WSET Archieven - Pagina 7 van 7

9 maart 20212 mei 2021

Interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire

We laten de Bourgogne nu achter ons, en steken de Loire over van de Grand Auxerrois voor een interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire. Deze vallei is gelegen aan de rivier de Loire, de langste rivier in Frankrijk van maar liefst 1.012 km! De Loire ontspringt in de Ardèche in het Massif Central. Grappig genoeg ligt het Massif Central ingeklemd tussen de rivieren de Rhone (zie ook het artikel over Châteauneuf-du-Pape) aan de oostelijke kant en de Loire aan de westelijke zijde.

Maar terug naar de Loire. Deze strekt zich uit van de Ardèche en mondt uit in de Atlantische Oceaan nabij Nantes. Het wijnbouwgebied strekt zich uit vanaf Nevers waar de Centre Loire begint en stroomafwaarts via Touraine, Anjou-Saumur en uitmondt in de Atlantische Oceaan in de Nantais. In de komende weken gaan we deze regio’s apart bespreken.

Terroir

De Loire vallei kent een uniek cultureel landschap, waarbij het gebied van Chalonnes-sur-Loire (in Maine et Loire) tot aan Sully-sur-Loire (in Loiret) geclasseerd is door UNESCO Werelderfgoed lijst. Met meer dan tweeduizend jaar geschiedenis, bestaat het wijngaardgebied van de Loire-vallei uit een mozaïek van verschillende klimaten, bodems, geografische kenmerken en locaties – die allemaal bijdragen aan de diversiteit van de wijnen van de vallei.

De wijngaarden van de Val de Loire onderscheiden zich door de diversiteit van hun natuurlijke omgeving. De ondergrond verschilt aanzienlijk;

De Pays Nantais bestaat uit stollingsgesteente uit het Massif Armoricain (een gebied dat zich uistrekt van Bretagne tot de Val de Loire), met vooral gneiss, mica schists en graniet.
In de Anjou is de ondergrond voornamelijk leisteen, zandsteen en vulkanisch gesteente afkomstig uit het Massif Armoricain.
Tussen Angers en Saumur vindt een overgang plaats van oudere gesteente in het westen naar sedimentaire bekken (het Bassin Parisien) in het oosten.
In de Saumurois en Touraine bestaat de ondergrond uit tuffeaukalksteen, zand en kielibachtige klei uit het Bassin Parisien. Terwijl de terrassen grenzend aan de Loire en de Vienne bestaan uit zand en kiezels, gladgestreken tot rondheid door de werking van het water en hier in de loop der jaren afgezet.

Klimaten

Omdat het gebied erg uitgestrekt is, het reikt zo een 400km het binnenland in, heb je vanzelfsprekend ook verschillende klimatologische invloeden. Daar waar de wijngaarden in de Nantais oceaan invloeden hebben, liggen de wijngaarden van Touraine in een meer continentale zone. Hierdoor zijn de herfst en winters mild in de Nantais, met warme vochtige zomers. In de Anjou continueert de oceaan invloeden wat resulteert in milde winters en hete zomers. Er is veel zon en lage temperatuurschommelingen. Sommige microklimaten resulteren zelfs in mediterrane plantenleven. De Saumur wijngaarden vind je een semi-oceanisch klimaat, aangezien de heuvels in het westen een barrière vormen voor de westenwind. De Touraine kent dus een meer continentaal klimaat. En dat allemaal in één wijngebied!

Druivensoorten

Ook als het gaat om druivensoorten is de Val de Loire uniek. Zelden komen zoveel verschillende soorten druiven voor en dan ook nog ieder in het eigen sub-gebied!

Regio	Wit	Rood
Nantais	Melon de Bourgogne
Anjou-Saumur	Chenin, Chardonnay	Cabernet franc, Gamay
Touraine	Chenin, Sauvignon Blanc, Chardonnay	Cabernet franc, Gamay
Centre Loire	Sauvignon Blanc, Romorantin	Grolleau, Pineau d’Aunis (Chenin Noir), Pinot Meunier

Overzicht belangrijkste druivensoorten Val de Loire

De Melon staat voor 30% aangeplant, de Sauvignon Blanc voor 28% en Chenin voor 27% als witte druiven. Voor de rode zijn dit vooral Cabernet Franc 56% en Gamay 18%. Wat het ook bijzonder is, is dat in deze regio de wijnen vooral van één druivensoort gemaakt wordt (monocépage), en dus niet geblend.

Voordat we in onze interessante ontdekkingsreis duiken, nemen we eerst een kijkje in de druiven van de Val de Loire.

Melon de Bourgogne

Deze druif is een kruising tussen Pinot Blanc en het oude bijna vergeten ras Gouais Blanc. Het zal je niet verbazen dat deze druif zijn oorsprong vindt in de Bourgogne. Op enkele plaatsen staat deze daar nog aangeplant. In de Bourgogne werd deze druif tot begin van de 18^e eeuw volop gebruikt. Doordat in de begin van de 18^e eeuw in de Nantais zoveel druivenstokken werden verwoest door vorst, was een nieuw ras nodig. Vandaar dat de Melon werd geïntroduceerd. Sindsdien wordt de Melon exclusief gebruikt voor de frisse lichte wijn Muscadet. Vandaar dat de Melon vaak Muscadet wordt genoemd. Een andere bekende synoniem zijn Auxerrois Gros, Gamay Blanc en Weisser Burgunder.

Chenin Blanc

Dit is de iconische druif in de Loire en kan het terroir goed weerspiegelen in de wijn. Het is een laat rijpende druif die vooral in de Anjou en Touraine aangeplant staat.

Je moet de wijn niet verwarren met de Sauvignon Blanc, door de tonen van gras en groene appels is deze verwarring makkelijk te maken. Echter de zuurgraad is toch vele malen hoger in de Chenin.

De druif wordt gebruikt voor het maken van zowel droge, maar ook de sparkling wijn Crémant de Loire. Aangezien de druif erg vatbaar is voor edele rotting, vind je ook hele mooie zoete wijnen van deze druif. Dit versterkt zich doordat de druif een hoog zuurgehalte heeft van zichzelf, waardoor deze het hoge suikergehalte mooi in balans houdt.

Je vindt de Chenin ook elders in de wereld, in Zuid Afrika is ze zelfs tot “hun” druif uitgroeit (onder de aangenomen inheemse naam Droe Steen). Maar ook in Chili, Nieuw Zeeland en de VS.

Sauvignon Blanc

En dan de Sauvignon, deze vindt haar herkomst in de Loire. Zeer expressief met buxus en bloemen in de neus. Terwijl het palet groene appels, gras en kruisbessen. In warmere micro-klimaten neigt ze zelfs naar ananas en lychee. De grootste namen komen uit Centre; Sancerre en Pouilly-Fumé.

Cabernet Franc

Ook bekend onder de naam Breton. De druif is geïntroduceerd in de 11^e eeuw in de Nantais en men vermoedt dat de druif van oorsprong uit het Baskenland afkomstig is. Het is een voorloper van de bekende Cabernet Sauvignon en is beter bestand tegen koeler klimaat.

Gamay

De Gamay, vooral bekend uit het artikel over de Beaujolais, brengt een heel fruitige wijn voort (palet van frambozen en aardbeien).

Tot zo ver deze introductie, volgende week gaan we dieper duiken in onze interessante ontdekkingsreis door de Val de Loire. Dan gaan we de verschillende regio’s met al hun bijzonderheden verdiepen!

2 maart 20218 maart 2021

De onbekende Grand Auxerrois, veelzijdig en verrassend!

Een ander, minder bekend gebied dat onderdeel is van de Bourgogne is de Grand Auxerrois. Deze onbekende regio ligt ten zuidwesten van de stad Auxerre en nog een klein gebied ten oosten van de Chablis, de Tonnerois. Het omvat een veelheid van kleine wijngaarden die grofweg zijn op te delen in Auxerrois (ten zuiden en zuidoosten van Auxerre), Tonnerois (in de vallei van de Armancon nabij de stad Tonnerre), Vézelien (omvat de steden Vézelay, Asquins, St Père en Tharoiseau) en Jovinien (ten noorden van Auxerre op de heuvels die uitkijken op de stad Joigny). hoewel onbekend, de Grand Auxerrois is toch veelzijdig en verrassend!

De wijngaarden, op de vooral kalkstenen gronden, omvatten Chardonnay, Alligoté, Pinot Noir en Gamay. Dit zijn de welbekende druiven voor de Bourgogne. Wat heel bijzonder is, is dat je in St Bris Sauvignon Blanc vindt. Aangezien deze druif niet voorkomt in de toegestane rassen voor de Bourgogne. Verder vind je in beperkte mate Sacy (een druif variëteit dat is ontstaan uit een kruising tussen een (onbekende) Pinot variëteit en het oude druivenras Gouais Blanc, welke vroeg rijpt en lichte wijnen produceert. Tenslotte vind je Melon (de Bourgogne) welke grappig genoeg vooral bekend is in de Muscatelle uit de Loire. En César, een heel oude donkere variëteit uit de Bourgogne met hoge tannine die vooral in de stad Irancy geblend met Pinot Noir zachter wordt gemaakt.

Appellaties van de Grand Auxerrois

Deze regio omvat vooral regionale appellaties en slechts 3 gemeentelijke appellaties; Irancy, St Bris en Vézelay.

Irancy

Wijnen afkomstig uit de gemeenten Irancy, Cravant en Vincelottes mogen de appellatie AOC Irancy dragen. Hier staat Pinot Noir en César aangeplant over 190ha, waarvan slechts 5ha César is. Er wordt gezegd dat de Romeinse legioenen deze druif hebben meegenomen en geïntroduceerd. Ongeblend genereert deze druif diepe gekleurde wijnen met rood fruit aroma’s en hoge tannine gehalte.

De wijngaarden zijn aangelegd op de glooiende heuvels van kimmeridgian mergel met kalksteen. Er zijn wel 65 climats in deze kleine regio. Indien de wijn afkomstig is van één climat, staat dat vermeld onder IRANCY. Vooral hier verbaas ik mij over de Grand Auxerrois, zoveel veelzijdig en verrassend.

Deze wijn schreeuwt om een stevig stuk vlees door de stevige tannine en vettige structuur. De wijn is rijk aan donker fruit, zoals bramen, zwarte bessen, maar ook zoethout en peper kan je herkennen. Dit wordt in balans gebracht door de hogere zuren. Het is een ideale wijn om bij een stevige barbecue te serveren.

Saint Bris

Het 160ha omvattende AOC Saint Bris ligt verspreid over 5 dorpen; Saint-Bris-Le-Vineux, Chitry, Irancy, Vincelottes en Quenne. Hier staat exclusief in de Bourgogne Sauvignon (Blanc en Gris) aangeplant. De wijn is strogeel van kleur en heeft uitgesproken citrus aroma’s (zoals grapefruit, mandarijn en sinaasappel) en perzik. Soms heb je een zweem van lychee. In de afdronk bespeur je de mineraliteit in de vorm van ziltigheid en kruiden. De wijn gaat prima samen met geitenkaas gerechten of de aziatische keuken.

Een ander unicum is dat Domaine Gueguen in Saint-Bris-le-Vineux een wijngaard heeft van 50ha volledig toegewijd aan de druif Sacy. Daar waar in 1958 nog 650ha was aangepland in Frankrijk, is deze wijngaard de enige in Frankrijk waar deze “vergeten” druif nog te vinden is. Het produceert een droge lichte wijn gedragen door haar zuurgraad met een palette van groen fruit en bloesem. De wijn kent slechts een alcohol percentage van 11%!

Vézelay

Gelegen in de vallei van de rivier Cure, vinden we de jongste aanwinst in de Bourgogne, de OAC Vézelay. Deze is in 2017 goedgekeurd en omvat 256ha in de dorpen Vézelay, Asquins, Saint-Père en Tharoiseau, waarvan op het moment slechts 70ha in gebruik is. De bodem is bedekt met mergel en kalksteen wat een verfrissende mineraliteit toevoegt aan de wijn. Samen met de florale tonen en groen fruit maakt dit de wijn compleet. Een ideaal aperitief of geserveerd bij visgerechten.

Bourgogne Chitry

Deze regionale appellatie omvat de 77ha wijngaarden rondom de plaats Chitry-le-Fort. Je vind hier witte wijn (van Chardonnay) en rosé en rode wijn van Pinot Noir.

De Chardonnay is gelig van kleur met een neus van limoen, perzik en dille. Het is een soepele wijn gedragen door haar zuurgraad en frisheid. Het is een heerlijk aperitief; denk aan tapas, vegetarische hapjes.

De rosé is licht oranje van kleur met een florale hint, frambozen, rode bessen en granaatappel. Begeleid met zoethout en peper. Het is een krachtige rosé maar wel gebalanceerd met frisheid. Om te serveren denk aan salades, gemarineerde oven geroosterde vis of gnocchi.

De rode wijn is licht robijnrood van kleur met mooi afgeronde tannine wat het een perfecte match maakt naast tonijn bijvoorbeeld. De wijn is rijk aan frambozen, bramen en afgerond met een lichte toast. Deze fruitige wijn misstaat ook niet naast mooie varkens gerechten of zachte kazen zoals een Tomme.

Bourgogne Côte Saint Jacques

De 12ha wijngaarden van deze regionale appellatie is te vinden rondom de stad Joigny en liggen op het zuidoostelijke heuvels. De wijngaarden worden beschermd tegen koude wind door de bossen van Othe welke op het plateau erboven ligt. De bodem is zeer kalkrijk wat dan ook terug te vinden is in de wijn; fruitige wijnen met mooi zuur gemaakt van Chardonnay of Pinot Blanc (wit) en Pinot Noir en Pinot Gris (rood).
De witte wijnen zijn erg fruitig en lichtvoetig. Wat het ideaal maakt als apperitief.

De rode wijnen zijn licht robijnrood, fruitig en mooi balans tussen zuur en tannine, waarbij fruitigheid altijd een boventoon speelt. Door de lichtheid van de wijn is dit ook een uitstekend apperitief.

Verder kennen ze hier een gris-wijn, gemaakt van de pinot gris. De wijn is zalmroze van kleur met een zweem van grijs. Het is fruitig, fris en levendig. Heerlijk bij salades, tzatziki, gedroogde ham, maar ook zalm of kip. Het is eindeloos te combineren.

Bourgogne Côte d’Auxerre

Ligt zuidoosten van Auxerre op de rechteroever van de Yonne. De belangrijkste producerende gemeenten zijn Quenne, St-Bris-le-Vineux, Vincelottes en Champs-sur-Yonne. Op 127ha staat Pinot Noir aangepland voor rosé en rode wijn en 114ha Chardonnay voor witte wijn. Het brengt mooie rijke wijnen voort met een subtiele hint van mineraliteit vanwege de Kimmeridgian terroir.

De rode en witte wijnen zijn fruitig met een mooie touch van mineraliteit door de bodem. Ze zijn vaak verder ontwikkeld tot rijpere smaken.

Bourgogne Coulange-la-Veneuse

Op de linkeroever van de Yonne, tegenover de Côte d’Auxerre, ligt de appellatie AOC Bourgogne Coulanges-la-Vineuse. Een kleine twintigtal wijnboeren in maar liefst 7 gemeenten verbouwen vooral Pinot Noir. De wijngaarden liggen op een kleine heuvel op oostelijke richting, uitkijkend over de rivier de Yonne. De bodem bestaat uit mergel en kalksteen. Dit brengt lichte, levendige en fruitige wijnen voort, ideaal voor lunch gerechten of smaakvolle kazen. De wijnen zijn lichter dan die afkomstig van de buurman Irancy.

Bourgogne Epineuil

Indien de wijn afkomstig is van de 71ha omvattende wijngaarden uit het dorp Epineuil, dan mag AOC Bourgogne Epineil vermeld worden. Anders is het Bourgogne Tonnerre. Uniek in dit gebied is dat er alleen Pinot Noir en Pinot Gris aangeplant staan. De Chardonnay is niet aanwezig. Vandaar dat er alleen rode en rosé wijnen verkrijgbaar zijn. Interessant detail is dat ook hier de uitbraak van de druifluis de wijngaarden van de Tonnerre volledig hebben verwoest, maar zijn weer opnieuw opgebouwd in de late jaren 30 van de 20^e eeuw. Waarbij begonnen werd rondom Epineuil.

De rosé is een blend van de twee druivensoorten en staat bekend om haar verfrissende souplesse. Ideaal bij een salade of Aziatische gerechten.

De rode wijn van Pinot Noir is een lichte wijn met rood en zwart fruit. Door de lichtvoetigheid van de wijn is het een mooie partner bij kalfsvlees of Goudse kazen.

Bourgogne Tonnerre

Daar waar in Epineuil de Chardonnay ontbreekt, is het juist de enige aangeplante druif in de Tonnerre, het gebied dat er omheen ligt. De wijngaarden liggen op de heuvels rondom de rivier Armancon. Eigenlijk is pas laat in de jaren 80 wijnbouw herontdekt in deze regio. Ook hier vind je Kimmeridgian kalksteen en dat maakt de Chardonnay groen, fris, met tonen van groen fruit, venkel en soms steenfruit uit de warmere wijngaarden. Ook hier zijn de zuren hoger wat de wijn bijzonder geschikt maakt visgerechten en tapas.

Grand Auxerrois, veelzijdig en verrassend!

Zo zie je, ben je halverwege de Bourgogne volledig afgehaakt, omdat er zoveel labels zijn, krijg je bijna eens zoveel nogmaals voor alleen het gebied Grand Auxerrois! De wijnen hier zijn echter iets vriendelijker geprijsd, omdat ze niet de naam hebben die in de Côte d’Or en Chablis gelden. Terwijl zeker Irancy, Epineuil en Tonnerre mooie wijnen voortbrengen. Een ander gevolg van het feit dat de naamsbekendheid minder is, is dat het echt een heel stuk lastiger is om aan deze wijnen te komen. En met z’n 6.5 uur rijden vanaf Utrecht, is het ook niet iets wat je even doet!

Eén ding weet ik wel. Nu dit ook voor mij onbekende gebied geïntroduceerd is, ga ik zeker op zoek naar enkele van deze wijnen. Irancy, St Bris, Chitry en Côte d’Auxerre staan zeker op mijn lijstje. Uiteindelijk is de Grand Auxerrois zeker veelzijdig en verrassend. Want ik ben toch wel bijzonder nieuwsgierig geworden. Kortom, wordt vervolgd!

23 februari 20211 september 2021

Chablis de nummer 1 van de Bourgogne

Je zou het misschien niet verwachten, maar ook de magnifieke Chablis maakt onderdeel uit van de wijnregio Bourgogne. De Chablis ligt zo’n 150km meer noordwestelijk, wat bijna eenzelfde afstand is van het noordelijkste punt van de Côte d’Or tot aan de Beaujolais. Daarnaast kent de Chablis een significant ander klimaat. Waarom is de Chablis de nummer 1 van de Bourgogne? Dat vind je uit in dit artikel.

Ligging van de Chablis

De Chablis ligt ten oosten van Auxerre, eigenlijk halverwege tussen Beaune en Parijs. En is geconcentreerd rondom de stadjes Chablis, Poinchy en Fyé. Deze liggen net ten zuiden van de Côte de Bar (Champagne regio) en oostelijk van Sancerre (Loire regio). Eigenlijk is dit voor de Bourgogne het bijzondere buitenbeentje. Ten eerste vanwege de ligging, maar ook vanwege het klimaat en de bodemgesteldheid. Al deze basis factoren zijn significant anders in de Chablis in vergelijking tot Bourgogne.

Echter het is historisch bepaald dat de Chablis toch onderdeel uitmaakt van de Bourgogne; in de 15^e eeuw werd het onderdeel van het Hertogdom van Bourgondië en zo is het ook altijd gebleven in wijnland.

De ligging van de regio is bijzonder, in een kom tussen beboste heuvels waar in het Jura tijdperk een zee heeft gelegen. De dikke kalklaag, gevormd door fossielen van miljarden schelpdieren, wordt gerefereerd als Kimmeridgien. Het is deze kalk die de Chablis wijn zo specifiek maakt. De wijn heeft een mineraalachtige geur die lijkt op vuursteen. Deze heeft een hoge zuurgraad (net als in een deel van de Champagne waarbij de bodem hetzelfde is) en is dus strak in de mond. Echter deze hoge zuurgraad is tevens een voorwaarde om wijn lang te kunnen bewaren.

De regio vastomlijnd en omvat ongeveer 4.150ha, dus kan niet groeien en is er een limiet aan de productie; max 50hl wijn per jaar. Schaarste drijft de prijs omhoog.

Het koele klimaat van de Chablis

In tegenstelling tot het aangename klimaat in de Bourgogne, waar de druiven op oostelijke hellingen, vol in de zon zijn aangepland, is het in de Chablis ronduit koel. Daardoor rijpen de druiven gelijkmatiger maar ook langzamer. Door de lagere hoeveelheid aan zonuren produceert de druif minder suiker en dat verklaart direct de hoge zuurgraad. Echter om de schade van de kou tegen te gaan, gebruikt men nevelinstallaties en kacheltjes in de wijngaard. Dat is best een kostbare bestrijding.

Afwijkende wijnmaak techniek voor Chablis

Omdat het zo koel is, zijn er eigenlijk slechts twee druiven die in aanmerking komen in de Chablis, dat zijn Chardonnay en Pinot Noir. Nu is de regelgeving in de Chablis zeer strikt dat alleen Chardonnay in aanmerking komt voor AOC Chablis. Bovendien een saillant detail is dat tevens in de regels is opgenomen dat iedere wijnboer verplicht is Chardonnay aan te planten! Indien men rode wijn maakt van Pinot Noir, zal deze op de markt worden gebracht als AOC Bourgogne Rouge (zie blog over Côte d’Or).

Echter daar waar bij Chardonnay wijnmaak technieken centraal staan, omdat de druif van zichzelf geen bijzondere accenten toevoegt, gebeurt dat in de Chablis niet. Omdat de Chardonnay erg terroir gedreven is, vindt men dat de Chardonnay in de Chablis haar magnifieke terroir tot uitdukking moet laten komen in de wijn, zonder beinvloeding van wijnmaak technieken. Daar waar Chardonnay wereldwijd vaak (let wel niet altijd!) wordt opgevoed op eikenhout, is dat not-done in de Chablis! Hierdoor komen de specifieke mineralige tonen van het terroir het beste bewaard en tot uitdrukking in de wijn. Slechts enkele Grand Cru of Premier Cru Chablis krijgen desondanks heel subtiele houtlagering.

Appellaties

Petit chablis

De wijnen met AOC Petit Chablis zijn afkomstig van het plateau rondom de stad Chablis (het buitengebied) en omvat ongeveer 729ha aan wijngaarden. De ligging op verschillende bodems (vaak geen kimmeridgian klei) geeft een aromatische wijn met veel citrus invloeden en een lagere zuurgraad die jong gedronken dient te worden. Echter de voor de Chablis zo kenmerkende mineraliteit, zal je in deze wijnen niet snel vinden.

Chablis

AOC Chablis is toegekend aan de wijngaarden op de heuvels rondom de rivier de Serein en is de grootste met haar 3.367ha. Ongeveer 70% van alle Chablis wijnen komen hier vandaan. De wijn is herkenbaar aan de AOC Chablis of OAC Chablis met de gemeente naam. Er zijn 20 gemeenten die deze appellatie mogen voeren. De wijn is kenmerkend voor haar mineraliteit, naast de fruitigheid van peer en citrus.

Premier Cru Chablis

De wijngaarden die het label Premier Cru hebben kan je grotendeels vinden op de zuidoostelijke en zuidwestelijke hellingen rondom de rivier de Serein. En omvat ongeveer 783ha en 40 climats. Door de betere zonpositie en de grotere aanwezigheid van kalk in de grond, komt de smaak nog beter tot zijn recht. De beste Chablis kan je wel 5 tot 10 jaar laten liggen!

Je kan een Premier Cru herkennen aan haar lichte goudgele kleur, de wijn heeft zuurstof nodig om haar geur en smaak tot de volledige potentie te ervaren. Aromatisch is de wijn heel complex met tonen van groen fruit, vuursteen, ziltigheid welke heel goed combineert met oesters, of vis in witte saus. Wanneer de wijn is gevoed op hoog minerale bodem, dan misstaat gevogelte of kalfsvlees zeker niet.

Grand Cru Chablis

De echte nummer 1 Bourgogne wijnen, komen van de Grand Cru wijngaarden die op de rechter oever van de Serein liggen tegenover de stad Chablis. Ze strekken uit over slechts 99ha, verdeeld over 7 climats. Dit zijn Blanchot, Bougros, Les Clos, Grenouilles, Preuses, Valmur en Vaudésir en zijn verspreid over de gemeentes Chablis en gehuchten Fyé en Poinchy.

Wanneer deze op eikenhout heeft gelegen, zijn ze rokerig en hartig (doordat de vaten “getoast” worden) en het fruit neigt meer naar abrikoos, sinaasappel en passievrucht, met een zweem van honing. Deze wijn kan rustig 10 tot 15 jaar ouderen voordat ze op hun best zijn. Een interessante wijn-spijs combinatie is met foie gras. De uitgesproken mineraliteit neutraliseert de bitterheid van de paté. Verder zijn schaaldieren en gevogelte ook een goede combinatie.

Conclusie

Nu waarom wordt de Chablis geassocieerd met de nummer 1 uit de Bourgogne? Het begint met het terroir, er zijn maar heel weinig wijngebieden die Kimmeridgian mergel bevatten. Je vindt dit vooral in Chablis, en heel beperkt in Champagne en Sancerre. Maar eigenlijk niet in andere wijngebieden. Doordat Chardonnay als druif de typische kenmerken van het terroir in zich opnemen, maakt dat de Chablis wijnen zo bijzonder. Verder vanwege het klimaat bevat de wijn hoge zuren, wat een belangrijke voorwaarde is om wijnen te kunnen laten ouderen. Er zijn maar weinig gebieden waar je witte wijnen 10 jaar of langer, kan laten liggen. Daarnaast de kleinschaligheid in het gebied drijft de prijs omhoog.

Mocht je interesse hebben om deze bijzondere wijnen te proberen, heeft Love4Wine nu een speciale aanbieding; de Chablis la Sereine van de coöperatie La Chablisienne met 10% korting. Van € 19.95 voor maar slechts € 17.95! Neem contact met ons op via het contact formulier onder vermelding van actiecode CHABLIS. Dit is een leuke introductie met deze AOC Chablis. De wijn is afkomstig van verschillende wijngaarden in dit gebied met gemiddeld 20 jaar oude wijnstokken. Ze kent geen houtrijping om zo de unieke mineraliteit en fruitigheid van de wijn te bewaren.

Volgende week het laatste artikel uit de Bourgogne.

16 februari 20215 februari 2023

De exclusieve Bourgogne kan je vinden in de Côte d’Or!

Er is geen gebied waar zoveel over geschreven is als de Bourgogne, en dan vooral de Côte d’Or. We hebben de Beaujolais, de Mâconnais en de Côte Chalonnaise besproken. Maar de meest exclusieve wijnen van de Bourgogne vind je in de Côte d’Or. Niet voor niets associëren de meeste mensen de Côte d’Or met de Goudkust voor wijnliefhebbers. Er zijn twee verklaringen voor de naam Côte d’Or. Het is afgeleid van de goudgekleurde heuvels, wanneer in het najaar de zon er op staat. Echter wat niet iedereen weet is dat de naam afgeleid zou zijn van Côte d’Orient (oostelijke helling). Omdat de beste wijngaarden gelegen zijn op zuidoostelijke hellingen. Persoonlijk neig ik toch naar de eerste verklaring omdat Côte d’Orient ook voorkomt op kaarten uit de Middeleeuwen.

Deze regio is onder te verdelen in de Côte de Nuits en Côte de Beaune. In tegenstelling tot de andere regio’s in de Bourgogne, zijn er wel 60 verschillende appellaties in de Côte d’Or. Deze zijn verspreid in een gebied van 9.445ha en strekt uit van Dijon in het noorden tot de côte de Maranges in het zuiden.

De beste wijngaarden liggen smalle hellingen van mergel en kalksteen. Deze liggen dus op het zuidoosten met maximale blootstelling aan zon en warmte. De lager gelegen wijnstokken groeien op klei en wateren minder goed af, waardoor deze een mindere kwaliteit wijn opleveren.

De appellaties in de Côte d’Or

Regionale appellatie

De regionale AOC’s zoals Bourgogne Aligoté AC (een droge witte wijn), Bourgogne-Passe-tout-Grains AC (de rode tegenhanger welk vaak een blend is tussen Pinot Noir en Gamay uit de Beaujolais), Bourgogne Rouge AC en Bourgogne Blanc AC mogen in de gehele Bourgogne gebruikt worden. Verder nemen Bourgogne-Hautes Côtes de Nuits AC en Bourgogne-Hautes Côtes de Beaune AC een speciale plaats in – zie hieronder.

Gemeente appellatie

Vervolgens zijn er de gemeente appellaties. Dit zijn over het algemeen merkbaar betere wijnen. Vaak staan alleen de dorpsnaam vermeld op het etiket, dus een beetje topografische kennis komt hier enorm van pas! Er zijn 37 gemeentelijke appellaties waarvan Aloxe-Corton, Chassagne-Montrachet, Fixin, Gevrey-Chambertin, Puligny-Montrachet, Vougeot, Beaune, Meursault, Nuits-St-Georges, Pommard, Volnay, Vosne-Romanée de bekendste zijn. Wanneer de wijn afkomstig is van één climat, maar deze niet is gekwalificeerd als premier cru, staat de naam van de wijngaard soms ook vermeld maar in kleinere letters.

De Cru’s

Tenslotte de meest exclusieve Bourgogne wijnen die je in de Côte d’Or kan vinden; de single vineyard AC’s die zijn onder te verdelen in Premier Cru en Grand Cru. Daar waar in de Bordeaux een chateau de handelsnaam voert, is dat in de Bourgogne de specifieke wijngaard. De afmetingen van wijngaarden liggen vasten veranderen zelden. In Bordeaux daarentegen kan een chateau perceel bij kopen en dan krijgt dat perceel dezelfde classificatie als het chateau – ook wanneer de ligging minder gunstig is. Premier Cru wijngaarden hebben meer potentieel om zich te ontwikkelen dan gemeentelijke appellaties. Deze zijn dan nog onder te verdelen in Premier Cru van een enkele climat. Hier wordt de naam van het climat op het etiket is vermeld. En een Premier Cru geblend van verschillende climats; dan staat er alleen de dorpsnaam met Premier Cru op het etiket.

Côte de Nuits classificatie — Van links naar rechts: gemeentelijke appellatie met climat vermelding, Premier Cru single vineyard/climat, dorps appellatie en Premier Cru

Grand Cru wijngaarden hebben de beste ontwikkel potentie. Er zijn 33 Grand Cru wijngaarden in de Bourgogne. Men gaat er vanuit dat de reputatie van de Grand Cru’s zo bekend is, dat de dorpsnaam niet eens vermeld is. Alleen de naam van de wijngaard met de toevoeging Grand Cru staat op het etiket.

Een lijst van de Grand Cru wijngaarden kan je vinden op Wikipedia.

Côte de Nuits

Deze regio heeft een lengte van 20km bij slechts 200-800m breed en loopt van Dijon tot Corgoloin. En is vernoemd naar de plaats Nuits-St-Georges. De regio bevat bijna alle grand-cru ’s uit de Bourgogne en staat bekend om haar rode grand cru’s zoals Chambertin, Clos de Vougeot en Romanée-Conti. De prijzen zijn vandaar ook navenant.

De reden dat Côte de Nuits al bijna 2.000 jaar de faam van de Bourgogne draagt, is vooral gelegen in de maximale expositie naar zon en het ontbreken van waterlopen. Deze helling werd zo’n 50 miljoen jaren geleden gevormd door een verzakking in het Morvan-kalkplateau. Tijdens de laatste ijstijd ontstond door erosie een zeer steil en pal op het oosten gerichte heuvelrug (tussen 225 en 350 m hoog). Op de hellingen zelf, grotendeels ten westen van de N74 (route nationale), vinden we vooral harde kalksteen afgewisseld met kalkrijke mergel. Aan de voet en in de vallei is de kalksteen bedekt met een dikke laag erosiemateriaal, puin of alluviale afzetting. Het is vooral in de verweerde, zeer stenige, bruingekleurde (leem) en kalkrijke grond op de helling dat de pinot noir krachtige bewaarwijnen voortbrengt. Geen wonder dus dat op één na, namelijk Corton, alle rode grand cru’s hier te vinden zijn.

Côte de Nuits

Uitzondering hierop vormt de appellation Bourgogne-Hautes Côtes de Nuits, zijnde het heuvelland ten westen van de côte. Dit gebied, officieel erkend sinds 1961, produceert hoofdzakelijk rood en rosé van pinot noir. 18% van de productie bestaat uit wit van chardonnay en, zeldzaam, pinot blanc en pinot gris. De ligging van de wijngaarden is minder gunstig dan in de Côte, waardoor de wijnen lichter zijn. Dit vertaalt zich ook direct in de prijzen. Zie bijvoorbeeld de JC Boisset verkrijgbaar bij Gall.

Village appellatie

Appellation Côte de Nuits-Village is een gemeentelijke herkomstbenaming die enkel bestaat voor wijnen van de gemeenten Comblanchien, Corgoloin en Prémeaux uit het zuiden en Brochon, alsook de gedeclasseerde wijnen uit Fixin, in het noorden.

Voor alle duidelijkheid : Er bestaat geen AOC Côte de Nuits, alleen dorps appellaties en daarnaast zijn 10 Premier Cru en maar liefst 24 Grand Cru wijngaarden. Saillant detail, alleen het climat Les Musigny in Chambolle Musigny is Grand Cru met zowel rood als witte wijn in de Côte de Nuits. Alle andere wijngaarden bevatten alleen rode wijn.

Vougeot; het meest exclusieve climat in de Bourgogne en Côte d’Or

Tenslotte wilde ik even stil staan bij Vougeot. In dit dorpje vind je 65ha aan wijngaarden waarvan 4 climats een Premier Cru status hebben en 1 een Grand Cru. Omdat deze ommuurt is, heeft dit climat de naam Clos de Vougeot gekregen. Dit is tevens veruit het grootste aaneengesloten climat in de regio met maar liefst 50ha. Echter het is versnippert over 80 (!!) eigenaren.

Nochtans : onderaan bestaat de ondergrond uit een diepe laag klei- en leemgrond die moeilijk water doorlaat. Halverwege bevat de bodem een 45 cm dikke laag bruine kalkrijke kleigrond met veel stenen. De beste grond ligt bovenaan. Daar vinden we fijne klei met kiezelzand (amper 40 cm dik) op een laag harde kalksteen. Dat is de reden dat je vele verschillende wijnhuizen zien van Clos de Vougeot Grand Cru, met allen verschillende smaak notities. Bijvoorbeeld Louis Max bij Gall.

De rode wijnen van de Côte de Nuits staan internationaal befaamd om hun volle body, langstlevende wijnen die wereldwijd geproduceerd worden.

Côte de Beaune

Ook deze regio kent een lengte van 20km van noord naar zuid en slechts enkele honderden meters breed en strekt van Pernand-Vergelesses tot aan de Côte de Maranges. Hier produceert men rode wijnen zoals Pommard, Volnay, Aloxe-Corton van Pinot Noir en witte wijnen zoals Corton, Meursault en Montrachet van Chardonnay. De Pinot Noir vind je vooral van de grens met de Côte de Nuits tot rondom Beaune en een beperkte aanplant in het zuiden rondom Santenay. Verder domineert vooral de Chardonnay druif in dit gebied.

In totaal zijn er 20 Premier Crus en 9 grand crus wijngaarden in de Côte de Beaune. Er is slechts één rode Grand Cru; het climat Corton (in het dorp Aloxe-Corton). De oorzaak hiervan ligt vooral in de bodem, in de Côte de Beaune is deze vooral mergelkalksteen en is mergachtig vanuit het midden tot aan het bovenste deel van de helling. Hierdoor is de wijn iets lichter dan in de noordelijke zuster. De dorpen met de hoogste reputatie in de Côte de Beaune zijn Meursault, Puligny-Montrachet en Chassagne-Montrachet. Hier kan je de beste Chardonnay wijnen vinden, en tevens veruit de duurste. Deze wijnen kunnen gemakkelijk een decennia rijpen op fles. En wanneer je deze dan opentrekt ervaar je de meest complexe droge witte wijn ter wereld!

Haute Côte de Beaune

Ook hier heb je een strook wijngaarden ten westen van de Côte de Beaune, op een hoger gelegen plateau liggen; de Bourgogne-Haute Côte de Beaune AC. Hier geldt hetzelfde als in de Côte de Nuits. Deze wijnen zijn iets lichter en vriendelijker geprijsd.

Conclusie exclusieve Bourgogne in de Côte d’Or

De Côte d’Or mag dan de meest exclusieve Bourgogne wijnen bevatten, maar het mag duidelijk zijn dat de keuze erg groot is. Hoewel er slechts vier categoriën in appellatie zijn, omvat het al snel 80+ appellaties! En door het appellatie systeem en versnippering van de wijngaarden door de vererving is het er niet makkelijker op geworden. Het feit dat bijvoorbeeld Clos de Vougeot 50ha groot, van 80 verschillende eigenaren die ieder hun eigen wijn maken, Premier Cru is geclassificeerd is, wilt niet zeggen dat al die wijnen het ook waardig zijn. Aangezien de bodem, de waterafvoer, de wijnmaak methode allemaal kunnen verschillen!

Er zit maar één ding op, zelf ervaren. Echter dan heb je een flinke portomonee nodig. Dus dan zijn de lagere appellaties een mooie uitkomst!