlijk kleiner zijn. Maar liefst 15-30% lichter van gewicht en daarmee ook geconcentreerder.
Hoe zijn de wijnen?
Maar hoe zijn de uiteindelijke Bordeaux wijnen van jaargang 2022 eigenlijk? De Paillac wijnen neigen naar een rijke wijn; krachtig, hoger alcohol en aanwezige (maar rijpere) tannine. De regenval in juni heeft een belangrijke rol gespeeld om extreme waterstress te voorkomen. Het heeft geresulteerd in wijnen diep van kleur, zeer geconcentreerde aroma’s maar tevens zacht en verfijnd. Een parel voor iedere wijnkelder.
Voor Saint Estèphe was de situatie anders, in juni viel er lokaal veel hagel met de nodige schade. Desondanks zijn de wijnen ongelooflijk goed. Stijlvolle karakter gedreven wijnen met complexiteit die goed kunnen ouderen. En dit beperkt zich niet tot de Grand Cru’s, maar eigenlijk alle wijnen uit Saint Estèphe.
Bij de wijnen van Saint Julien valt de consistente kwaliteit op. Dit is mede veroorzaakt door de regenval in juni en de klei bodems die dit water goed vasthouden. Hierdoor waren er meer waterreserves voor de hete zomer. De wijnen komen relatief zacht over ondanks de aanwezige tannine vanwege het hogere alcohol percentage. En het goede nieuws, ook de niet geklasseerde domeinen hebben hoogwaardige wijnen opgeleverd! Het mooie van de St Julien wijnen is dat ze zowel jong goed op dronk zijn, als dat ze nog vele jaren kunnen liggen.
Ook in Margaux kent één van de mooiste Bordeaux wijnen in 2022. Er ligt een grens halverwege de appellatie waar het noordelijke deel een meer constante wijn heeft opgeleverd, terwijl het zuidelijk deel wat wisselender is door meer droogte. De wijnen leveren op hun best bloemige aroma’s met elegantie, levendigheid, zijdezachte texturen en een heerlijke zuiverheid van fruit in de mond.
En tenslotte Pessac Leognan. De lichte kiezelgronden zijn ideaal om het vele water weg te leiden. Het nadeel is bij langdurige droogte het zo benodigde water ook snel weg is en de warmte blijft reflecteren waardoor druiven eerder(over)rijpen. Dat eerste was natuurlijk het geval in 2022 in deze Bordeaux appellatie. Vooral wijngaarden met jonge stokken hebben het moeilijk gehad. De rode wijnen zijn hierdoor warmer van karakter en minder uitgesproken fruit. Vaak moest er relatief vroeg geplukt worden, wellicht zonder perfecte rijpheid.
Conclusie
Het jaar 2022 is Bordeaux goed gezind geweest. Alle appellaties hebben goed geprofiteerd, maar op château niveau zijn er nog wel wat verschillen. Het zijn vooral de structuur en diepgang die opvallen in de wijnen. Maar, zoals je wel kan verwachten met warme jaren, kunnen sommige wijnen rijp tot overrijp zijn. Het lijkt dat de top vooral in Paillac en Saint Julien te vinden zijn.
Omdat goede wijnen lang mee gaan, zal deze jaargang relatief duur zijn. Maar omdat de verschillen tussen de tweede wijnen van de betere châteaux niet zo heel groot zijn, kan het interessant zijn om juist op de tweede wijnen te focussen!