Goedkoop Navarra en ondergewaardeerd Aragón

We gaan verder naar het oosten en verlaten Castilla y León, La Rioja en Euskadi. Grenzend aan de Pyreneeën vinden we de provincies Navarra en Aragón. Hier vinden we wijnen uit Navarra die goedkoop geprijsd zijn maar ook Aragón dat ondergewaardeerd is.

Overeenkomsten tussen Navarra DO en Rioja DO

Tegen elkaar aangelegen is het misschien niet vreemd dat Navarra en Rioja veel overeenkomsten hebben. Maar toch is Navarra aanzienlijk minder bekend dan de beroemde buur. Ondanks grote historische verschillen, kan je concluderen dat Navarra een uitbreiding is van Rioja DO. Net als Rioja profiteerde Navarra van de phylloxera uitbraak in Bordeaux eind 19e eeuw. Tevens vind je veel kleine wijnboeren die hun druiven verkopen aan de coöperaties terwijl wijnen gebotteld worden door handelaren. De coöperaties in Navarra zijn vele malen groter dan in Rioja.

Goedkoop Navarra

Navarra staat bekend om haar fruit- en groenteteelt. En dit heeft een grote inpuls gekregen door de aanplant van Garnacha. De daaruit voortvloeiende mooie droge rosé en fruitige wijnen zijn nog steeds geliefd in de Spaanse restaurants. Inmiddels heeft Tempranillo de Garnacha ingehaald als meest aangeplante variëteit. Deze produceert een levendige fijne en geconcentreerde wijnen die vaak rijpt in Amerikaans eiken. Andere belangrijke druivenrassen zijn Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay.

Navarra DO strekt zich uit over het zuidelijke deel van de provincie van de lager gelegen hellingen van de Pyreneeën tot aan de rivier de Ebro. Historisch is het gebied bekend van haar gewilde rosado’s, maar dankzij recente investeringen zijn hier ook zeer goede rode en witte wijnen verkrijgbaar.

Navarraanse geschiedenis

Ook hier geldt dat het bewijs van wijn productie reeds teruggaat naar de 2e eeuw voor Christus. Maar vooral in de Middeleeuwen, ten tijde dat Navarra een eigen koninkrijk was, bloeide de wijnhandel op. De nauwe banden met Frankrijk en de ligging op de route naar Santiago de Compostella waren zeer belangrijke groeifactoren.

De uitbraak van Oidium (Meeldauw) en Phylloxera in de 2e helft van de 19e eeuw verwoestte 98% van de 50.000ha wijngaarden! Begin van de 20e eeuw werden de wijnstokken geënt op Amerikaanse onderstokken, die beter bestand zijn tegen de druifluis. Tevens werden coöperaties opgericht en richtte men zich op het exporteren van grote hoeveelheden bulkwijn. In 1933 werd de DO Navarra erkent. Pas in de jaren 80 van de vorige eeuw gingen producenten en sommige coöperaties zich richten op kwaliteitswijnen. Hierbij werden ook exotische druivenvariëteiten geïntroduceerd, zoals Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay. Daarom is ook de wetgeving van de DO aangepast.

Vandaag de dag is er slechts ongeveer 18.000ha wijnbouwgebied, waarvan ruim 10.000ha aan de DO is toegeschreven.

Geografie en klimaat

Het klimaat is over het algemeen continentaal met lange hete zomers en koude winters. En de bodemgesteldheid is geheel genomen hetzelfde. Dit bestaat uit een zachte vruchtbare bovengrond met daaronder kalkhoudend gesteente.

Hoewel DO Navarra slechts één classificatie kent, is de regio onderverdeeld in vijf verschillende zones, ieder met een eigen signatuur en wijn;

Spaans noordelijkste wijnregio Valdizarbe

Is de meest noordelijk gelegen zone en ligt strategisch gezien de verschillende wegen die naar Santiago de Compostella leiden. Valdizarbe DO is tevens de meest noordelijk gelegen wijnbouwgebied van Spanje. Hier profiteert men van lichte Atlantische invloeden. In de periode dat druiven rijpen, is de hitte wat gematigder. Dit komt ten goede aan de druiven. De bodem is opgebouwd uit grijze mergel en ziltige leem- en krijtgronden en ijzerrijke rode afzettingen.

De rode wijnen kenmerken zich door kruidigheid en donker fruit. En de witte wijn neigt meer naar citrus- en groenfruit aroma’s met bloemige tonen.

Tierra Estella

Westelijk gelegen van Valdizarbe, ligt Tierra Estella. Hier profiteert men van de invloeden van de Ega rivier. Het kent een wisselend landschap tussen de 1.360ha wijngaarden, olijfboomgaarden en graanvelden. Vooral Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Chardonnay staan aangeplant. In tegenstelling tot Valdizarbe, is de bodemopbouw divers. De hellingen zijn bedekt met kleistructuur en mergel. En in het meer glooiende landschap bestaat het uit mergel en zandsteen die soms een opvallende rode kleur aannemen. Tenslotte is de alluviale bodems overvloedig bedekt met grind in de vallei.

Baja Montana

Noordoostelijk gelegen, tegen de grens met Aragon, vinden we Baja Montana. De zone kenmerkt zich door reliëf met lage houtvegetatie en een bodem van steen en mergel. Op het vlakke land van de vallei en alluviale terrassen van de rivieren Irati en Aragon biedt de met grind bezaaide leemachtige bodem een uitstekende drainage.

Hier is slechts 1.500ha aan wijnbouwgebied en profiteert van de koele invloeden uit de noordelijk gelegen Pyreneeën terwijl in het zuiden het klimaat aanzienlijk droger en heter is.

Ribera Alta

In het centrum van de provincie, rondom de stad Olite op de linkeroever van de rivier Ebro, ligt Rivera Alta. In het noorden glooit het land licht en wordt naar het zuiden toe vlakker. Het totale wijnarsenaal is 3.700ha. Met een continentaal klimaat en lichte Atlantische invloeden. Het zuidelijke deel heeft meer regenval. De bodem bestaat uit ziltig leem, mergel en zandgrond, maar heeft ook alluviale afzetting.

In Ribera Alta zijn de zachte aromatische rode wijnen gemaakt van Tempranillo en Garnacha. Vaak zijn Cabernet Sauvignon en Merlot mee geblend. De wijnen zijn fris en fruitig (rood en zwart fruit) met lichte tannine. Tevens is hier een groot aandeel Chardonnay die rijke aromatische wijnen produceert. Vooral de vat gefermenteerde wijn is een hit met haar toastachtige, kruidige en nootachtige aroma’s.

Het grote Ribera Baja

In het zuiden van Navarra, op de linkeroever van de Ebro, vinden we de grootste zone Ribera Baja. Tevens zijn hier de meeste wijndomeinen met 3.000ha. De regio is erg droog met zanderige gronden. Waar zowel Tempranillo als Garnacha, Viura en Muscat het meest van profiteren. Echter het levert wel iets dunnere wijnen op.

Oude inheemse variëteiten in Aragon

Aragón is een langgerekte provincie die ingeklemd ligt tussen Navarra, Castilla y León en Castilla la Mancha in het westen en Catalonia en Valencia in het oosten. Hier vinden we vier DOPs en zestal IGPs. Het is een enorm diverse regio met een zeer rijk verleden. Dit is ook terug te vinden in de wijn waar oude inheemse soorten als Moristel geblend worden met geïmporteerde rassen als Cabernet Sauvignon. Forse investeringen hebben bijgedragen aan heropleving van de wijnen die neigen naar een frisse lichtere stijl.

Ondergewaardeerd Aragón

Klimatologisch gezien is het een regio van uitersten. In principe is het klimaat gematigd continentaal met de hoogte als belangrijkste verkoelende factor. Aragon ligt ingeklemd tussen de berg massieven Pyreneeën in het noorden en het Systema Ibérico in het zuiden. De wijngaarden liggen hier op een hoogte tussen 500 en 1.000m. In het midden, op de vlakte, liggen ze op een 200m.  Door deze veelzijdigheid zijn er ook meerdere micro klimaten.

Coöperaties spelen een zeer belangrijke rol in de wijnen uit Aragon, waarbij Garnacha meer dan 50% deel heeft.

Keizerrijk Garnacha in Campo de Borja DO

Net ten zuiden van Navarra DO vinden we Campo de Borja DO. Borja is een stadje dat in de 5e eeuw voor Christus opgericht was. Het wijn maken dateert uit de Romeinse tijd en voortgezet en verbetert door de cisterciënzer monniken in de Middeleeuwen. De oudste wijngaarden dateren uit 1145. Vandaag de dag zijn 2.000ha van de 5.000ha tussen de 30 en 50 jaar oud.

De druiventeelt wordt hier beïnvloedt door hoogte. Gezien het warme landklimaat geeft hoogte juist benodigde frisheid voor geleidelijke rijping. De laagst gelegen wijngaarden op zo’n 350m leveren gestructureerde wijnen met veelal hoog alcohol. De wijngaarden tot 450m staan op zachte hellingen met goede blootstelling aan de zon. Dat levert intense, karaktervolle en diepdonker gekleurde wijnen. Tenslotte op de hoogste wijngaarden tot zo’n 550m zijn het koelst. Deze wijnen hebben finesse, subtiliteit en balans. Garnacha is hier veruit de belangrijkste druivensoort. De wijnen zijn geconcentreerd door de lage opbrengsten.

Cariñena

Even ten zuidoosten van Campo de Barja vinden we Cariñena DO. De naam is afgeleid van de gelijknamige druivensoort Cariñena ofwel Carignan. Reeds in 1932 ontving Cariñena haar DO status, waar wijnen bekend staan als “el vino de las piedras”. Dit betekent “wijn van de rotsen”, omdat rotsen en kiezels overvloedig aanwezig zijn. Wijn is hier lang een economische steunpilaar geweest waarbij het wijn maken gaat terug tot in de Romeinse tijd.

De meeste wijngaarden liggen op grote hoogte, tot wel 800m. Het klimaat mag continentaal zijn, maar de koude noordelijke wind, Cierzo genaamd, draagt bij aan het matigen van de zomerse temperaturen. Tevens houdt dit de luchtvochtigheid laag. Samen met de dagelijkse temperatuurverschillen helpen deze factoren de karakteristieke intensiteit van de lokale Cariñena te ontwikkelen. Hoewel ook hier inmiddels Garnacha de meest populaire druif is.

Cariñena heeft haar wijnproductie snel aangepast aan veranderde omstandigheden. In het verleden richtten de lokale coöperaties zich op hoog alcoholische rode bulkwijnen. Terwijl dat is nu meer op gebalanceerde kwaliteitswijnen. Cariñena heeft een breed scala aan wijnstijlen, variërend van de kenmerkende eiken gerijpte rode wijnen tot droge witte wijnen van Viura (Macabeo) druiven, fruitige rosados en zoete Moscatels.

Calatayud

Westelijk van Cariñena ligt Calatayud DO tegen Castilla y León aan. Het landschap is hier heuvelachtig. De regio is overwegend droog op het rivierengebied na. Amandel-, kersen- en olijfboomgaarden zijn verweven met wijngaarden. Terwijl de oevers van de doorkruisende rivieren zijn omzoomd met appel-, peren- en perzikbomen. De aarde is meestal licht van kleur – zandgeel, lichtoranje of wit.

In 1990 tradt Calatayud toe tot de DO-status en trok de aandacht van kwaliteitsbewuste wijnmakers. Het klimaat is continentaal en vorst is hier niet een ongewoon risico voor de wijngaarden. Doordat de goede wijngaarden op 800m hoogte liggen, kunnen de druiven een optimaal balans vinden tussen restsuiker en alcohol. De beperkte opbrengsten door de uitdagende omstandigheden leveren geconcentreerde wijnen van hoge kwaliteit. Wanneer de wijnstokken ouder dan 50 jaar zijn, krijgt de wijn de classificatie Calatayud Superior. Naast Garnacha, zijn de belangrijkste rode druiven vatiëteiten Tempranillo en Mazuelo. En de frisse witte wijnen zijn van druivensoorten zoals Viura (Macabeo), Malvasia en Chardonnay.

Karakter, kracht en passie in Somontano

Somontano DO is de meest populaire DO in Aragon. Het betekent “onder de bergen” omdat het gebied direct aan de voet van de Pyreneeën ligt. De wijnstokken in dit gebied zijn geplant op de terrassen van de valleien die leiden naar het noordelijke deel van de Ebro-vallei. De gebruikte druivenrassen zijn Cabernet Sauvignon, Garnacha, Moristel en Parraleta voor rode wijn. Voor witte wijn zijn dit zoal Macabeo, Garnacha Blanca, Alcañón, Chardonnay en Gewürztraminer. Er is ongeveer 4.000ha aan wijnbouwgebied.

De Somontano DO produceert fruitige rode wijnen met uitgebalanceerde alcohol en zuurgraad, evenals knapperige verfrissende witte wijnen.

Overige regio’s

Tenslotte kent Aragón nog een zestal IGP’s. Deze hebben dus een iets minder strenge wetgeving als de DO’s hierboven. Daardoor ziet men de kwaliteit van de wijn ook als minder, maar dat hoeft zeker niet zo te zijn!

Kortom ben je op zoek naar een leuke goede kwaliteitswijn voor een zachte prijs, ga eens op zoek naar een Navarra DO wijn die goedkoop is of een ondergewaardeerd Aragón DO. Bijvoorbeeld Wijnenkoning heeft een aantal mooie wijnen uit goedkoop Navarra, maar helaas is Aragon dusdanig ondergewaardeerd dat deze wijnen slecht verkrijgbaar zijn. Uiteindelijk ben ik slechts één wijn tegengekomen bij Anderewijn. Vanzelfsprekend wanneer u op zoek bent naar echt iets bijzonders, neem even contact op en ik kan proberen u van dienst te zijn.

Beroemd La Rioja en het onbekend Euskadi

In het derde deel van de blog serie over Spanje, gaan we ons verdiepen in de regio’s met beroemd La Rioja en het onbekend Euskadi. Dit ligt net ten noordoosten van Castilla y Léon tegen de Sierra de Cantabria aan.

Rioja

Rioja is zeker de beroemdste wijngebied van Spanje om haar bessengeurende, vatgerijpte wijnen van Tempranillo en Garnacha. De wijngaarden uit dit gebied volgen de loop van de rivier de Ebro voor ongeveer 100 kilometer (60 mijl) tussen de steden Haro en Alfaro.

Beroemd Rioja en Onbekend Euskadi

Geologie en subregio’s

De Sierra Cantanbria flankeert Rioja in het noorden en westen, biedt beschutting tegen koude, natte invloeden van de Atlantische Oceaan. Dit is een belangrijke factor in het lokale klimaat, dat aanzienlijk warmer en droger is dan dat alleen in het noorden. De bodems van de regio variëren van plaats tot plaats, met de fijnste met hoge niveaus van kalksteen. Rioja kenmerkt zich door de open vlakte, terrassen en heuvels. En over het algemeen kent de regio een arme bodem waar bemesting nodig is om de bodem te verbeteren.

Rioja Alta

Dit ligt in het westelijke deel van Rioja. Zoals de naam al doet vermoeden, liggen de wijngaarden op grotere hoogten dan wat vroeger Rioja Baja was. De bodem heeft meer klei, ijzer en alluviale elementen en minder kalksteen dan het naburige Alavesa. De wijnen zijn elegant met een uitgebalanceerde zuurgraad. De bodem neigt naar een rode kleur door de oxidatie van minerale verbindingen zoals ijzer. Vanwege deze bodemsamenstelling en de beperkte regenval en goede drainage, vinden we hier hoge kwaliteitswijnen.

Rioja Alavesa

Rioja Alavesa bestaat uit twee afzonderlijke enclaves grenzend aan Rioja Alta. Hoewel ze allebei binnen de Rioja DOCa-zone liggen, bevinden ze zich niet in La Rioja, maar in de Baskische provincie Alava. Wijngaarden bevinden zich op vergelijkbare hoogten als Rioja Alta en het macroklimaat is vergelijkbaar. Op de terrassen en heuvels in Rioja Alavesa vind je kalk- en kleigronden, waardoor de wijnen een hoger zuurgraad hebben. De kalkgronden kenmerken zich door hun witkleurige gronden terwijl de kleigronden meer naar oker neigen door de kalksteen.

Rioja Oriental

Voorheen genaamd Rioja Baja, is het oostelijke deel van de Rioja-zone. Het klimaat wordt hier veel meer beïnvloed door de Middellandse Zee. Ze is droger en warmer dan de andere twee regio’s. Qua druivensoort ligt de nadruk meer op Garnacha. Wijnen kunnen aanzienlijk voller van body zijn dan die uit de andere subregio’s. Het grootste deel van de regio ligt ten zuiden van de Ebro binnen La Rioja. Terwijl de oostelijk gelegen deel ten noorden van de rivier in de provincie Navarra ligt. Op de vlaktes van Rioja Oriental is de bodem meer alluviaal, gevormd door lagen klei, slib, zand en grind. Hierdoor is de vruchtbaarheid van de bodem zeer verschillend, waardoor de wijn kwaliteit verschilt. Wanneer de wijngaard veel kiezels bevat, wordt warmte goed geabsorbeerd en gereflecteerd wat ten goede komt aan de wijn.

Rijpingscriteria

De rijpingscriteria voor Rioja zijn net iets anders dan de wetgeving voor Spanje. Witte wijnen zijn echter een zeldzaamheid, slechts 7-8% van de jaar productie is Rioja Blanco. Tot enkele jaren geleden was de beste witte druivensoort Malvasia die smaakvolle alcoholrijke wijnen voortbrachten met veel houtrijping. Echter tegenwoordig is de nadruk verschoven naar lichtere en frisse stijlen van Viura (Macabeo) en Chardonnay.

RijpingstypeRode wijnWitte wijn
Min. rijpingMin. vat rijpingMin. rijpingMin. vat rijping
Joven0000
Crianza24 mnd12 mnd24 mnd6 mnd
Reserva36 mnd12 mnd36 mnd6 mnd
Gran Reserva60 mnd24 mnd48 mnd12 mnd

In 2018 heeft het lokale bestuursorgaan ook single-vineyard  wijnen produceren onder naam Viñedo Singular. De wijnen dienen met de hand geplukt te zijn van wijnstokken die minstens 35 jaar oud zijn. De wijn ondergaat een proefevaluatie voordat ze op de markt komen.

Flessen kunnen geëtiketteerd  worden als Vino Municipio (naam van het dorp) wanneer zowel de wijngaard als het wijnhuis binnen de dorpsgrenzen liggen. Tevens wanneer de wijngaard(en) en wijnhuis binnen de grenzen van de subregio liggen, mag het de naam Vinos de Zona dragen.

Geschiedenis

Rioja was de eerste Spaanse regio die een DO status kreeg in 1933. En in 1991 werd Rioja opgewaardeerd naar DOCa.

De geschiedenis gaat terug naar de Romeinse tijd. Uit archeologische vondsten is gebleken dat vanaf 200 voor Christus tot de 6e eeuw na Christus de wijn productie floreerde. Waarna onder invloed van de Moorse overheersing tot na de Middeleeuwen de productie beperkt was. Vanaf de 16e eeuw won Rioja weer aan populariteit, met een boost toen de meeldauw en phylloxera uitbraken in Frankrijk. De voorliefde voor houtrijping dateert ook uit deze periode, omdat de Bordelaise wijnhandelaren naar alternatieven gingen zoeken. In die tijd was houtrijping een standaard in Bordeaux.

Uiteindelijk moest ook Rioja geloven aan de phylloxera uitbraak in 1901. Pas in 1970 met buitenlandse investeringen, begon men met de wederopbouw van Rioja als wijnregio, en met veel succes! Vandaag is er ongeveer 63.500ha aan wijnbouwgebied met een jaarproductie van ongeveer 3 miljoen hl. Tempranillo is de meest aangeplante druivensoort met ongeveer 75%. Maar de wijnen zijn veelal blends. Terwijl 90% rode wijnen zijn. Toegestaan zijn Garnacha, Graciano en Mazuelo.

Altos de Raiza

Assortiment+Altos de Raiza tempranillo

De Temperanillo druiven voor de Altos de Raiza, een Rioja crianza, worden half september met de hand geplukt.  De vergisting vindt plaats op RVS vaten, waarna de wijn gedurende 12 maanden rijpt op Amerikaans en Frans eikenhout. Om tenslotte nog minimaal 6 maanden op de fles te ontwikkelen. Het is een fantastische wijn uit de Rioja DO wat voor een reden de meest geroemde wijnstreek van Spanje is.

De Altos de Raiza Rioja crianza heeft een granaatrode kleur. In de neus krijg je overvloedige jammy aroma’s van rode en zwarte bessen.  Denk aan aardbeien, frambozen, bramen en zwarte bessen in combinatie met balsamico en vanille en geroosterde tonen van de houtrijping. Terwijl in de mond haar complexe karakter ontvouwt van jammy rood fruit, cacao en café crème. De wijn heeft een perfecte zuurgraad, vol mondgevoel en een aangename afdronk. Kortom een plezierige top-crianza wijn. Heerlijk voor bij tapas or gegrild (lams)vlees.

Bestel nu voor €9.95

Baskenland met haar bijzondere Txakoli

In het noordwesten in Baskenland (ofwel Euskali) vinden we een bijzonder wijngebied, het Txakoli. Dit gebied omvat ongeveer 700ha wijnbouwgebied en is onderverdeeld in drie subregio’s. Hier vinden we een traditionele wijn genaamd Txakoli. Ook de namen Txakolina (vrij vertaald als “de Txakoli”) of Chacoli (Spaanse verbastering) zijn bekend.

Het is een koel klimaat gelegen aan de baai van Biskaje dat gekenmerkt wordt door nevel, regen en groene heuvels. Er zijn veel kleine familie-wijnboeren. Hoewel er zowel rode en rosé wijnen te vinden zijn, is de witte wijn van de lokale Hondarrabi Zuri druif toch wel de meest bekende. Tevens zijn er een handvol andere druivensoorten toegestaan. Het is een wijn die een hoge zuurgraad kent met lichte alcohol, wat goed past in het koele klimaat. Verder mede dankzij de lichte body en citrus aroma’s, is het een perfecte wijn met lokale visgerechten. Wanneer de wijngaard in de buurt van zee ligt, bespeur je tevens een ziltige mineraalachtig aroma.

Baskenland Txakoli

Bron: www.rimontgowineries.com

Txakoli de Alava

Het Baskische DO Txakoli de Alava (ook wel Chacoli de Alava) is opgericht in 1989 door de vijf overgebleven Txakoli producenten. Er is ongeveer 60ha aan wijngaarden en is daarmee de kleinste DO van Spanje. Deze wijn is dusdanig kleinschalig dat je echt naar het Baskenland zal moeten gaan om van deze wijn te genieten.

Bizkaiko Txakolina

De DO Bizkaiko Txakolina (of Chacoli de Vizcaya) is de tweede regio waar Txakoli geproduceerd wordt. Het beslaat ongeveer 430ha aan wijngaarden rondom de stad Bilbao. Baiko aan de kust en Balmaseda in het binnenland zijn de twee belangrijke subregio’s. De wijngaarden zijn klein en versnippert in het gebied.

Getariako Txakolina

Hoewel qua omvang de kleinste regio, heeft DO Getrariako Txakolina ruim 440ha aan wijnbouwgebieden en is daarmee de grootste. De wijnen zijn hoger in hun zuurgraad dan de Txakoli in de andere twee regio’s.

Navarra

Traditioneel is DO Navarra gericht op de productie van knapperige rosé wijnen. Echter vindt er een verschuiving plaats naar hoge kwaliteit rode wijnen van Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Merlot. Verder zijn er ook opmerkelijke Chardonnay wijnen te vinden en zoete muscats.

De regio is op te delen in vijf subgebieden die elk hun eigen signature hebben; Baja Montaña, Ribera Baja, Tierra Estella, Ribera Alta en Valdizane.

Het is een relatief kleine regio met ongeveer 600.000hl waarbij een 85% rode wijn is.

Enige jaren geleden zijn er nog wijnstokken ontdekt van de Vitis Sylvestris, de moederplant van de hedendaagse wijnstokken ofwel Vitis Vinifera. Met haar ligging op de weg naar Santiago de Compostella, heeft Navarra veel profijt gehad.

Krachtig Milla de Oro in Castilla y Léon

Nadat we vorige week zijn aangekomen in de regio Castilla y Léon en het noordelijke deel hebben verkend. Vandaag gaan we de Douro af waar we de meest robuuste wijnen tegenkomen langs de grens met Portugal. We eindigen in het zuidelijke deel van Castilla y Léon tegen Extremadura aan. In de Ribera del Duero ligt ook de Milla de Oro, de Gouden Mijl. Dit is een gordel van wijnhuizen in de provincie Vallodolid die langs de rivier de Douro liggen en die een enorme naam hebben gemaakt. De wijnen uit deze krachtig mooie Milla de Oro begint bij Tudela de Duero en eindigt bij Peñafiel in het centrum van Castilla y Léon, ten westen van Valladolid. De aaneengesloten wijnhuizen zijn niet de minste namen met Vega Sicilia, Pingus, Abadia Retuerta, Alión en Mauro.

Wijnregio’s

VC Valtiendas

In Segovia vinden we Valtiendas. Hier produceert men vooral rode wijn van Tempranillo met Albillo als de uitzondering voor witte wijn. Er staat ongeveer 170ha aangeplant op een rijke kalkhoudende bodem met een hoog gehalte aan krijt. De oppervlakte is bedekt met rollende stenen.

Rode Valtiendas wijnen bieden rijke en rijpe donkere bessenaroma’s, goede diepte, structuur en prettige complexiteit. De wijnen zijn fruitiger en hoger in zuur dan de nabijgelegen Ribera del Duero. Heerlijk bij lamsgerechten of stevige vleesgerechten.

Milla de Oro in Sardón de Duero met haar krachtig rode wijnen

Direct gelegen ten westen van Ribera del Duero ligt het kleine Sardón de Duero. Dit is ook onderdeel van de Milla de Oro. Desondanks heeft het geen eigen DO. Daarom komen deze krachtig mooie wijnen uit de Milla de Oro als Vino de la Tierra de Castilla y Léon op de markt. Dit is de thuisbasis van de bekroonde wijnmakerij Abadia Retuerta.

De witte Rueda

Wanneer je de Duero stroomafwaarts gaat, is Rueda DO de eerstvolgende wijnregio na Ribera del Duero DO. Dit was in 1980 de eerst benoemde DO van Castilla y Léon. Het staat bekend om zijn droge, aromatische witte wijnen die voornamelijk worden gemaakt van de Verdejo-druivensoort. Deze frisse, aromatische witte wijnen zijn een ideale aanvulling op de zware op Tempranillo gebaseerde rode wijnen van het naburige Toro.

Krachtig Milla de Oro Castilla y Léon
Bron: www.dorueda.com

Rueda beslaat bijna 20.000ha verdeeld over de provincies Vallodalid, Segovia en Avilla. Er staat bijna uitsluitend witte druiven variëteiten. Verdejo is met 90% de grootste aanplant. Het kleine deel Tinto (rode wijn) en Rosado (rosé) bestaat uit Tempranillo, Garnacha, Cabernet Sauvignon en Merlot. Het klimaat is continentaal, dus hete zomers en koude winters. De schommelingen van de verzengende hitte overdag naar de koele nachten dragen bij aan de zuurgraad. Om deze frisheid te behouden oogst men vooral ‘s nachts.

Het gebied heeft bruine bodems die rijk zijn aan calcium en magnesium. Ze zijn rotsachtig maar toch gemakkelijk te ploegen, met goede drainage en kalksteen op de top van de glooiende heuvels. De mooiste wijngaarden liggen het dichtst bij de Douro, waar de bodem een hoger kalksteengehalte kent.

Veranderde wijnwetgeving

In 2020 heeft het regulerende orgaan een groot aantal wijzigen doorgevoerd, waaronder het toestaan van Chardonnay en Viognier als druivensoorten vanaf de vintage 2019. Dit zal in zekere mate bescherming bieden voor klimaatveranderingen. Tegelijkertijd is Macabeo (Viura) niet meer toegestaan, omdat deze druif niet optimaal presteert in zeer hete gebieden. Tot 2020 dient de witte Rueda DO wijn voor min 50% uit Verdejo bestaan. Daarna is dat 50% Verdejo of Sauvignon Blanc! Andere wijzigingen zijn de introductie van Gran Vino de Rueda, afkomstig uit meer dan 30 jaar oude wijngaarden. De opbrengst is beperkt tot 6.500kg per hectare waarvan niet meer dan 65% van de druiven mag geselecteerd worden. Ook is de Vino de Pueblo geïntroduceerd. Naar Bourgondisch gebruik mag de gemeente waar de wijngaard in gelegen is op het label vermeldt worden. Minimaal 85% van de druiven dienen dan uit deze gemeente afkomstig te zijn.

De wijnen van Rueda

Naast de bovengenoemde witte en rosé wijnen maakt men tevens een mousserende wijn, de Rueda Espumos. Deze is gemaakt volgens de traditionele methode met negen maanden flesrijping. Minstens 75 procent van de blend moet Verdejo of Sauvignon Blanc zijn. Wanneer deze mousserende wijn bestaat uit één enkele jaargang (vintage) en het productie proces van persen tot dégorgement langer dan 36 maanden is, mag deze de titel Gran Añada (grote jaargang) dragen. Deze wijn is een allemansvriend bij Spaanse tapas, maar ook zelfs bij pasta of blauwe kaas.

De Rueda Dorado is een versterkte wijn van Palomino Fino en/of Verdejo. Deze traditionele wijn is oxidatief gemaakt waarbij de wijn minimaal twee jaar op vat rijpt. Het heeft minimaal 15% alcohol. De wijn karakteriseert zichzelf door haar gouden kleur, de licht geroosterde smaken van eikenhout rijping. Het zijn krachtige en complexe wijnen en ideaal om een maaltijd mee af te sluiten.

De andere versterkte wijn van Palomino Fino en/of Verdejo is de Rueda Pálido. Het is een traditionele wijn gemaakt volgens biologische rijping van minimaal drie jaar op vat. De wijn bevat ook minimaal 15% alcohol. Ze is strogeel tot lichtgoud van kleur met aroma’s van brood, toast vanwege het vergistingsproces. Verder bespeur je marsepein (door de biologische veroudering) en noten- en gebakken appelsmaken. Deze wijn wordt vaak gezien als het lichtere zusje van de Dorado.

Robuust DO Toro

DO Toro staat vooral bekend om haar krachtige rode wijnen, gemaakt van de Tinta da Toro. Het heeft haar naam te danken aan een kleine oude nederzetting. Het schijnen de oude Grieken te zijn geweest die een lokale Keltische stam het wijn maken leerde in de eerste eeuw voor Christus. Het Spaanse woord toro betekent “stier” en dat is een zeer toepasselijke naam voor deze robuuste wijn. Echter waar dit symbool vandaan komt is niet bekend.

Toen de phylloxera haar intrede deed in Europa bleven de wijngaarden van Toro bespaard. Dit is vanwege de zanderige bodem waar de druifluis weinig vat op heeft. Nog steeds zijn er wijngaarden te vinden met druivenstokken pre-phylloxera.

De DO is vastgesteld in 1933 waardoor dit één van de eerste DO’s in Spanje is. Echter tijdens en na de Spaanse burgeroorlog van 1936 tot 1939 leed het gebied enorm. Hierdoor raakte de DO in ongebruik. De huidige regelgeving bestaat sinds 1987.

De krachtige wijnen van DO Toro

De DO Toro kent 5.800ha aan wijnbouwgebied verdeeld over 1.200 wijnboeren. Ongeveer 1.200ha staan aangeplant met wijnstokken die ouder zijn dan 50 jaar. Terwijl slechts 350ha staat aangeplant met witte druiven. Veruit de belangrijkste druivenras is Tinta da Toro welke nagenoeg dezelfde druivensoort is als Tempranillo maar uiterlijk net iets anders is.  De druif heeft een dikkere schil waardoor de rijping langer duurt en dus ook beter resistent tegen hitte. De wijn levert dieper gekleurde wijn die tanninerijker is dan de Tempranillo uit Rioja en Ribera del Duero.

Ook is er een kleine hoeveelheid Garnacha aangeplant welke vooral in de rosé wijn wordt mee geblend. Echter de populariteit van Garnacha wint stevig. De zeer zeldzame witte Toro wijn is gemaakt van 100% Malvasia Blanca of Verdejo. In 2021 zijn de rassen Albillo Real en Moscatel de Grano Menudo (ook bekend als Muscat Blanc à Petit Grains) toegevoegd.  Deze laatste twee mogen ook worden mee geblend voor de productie van rosé wijnen.

Invloed van het klimaat op de wijn

Het klimaat is net als de omringende DO’s zeer continentaal waarbij temperatuur in de winter tot wel -11C kan dalen en in de zomer kan stijgen tot wel 37C. Omdat ook regenval beperkt is, is de rivier de belangrijkste bron van water in de regio. Wanneer de druiven niet goed gecontroleerd zouden worden, zorgen de hoge dagtemperatuur in combinatie met de weinige regenval en overvloedige zonneschijn voor een zeer hoog alcohol percentage. Wijn van 16% zouden zomaar haalbaar zijn. Echter in de wetgeving is deze beperkt tot 15% maximaal. Terwijl 13.5% is meer gebruikelijk om de wijn toegankelijk te houden voor de consument en evenwichtig in haar balans.

De rijping volgt de normale Spaanse regelgeving. De rode wijn karakteriseert zich door rijp rood en zwart fruit. Bij houtrijping zijn er ook zachte tonen van vanille en toast waarneembaar. Afhankelijk hoe lang de wijn gerijpt heeft tot aan chocolade en zoethout toe. Drink deze wijnen bij stevig krachtig vlees gerecht zoals wild. Ook sterke kazen is een goede combinatie.

DO Tierra del Vino Zamora

Tussen Toro DO en Arribes DO in vinden we DO Tierra del Vino Zamora. De lokale bevolking noemt het gebied ten noorden van de Duero “Tierra del Pan” (Land van het Brood) en zuidelijk ligt “Tierra del Vino” die in 2007 tot de DO status is verheven.

Het kent een mediterraans klimaat en de bodem is zeer duidelijk aluviaal met de vele rivieren die het gebied doorkruisen. De toplaag is arm aan organisch materiaal, maar de onderliggende lagen zijn rijk aan klei.

De belangrijkste rode druivensoorten zijn Tempranillo, Garnacha en Cabernet Sauvignon. En voor witte druiven Malvasia, Moscatel, Verdejo en Albillo.

Het lang gerekte DO Arribes

We komen aan bij de knik in de Douro waar deze naar het zuiden gaat stromen, langs de grens met Portugal. Arribes DO beslaat een lang smal gerekt gebied en is toegevoegd aan de DO regio’s van Spanje in 2007. Omdat de regio op een hoger gelegen vlakke grond met steile terrassen ligt, verschilt dit gebied significant van de andere regio’s in Castilla y Léon. De regio Arribes heeft overwegend zanderige, ondiepe, onvruchtbare bodems met graniet en kwartskiezels die voldoende drainage bieden. Het golvende landschap biedt verschillende hoogtes en aspecten waardoor de wijngaarden optimaal profiteren van zonuren. Hierdoor kan de lokale druif Juan Garcia op een zeer efficiënte wijze een volledig fenolische rijpheid bereiken. In de DO zijn veel kleine mediterraanse microklimaten aanwezig. Er is ongeveer een 100ha aan wijngaarden.

Juan Garcia is een bijzondere druivenstok. Het is bijzonder gevoelig voor grijsrot. Vandaar dat de druivenstokken gekweekt worden als lage struiken zodat voldoende wind door de struiken kan gaan om de schimmel tegen te gaan.

Het klimaat is hetzelfde als in de Douro vallei; lange koude winters en korte hete zomers. De hoogte van de wijngaardterrassen dragen bij aan de temperatuurvariaties. Dit heeft een positieve invloed op de zuren en het rijpingsproces van de druiven.

De druivensoorten van Arribes DO

Binnen de DO wetgeving is een brede reeks van druiven toegestaan, naast de Juan Garcia. Denk daarbij aan Tempranillo, Garnachia, Mencia maar ook Bordeaux rassen. Ook vind je hier witte druiven van Malvasia, Verdejo en Albillo. Maar de wijnen moeten wel minimaal 60% Malvasia bevatten. Rosado ofwel rosé is gemaakt van minimaal 60% Juan Garcia met de inheemse Rufete en Tempranillo.

Een rode wijn van Juan Garcia kenmerkt zich door kersenrode kleur met een bruine tint door vaak oxidatieve rijping op vat. In de neus bespeur je het zon doorstoofd zwart fruit, mineraliteit, en elegantie van hout. De mond daarentegen geeft diepe levendige tannine met een zijdezachte afdronk. Deze wijn is ideaal bij wild gebraad, stoofschotel of gezouten kaas. Open de wijn 1 uur voordat deze ingeschonken wordt.

De rosé varieert van licht tot felroze met bijbehorende kleur intensiteit. De wijn loopt over van rood fruit zoals aardbeien en frambozen met een lange zachte afdronk. Vaak gedragen door een verfijnde en prettige zuurgraad. Een ideale aperitief of terras wijn!

De witte wijn van Malvasia is vaak expressief  varierend van citrus fruit tot exotisch fruit. Wanneer de wijn houtrijping heeft ondergaan worden aroma’s als kokos en vanille toegevoegd en is de wijn vol van body. Beide soorten wijnen zijn heerlijk om zo van te genieten of naast een vis gerecht en een kaasplankje.

Sierra do Salamanca VC

In het zuiden tegen Extramadura ligt langs de rivier Alagón de Vino de Calidad con Indicacion Géografica (VC) Sierra do Salamanca. Vaak kom je ook de naam DOP tegen, Denominacion Origine Protegida. Dit is één stap onder de DO classificatie. Hier vinden we vooral de inheemse Rufete. Het is een laat rijpende druif die subtiele maar complexe wijnen biedt met rood fruit, kruiden en zachte tannine. Verder zijn Tempranillo en Garnacha toegestaan binnen de rode druivenvariëteiten. Als witte variëteiten zijn Viura, Palomino en Moscatel a Grano Menudo. Echter witte druiven zijn zwaar ondergeschikt aan de rode variant.

De regio heeft slechts 90ha onder wijngaard maar heeft toch een veelzijdigheid aan grondsoorten; van zandgrond met graniet, klei tot leisteen. Wat deze regio wel anders maakt dan de andere, is dat de bodem een enorme zuurgraad hebben.

Koninklijk Albillo in DO Cébreros

Cebreros is een regio in Midden-Spanje ten westen van Madrid die in 2019 haar oorsprongsbescherming status kreeg. Vooral de rode wijn van oude Garnacha wijnstokken hebben dit gebied bekend gemaakt. Albillo Real is hier de belangrijkste witte druivensoort. Deze kan volle wijnen produceren die geschikt zijn voor vatrijping.

Cébreros DO ligt binnen de wijnstreek Sierra de Gredos. De verwachting is dat dit een toonaangevende regio voor “new-wave” Spaanse wijn zal zijn. De wijngaarden van Cébreros liggen op hellingen aan twee zijden van het Sierra de Gredos-gebergte. De ene kant loopt naar het noorden in het rivierdal van Alberche. De andere valt in de Tiétar vallei in het zuiden. De bodemopbouw bestaat vooral uit graniet. Dit levert vooral mineraalachtige wijnen op. De wijngaarden liggen op grote hoogte en ervaren dus koude, besneeuwde winters maar hete, droge zomers.

Cébreros wijnen staan reeds in de 14e eeuw aangeschreven. In de 16e eeuw waren ze erg populair in Madrid en Avila. Ook hier bracht de phylloxera een bezoek, zij het wat later. En verwoestte de wijngaarden aan het begin van de 20e eeuw. In 1970 is men begonnen de regio te herstellen.  Er zijn nu ongeveer 18 wijnhuizen en 500ha wijnbouwgebied.

De wijnen zijn hoog in alcohol en gericht op het fruitige karakter. Neem een Albillo met expressieve aroma’s van witte bloesem en steenfruit. Vol vet in de mond met een heerlijke complexiteit. De afdronk is vaak lang. Een fantastische wijn bij Aziatische gerechten, wit vis met roomsaus of pasta met vissaus.

Tot slot

Ik wil de blog over Castilla y Léon afsluiten met 2 fantastische wijnen van Tomás Postigo.

Tomas Postigo Blanco

Deze wijn komt uit Ribera del Duero maar heeft als classificatie Vino de la Tierra de Castilla y Léon. Het is een wijn van 100% Verdejo. Vandaar dat de wijn de regio classificatie heeft. Verdejo is een niet toegestane druivensoort. De wijn rijpt 8 maanden op nieuw Frans eikenhout. De wijn is licht goudgeel van kleur met een neus van venkel, wit en steenfruit. In de mond bespeur je een geweldige complexiteit, diep en romig met een mooi balans in de zuurgraad. Met aroma’s van brood en toast, steenfruit, witte bloesem, natte stenen en vanille. De afdronk is lang en kruidig.

Tomas Postigo Tinto

De 3er Año 2018 is een blend van Tempranillo, Cabernet Sauvignon, Merlot en Malbec. De wijn heeft 12 maanden op 225lt Frans eiken fusten gerijpt. Dit is wel een DO Ribera del Duero. Het is een wijn met diep kersenrode kleur. In de neus heb je rijp rood en zwart fruit, met een hint van aardsheid en vanille en gesneden hout. Het mondgevoel leidt tot een goede zuurgraad, gemakkelijk te drinken en zeer fruitig. Het rode fruit neemt de overhand samen met prettig geroosterd eikenhout. De tannine is zacht waar de afdronk lang is.

Een prachtig verticale proeverij van Barao de Vilar

Ik had een dik jaar geleden reeds een viertal flessen port van Barao de Vilar op de kop weten te tikken die ik wilde gebruiken voor een prachtig en unieke verticale proeverij. Naast deze 10, 20, 30 en 40 jaar oude port heb ik ook een ruby en tawny port van hetzelfde huis weten te vinden. Hierdoor gaan we ontdekken wat we wel en niet lekker vinden aan port en waar de verschillen in zitten.

Barao de Vilar

Barao de Vilar is een oud familiebedrijf, bekend van het merk Maynard, Quita do Noval en Barao de Vilar. De geschiedenis gaat terug naar de 17e eeuw toen de familie Van Zeller neerstreek in Portugal en begonnen met het opzetten van een wijnhandel. Toen begon wat nu de 14e aaneengesloten generatie die toegewijd is aan wijnhandel in port en Douro wijnen. Barao de Vilar ofwel Baron van Vilar, is een oude titel die werd verleend aan de families Van Zeller en Kopke in 1828. Deze families worden nog steeds gezien als de grondleggers van de portmarkt. In 1996 besloot baron Fernando van Zeller de titel te registreren voor portwijn om de familie traditie te handhaven.

Wat is port

Portwijn is een versterkte wijn als gevolg van het onderbreken van het vergistingsproces door brandewijn (aguardente) toe te voegen. Hierdoor behoud de wijn haar restsuiker en hoger alcohol. Het is een blend van een vijftal druivensoorten, Tinta Barroca, Tinto Cão, Tinta Roriz (Tempranillo), Touriga Francesa, and Touriga Nacional. Port wordt uitsluitend geproduceerd in de wijnstreek van de Douro, in het noorden van Portugal en het kan worden onderverdeeld in drie verschillende categorieën: wit, tawny en ruby. Onlangs is rosé port geïntroduceerd. Meer details over het maken van port kan je ook terug lezen in deze blog.

De kwaliteit van port wordt normaal gewaarborgd door de wetgeving waarbij elke fles tevens haar eigen kwaliteitslabel ontvangt. Echter de Portugese opvatting wijkt af van de Europese. Volgens Portugese wetgeving dient de wijn “het karakter te hebben van een 10 jaar oude port”. Maar hoe meet je dit? Europese wetgeving schrijft voor wanneer een fabrikant claimt dat het 10 jaar rijpt, het ook 10 jaar moet rijpen. Lees hier meer over het onderzoek gepubliceerd bij MaxMeldpunt.

De verticale proeverij

We begonnen deze verticale proeverij niet met een Barao de Vilar. Een goede maaltijd is altijd de basis. Ik had gekozen voor een heerlijk recept van handgepekelde buikspek met gegrilde groenten. Hierbij past een rijke chardonnay en ik had gekozen voor een 5th Innings, de topwijn van Misty Cove. Na deze basis schakelden we door naar de port wijnen van Barao de Vilar en begonnen deze unieke verticale proeverij.

  • Handgepekelde buikspek
  • Prachtig verticale proeverij Barao de Vilar

Ruby port

Ruby port is een jonge wijn, dieprood van kleur met een zuiver rood fruit smaakpallet. Binnen ruby vind je de categorieën LBV (Late Bottle Vintage) en Vintage, wijnen van hogere kwaliteit met unieke kenmerken. Vintages (met jaartal) zijn wijnen die geproduceerd zijn van druiven geoogst in een enkel jaar en gebotteld twee jaar na de jaargang. Deze rijpen op fles waar het enkele decennia kan worden bewaard. LBV is ook een wijn van een enkele oogst, maar het wordt alleen gebotteld tussen vier en zes jaar na de oogst, en men kan het op fles laten rijpen of drinken terwijl het nog jong is.

Barao de Vilar Ruby

De ruby port van Barao de Vilar fermenteert op RVS met gecontroleerde temperatuur. De wijn kent 1 dag pre-fermentatieve schilweking en 2 dagen op fermentatie. Het is een blend van jonge port wijnen die rijpen in grote eiken toneles van 1.000lt.

De wijn is diep rood van kleur met een uitbundig rijke zoete geur met een hint van karamel. De volle ronde zoete smaak heeft nuances van rood en zwart fruit, rozijnen  en karamel. De afdronk is aangenaam lang met intense zoetigheid.

Een goede smaakmaker naast een kaasplank met zachte kazen of een chocolade dessert.

Tawny port

Een Tawny port is een rode wijnen die rijpt in houten vaten en verschillende tinten vertonen, afhankelijk van hun leeftijd. Kleuren kunnen variëren van intens rood geleidelijk verzachtend tot een goudbruine kleur. Hoe langer een tawny port op vat rijpt, hoe meer de aromatische complexiteit toeneemt. Waardoor de aroma’s zoals gedroogd fruit (walnoten en amandelen), hout, koffie en chocolade meer prominent aanwezig zijn. De meest voorkomende referenties zijn Tawnys met leeftijd indicatie en Colheitas. Een Tawny port vertegenwoordigt altijd een blend van verschillende jaargangen die verschillend op vat rijpen. Echter het leeftijdsgemiddelde (10, 20, 30 en 40 jaar) staat vermeld op het etiket.

Barao de Vilar Tawny

De tawny port kent hetzelfde proces als de ruby port. Echter de blend rijpt op kleine houten vaten genaamd “pipas”.

De wijn kent een taanachtige bruingele kleur met een neus van rijpe pruimen, noten en karamel. In de mond vol, beetje scherp van alcohol. Ook hier proef je amandelen, rijp fruit doorweven door vanille van de houtrijping. De afdronk is ietswat scherp en rijk.

Een goede port als borrelwijn of kaasplank met wat stevigere kazen

Barao de Vilar 10 years

Gemaakt van de traditionele druivenrassen Touriga Franca, Tinta Roriz (ofwel Temperanillo), Tinta Barocca en Tinto Cão heeft deze wijn zowel op schil geweekt als gewoon gegist. De wijn heeft deels in grote toneles en de kleinere pipes (520lt) in de plaats Vila Nova da Gaia. De port heeft ongeveer de gemiddelde leeftijd van 10 jaar waarbij de wijn 120 maanden op hout heeft gerijpt.

Barao de Vilar 10 jaar

De wijn heeft neigt naar het amberkleurige met een neus van gekonfijt fruit, rozijnen en noten. De zuurgraad van deze droge wijn is bovengemiddeld. De body is vol met een iets ongebalanceerde scherpe alcohol. In de mond is het palet subtiel en rijk met gekonfijt fruit, rozijnen, noten en een hint van koffie. De afdronk is bovengemiddeld, wat scherpte van de alcohol maar aangenaam zwoel. Kortom een mooie serieuze port.

Heerlijk bij een kaasplank met blauwader kaas of gerijpte (schapen)kaas.

Barao de Vilar 20 years

Barao de Vilar 20 jaar

Deze prachtige 20 jaar in gekruide eiken vaten port heeft een zachtere textuur dan zijn 10 jarige zuster. Mooie tawny kleur die naar het bruin neigt. De wijn is prettig stroperig in het glas. De intense complexe neus is uitgesproken met aroma’s van rozijnen en gedroogd fruit. De wijn heeft een aangenaam zuur, volle body met een palet van bruine suiker, kaneel, koffie, noten en vooral rozijnen. In de afdronk geeft de wijn nog een kleine alcohol brander na. Wat erop duidt dat de wijn zeker nog verder kan ontwikkelen.

Schenk deze wijn als afsluiter na een lekkere maaltijd, bij roquefort, taart of crème brûlée.

Barao de Vilar 30 years

Barao de Vilar 30 jaar

De 30 jaar oude port van Barao de Vilar heeft een lichte amberkleur en mooie stroperige textuur. In de neus knallen de rozijnen je tegemoet, maar wanneer je verder zoekt, bespeur je karamel, hazelnoten en vanille van de 30 jaar houtrijping. De wijn heeft een volle body, de hoge alcohol dankzij de toevoeging van aguardente geeft nog steeds een kleine afterburner, maar deze is zeker niet onaangenaam. De wijn is heerlijk in balans mede dankzij de hoge zuurgraad. De oxidatieve rijping draagt de complexiteit van deze wijn en dat herken je in het palet van karamel, toast, amandelen en koffie. Met een heerlijke lange afdronk.

Geniet van deze wijn bij het nagerecht of tijdens een goede conversatie.

Barao de Vilar 40 years

Barao de Vilar 40 jaar

De oudste port is de 40 jaar gerijpte port. De wijn heeft een donkere amberkleur met rijke aroma’s van hazelnoot, rozijnen, marmelade en frisheid van een vleugje citrus en natte bladeren. Met een lichte prikkeling in de neus van de aguardente. Wanneer je een slok neemt wordt je verrast met tonen van karamel, koffie, rozijnen, zoethout. De afdronk is erg lang en plezierig. De wijn heeft een perfecte balans tussen alcohol, zuur, body en palet waardoor het echt genieten is na een speciale maaltijd.

Afsluiting van een prachtig en unieke verticale proeverij van Barao de Vilar

Het is echt een prachtig en unieke ervaring om een verticale proeverij van één wijnhuis mee te maken. We hebben alle facetten van port voorbij zien komen, behalve LBV en colheita. Het helpt echt meer inzicht te krijgen in persoonlijke voorkeuren en waarom. Zo houdt de één meer van de jonge fruitige port. Terwijl mijn persoonlijk voorkeur echt naar de 30-40 jarige port neigt. De complexiteit en balans die hier vanaf straalt is magnifiek. En om te ervaren hoe een 10 jaar gerijpte port langzaam verandert naar een 40 jarige is ook heel bijzonder. Kortom het was weer een fantastische avond!

Een heerlijk fruitige borrelwijn Fendant

Nu de blog over Zwitserland op zijn einde loopt, ben ik nieuwsgierig geworden naar de wijn. In de verschillende blogs heb ik geleerd over de veelzijdigheid maar ook de beperkte beschikbaarheid van zwitserse wijnen. Nu heb ik bij Valentines Finest een interessante collectie gevonden. Van een heerlijk fruitige borrelwijn van Fendant tot krachtige Petite Arvine en volle Syrah.

Mijn oog was gevallen op een selectie van Jean René Germanier. Een domein waar 3e generatie wijnmakers actief zijn. Gelegen in Balavaud in de Valais en het Rhônegebied is bekend om haar warme droge microklimaat. Het domein kent een mooie blend van internationale druiven en lokale druiven, zoals Chardonnay, Pinot Noir, Syrah, maar ook Fendant, Petite Arvine en Humagne Rouge.

Fendant Vétroz Les Terrasses 2020

Deze wijn is gedecoreerd met een gouden medaille van la Sélection des Vins du Valais. De wijn is afkomstig van de Vétroz wijngaard welke gekenmerkt is door haar leistenen bodem. De wijngaard is terrasvormig, vandaar ook de naam met een 113ha oppervlakte aangeplant met Fendant ofwel Chasselas. De nationale druif van Zwitserland. De wijn kent geen chaptilisatie en bij de zachte persing zijn niet de druivensteeltjes ontdaan. De eerste en tweede vergisting heeft plaats gevonden op RVS.

Heerlijk fruitige borrelwijn Fendant

De wijn is goudgeel van kleur met een lichte intensiteit. De neus is in de aanzet expressief maar vlakt al snel af. Voor aroma’s denk aan appel, meloen en bloemig. In de mond bespeur je een gemiddelde body (mondgevoel) met een lichte tinteling op de tong door de verfijnde gemiddelde zuurgraad. Alcohol is met 12% gemiddeld. Het aroma palet van deze droge wijn geeft citrusfruit, groene appel, natte steen met een relatief korte lengte.

Kortom deze Fendant is een heerlijk verfrissende fruitige borrelwijn of aperitief wijn, dus weinig complexiteit en de nadruk op de fruitigheid. De wijn kent een mooi balans met een fruitige nadruk. De lengte is zoals gezegd kort en intensiteit is gemiddeld.

Johannisberg de Chamoson 2020

De Johannisberg ofwel Sylvaner heeft 92 punten toegekend door Robert Parker. Deze druivensoort ken je misschien nog van onze Rheinhessen blog, waar deze veel staat aangeplant. Dit is de eerste jaargang van deze wijn. De wijngaard in Chamoson ligt op een alluviale bodem, een vruchtbare bodem van rivierslib en klei. En is één van de drie Grand Cru wijngaarden in Zwitserland. De wijn heeft slechts één vergisting ondergaan.

Johannisberg

De wijn is ook goudgeel maar met een gemiddelde intensiteit en mooie tranen aan het glas. In de neus een lichte intensiteit met aroma’s van honing, bijenwas, appel, limoen en sporen van krijt. De wijn heeft een gemiddeld alcohol, gemiddelde zuurgraad en body. De droge wijn geeft in de mond groen fruit, honing en amandelen. De afdronk is fris en met honing doorspekte lengte.

De balans is delicaat met de nadruk of honing en bijenwas met een levendige lengte. De wijn is intens op haar manier met een mate van complexiteit.

Gelet op de zoetheid door de honing, past deze wijn prima bij Aziatische gerechten maar ook bij gegrilde vis.

Petite Arvine 2018

De Petite Arvine is een uniek druivenras waarvan slechts 154ha staat aangeplant in Zwitserland uitsluitend in Valais. Verdeeld over een paar kleine wijngaarden in Coteaux de Conthey, Ardon en Chamoson op een leistenen bodem. De wijn kent twee vergistingen wat een verrijking voor de aroma’s is.

Petite Arvine

Ook deze wijn is goudgeel van kleur, maar met een meer intensiteit dan de anderen. Ook hier mooie tranen op het glas. De stuivende intensiteit in de neus is vooral kokos met lichte noot van citrus. De droge wijn heeft een hoog alcohol percentage, volle body en gemiddeld zuur. Het aroma palet geeft limoen en kokos weer. Maar ook een zweem van rokerigheid. De lengte is aangenaam en lang.

Wij vonden deze wijn lastig om bij een gerecht te zetten vanwege de nadrukkelijke aroma’s. Uiteindelijk kwamen we eigenlijk uit op wit vlees zoals varkenshaas of buikspek. Maar ook bij rauwe zalm was het een heerlijke wijn.

Syrah 2019

De laatste wijn is een rode, de Syrah wat ik toch wel een bijzondere wijn vindt voor een koel klimaat als Zwitserland. Dat is tevens het unieke van deze druivensoort. De noordelijke Rhône is namelijk ook een voorbeeld van een koel klimaat maar levert toch echt een andere soort wijn op. Zie de notitie van de Côte Rotie. De wijn is afkomstig van drie gebieden; Vétroz, Fully en Chamoson die zich kenmerken als alluviaal en graniet. Deze drie gemeente liggen naast elkaar langs de Rhône

Syrah

De wijn is paars van kleur met een gemiddelde intensiteit. Je bespeurt een kleurverschil tussen de wijn in het hart van het glas en de rand (zogenaamd rim versus core). De wijn heeft een gemiddelde geur intensiteit van frambozen, aardbeien en eucalyptus. De droge wijn heeft een gemiddelde alcohol en zuur. Een bovengemiddelde body maar mooi geïntegreerde medium tannine. De peper, eucalyptus en rode fruit spelen in de mond met een zweem van leer. Waarbij de specerijen langer in de afdronk blijven staan.

De wijn is soepel en elegant met levendige tannine en mooie afdronk. Heerlijk fruitig balans waarin de alcohol goed geïntegreerd is.

Het is een heerlijke wijn om te drinken bij gerijpte kazen of charcuterie en misstaat zeker niet bij rood vlees.

Conclusie

Zwitserland heeft echt mooie en verrassende wijnen. Van Fendant als heerlijk fruitige borrelwijn tot Syrah die zich goed thuis voelt in de Zwitserse bergen. Wat leuk is dat er een veelzijdigheid is tussen internationale druivenrassen en lokale druiven. Waarbij de laatste zeker niet onderschat mogen worden.

Natuurlijk is dit niet voor iedere portemonnee weg gelegd, een borrelwijn zo’n 17€ is natuurlijk stevig terwijl de Arvine zelfs oploopt tot bijna 40€. Ja dat is per fles. Maar ik kan zeggen, het is een ervaring rijker. Zwitserland produceert heel leuke wijnen en vooral de lokale druiven zijn zeer bijzonder. Ook de Sylvaner reken ik dan tot lokale druif en deze heeft ons aangenaam verrast. Terwijl de Arvine gewoonweg fantastisch was!

Kwaliteit experimenteren en hybride wijnstokken

Na de introductie van wijnland Zwitserland en de ontdekkingen van Frans Zwitserland met de Pot Vaudois, Oeil de Perdrix en flétri methode, gaan we deze week de resterende twee regio’s verdiepen. We bespeuren wijnen met enorme kwaliteit potentie, maar ook het experimenteren met nieuwe rassen en zelfs hybride wijnstokken.

Duitszwitserland

Duits Zwitserland, een broeinest van experimenten

De wijnen van Oost-Zwitserland zijn heel verschillend. Daar waar Frans Zwitserland vooral op de witte Chasselas concentreert, richt Duits Zwitserland zich op rode wijnen (ongeveer 67%). In witte wijn is het Müller Thurgau dat domineert. Overigens zie je vaak dat Müller Thurgau wordt aangeduid als “Riesling x Sylvaner”. Dit is onterecht aangezien Müller Thurgau een kruising is tussen Riesling en Madelaine Royale. Pinot Noir of Blauburgunder is bijzonder populair en wordt gemaakt in een breed scala aan stijlen. Van licht zoet en sappig via serieus bourgondisch tot een sterke, zoete versie gemaakt van gedroogde druiven in de regio Graubünden.

Met bijna 3.000 wijnbouwers  heb je hier ongeveer 2.660ha aan wijngaarden. Pinot Noir staat voor zo’n 55% aangeplant. Gezien de klimatologische omstandigheden van Duits Zwitserland en de vrij noordelijk ligging, is het aantal druivenrassen dat tot rijping komt vrij beperkt. Gelukkig zijn er andere factoren die microklimaten creëren, zoals de meren, de rivieren, de föhn (een warme wind) of de voordelige expositie van de wijngaarden. De regenval varieert aanzienlijk van de ene zone tot de andere en de risico’s op vorst in het voorjaar en in de herfst zijn vrij belangrijk. Verder is de samenstelling van de bodems is zeer divers, die zich uitstrekt van de Jura tot de Alpen en die belangrijke bekkens omvat die ontstaan door waterstromen.

Westelijk gelegen Basel en Aargau

In het westen vinden we Basel met 150ha en Aargau met 380ha aan wijnbouwgebieden.

Basel

Het klimaat is gunstig voor de wijnbouw. Basel heeft een gematigd zeeklimaat. Het wordt beïnvloed door de Boven-Rijnvlakte, die via de Belfort gap of ook wel Bourgondische Poort met de Middellandse Zee in verbinding staat.

Op de zuidelijke hellingen van de Tafel- en Falten-Jura liggen de overgrote meerderheid van de wijnstokken. In de loop van de tijd is de bodem gevormd uit de sterk kalkrijke afzettingen van de oer-Jurazee. De samenstelling en structuur zijn ideaal voor de aanplant van wijnstokken.

Aargau

regio Aargau

Het milde klimaat kenmerkt zich door de vele rivieren en beken die door het kanton lopen. Bijzonder aan de regio zijn de kalkrijke bodems van de Jura, die overal in wisselende samenstellingen te vinden zijn. Ze brengen over het algemeen een mooie mineraliteit over op de wijnen. Als gevolg hiervan en net als in Bourgondië, is de overheersende druivensoort Pinot Noir. Voor witte wijnen groeit vooral Müller-Thurgau.

Aargau is opgedeeld in zeven kleinere wijnbouwgebieden. Afhankelijk van de regio is het micro-klimaat de reden van een breed scala aan wijnen, variërend van elegante of fris-fruitige wijnen tot rijke, gestructureerde wijnen.

De twee belangrijkste druivensoorten zijn ook hier Pinot Noir en Müller-Thurgau, gevolgd door Chasselas (of Gutedel). Dankzij moderne methoden van wijnbereiding, nieuwe variëteiten en het kwaliteitsbewustzijn van innovatieve wijnboeren, zijn de wijnen van de regio Basel tot ver buiten de regionale grenzen bekend.

Centrale regio Zurich, Thurgau en Schaffhausen

het grootste wijngebied Schaffhausen is in feite een zuidelijke uitbreiding van de Duitse regio Baden.

Zurich

Met zijn oppervlakte van meer dan 600 hectare is het kanton Zürich het grootste en belangrijkste wijnbouwkanton in het Duitstalige deel van Zwitserland. Dit gebied is onder te verdelen in een vijftal wijnbouwgebieden.

Regio Zurich

Het klimaat is over het algemeen vrij mild en zonnig, op plaatsen die gedeeltelijk worden gekenmerkt door föhn-winden met matige tot hoge regenval. Er is echter een verscheidenheid aan microklimaten die specifiek zijn voor elk wijngebied. .

Zo hebben het meer van Zürich en de rivieren een regulerend effect op de temperaturen en voorzien ze met de reflectie van het zonlicht in het water de wijnstokken van extra warmte. Door het ontbreken van grotere wateren in andere wijnbouwgebieden van het kanton, zoals het Zürcher Weinland en het Unterland, is in die gebieden de kans op vorst iets groter. De bodemstructuur verschilt sterk van regio tot regio. Er is van alles te vinden van stuwwal tot melasse, tot schalie of kalkhoudende bodems. Dit verklaart de grote diversiteit aan druivensoorten en soorten wijnen die in het kanton Zürich te vinden zijn

Appelgaard Thurgau

Het kanton Thurgau staat vooral bekend om zijn appelgewassen. En heeft daarnaast een wijngaardoppervlakte van ongeveer 250 hectare. Hier ligt de geboorteplaats van de Müller Thurgau. Dr. Hermann Müller kruiste succesvol Riesling met Madeleine Royale, een nazaat van Chasselas. Zo is de cirkel weer rond. Deze druif is een zeer makkelijke toegankelijke wijn, die relatief weinig eisen stelt aan bodem en weersgesteldheid. Wijn van deze druif heeft milde zuren, is fruitig en kan het beste jong gedronken worden.

Het kanton ligt dicht bij het Bodenmeer en de rivier de Rijn en heeft een gematigd klimaat. De wijnstokken worden op verschillende bodems verbouwd, variërend van zandige klei met kalkhoudende aderen tot diepe morenen. De witte wijnen zijn vaak aromatisch. De verscheidenheid aan rode wijnen, voornamelijk Pinot Noir, varieert van fruitige en gemakkelijk te drinken wijn tot goed gestructureerde vatwijnen. Rood domineert met zo’n 68% van de aanplant.

Het land van Schaffahauser Pinot Noir

Het wijnbouwkanton Schaffhausen kent zo’n 480 hectare wijngaarden. Hier viert Pinot Noir hoogtij en beslaat bijna 80 procent van het totale oppervlak. De regio is er speciaal voor afgestemd door de ideale omstandigheden: kalkrijke, voedselrijke bodems en een mild, droog klimaat. Voor wit staat er vooral Müller Thurgau, waarna Sauvignon Blanc, Chardonnay en Pinot Gris volgen.

Hallau, de grootste wijnstad van Duitstalig Zwitserland, is in zekere zin de hoofdstad van het land van Schaffhausen of zoals het lokaal wordt genoemd “Blauburgunderland”. Er zijn vier subregio’s; Klettgau is met 389 ha het grootste wijnbouwgebied. In het noordoosten hebben Schaffhausen en de Reiat 28 ha. De gemeenten Buchberg en Rüdlingen, omringd door Duitsland en het kanton Zürich, is 33 ha groot en in de steile wijngaarden in Stein am Rhein ongeveer 32 ha.

Oosters Graubunden  en St Gallen

In Chur, gelegen in Graubunden, liet de bisschop Tello in 765 enkele wijngaarden aanleggen. Dit markeert de geboorte van de wijnbouw in Duits Zwitserland.

De Bündner Herrschaft van Graubünden

Wijnbouw is alleen mogelijk in de regio Bündner Herrschaft, ook bekend als Heidiland, langs de rivier de Rijn in de wijndorpen van Bonaduz tot Fläsch. Het klimaat is bijzonder mild en de omliggende bergen beschermen de wijnstokken tegen koude wind. De bodem is kalkrijk, vergelijkbaar met Bourgondië. Het kleine gebied produceert uitstekende wijnen van de variëteit Pinot Noir en wordt daarom vaak aangeduid als Bourgondië van Zwitserland. Toch zijn er ook andere nationale en internationale druivenrassen. Vooral opmerkelijk is de zeer oude en inheemse witte druif genaamd Completer.

Een andere regionale wijnspecialiteit is de “Churer Schiller”, een lichtrode wijn en een blend van Pinot Noir en witte druivenrassen. Om in aanmerking te komen voor deze exclusieve benaming, moeten de druiven allemaal op hetzelfde perceel worden geteeld, met een overwegend aandeel Pinot Noir.

De wijnmakers en wijnbouwers van de Bündner Herrschaft vertrouwen op een duurzame wijnbouw met respect voor het milieu. Met het project “Biovision 2020” willen ze de transitie naar biologische wijnproductie voltooien.

Sankt Gallen

De wijnbouwgebieden van het kanton St. Gallen beslaan iets meer dan 200 hectare. De meeste wijngaarden liggen op steile, op het zuiden gelegen heuvels, die door hun blootstelling ideale omstandigheden bieden voor het verbouwen van druiven.

De föhnwinden in het Rijndal en in de regio van het Sarganserland, evenals het nabijgelegen Bodenmeer in het zuidelijke Rijndal, zorgen voor een bijzonder mild en gunstig klimaat. Omdat de bodems vaak arm zijn, moeten de wijnstokken gedwongen diep wortelen om bij de voedingsstoffen te komen. De opbrengsten zijn dan ook klein, wat terug te vinden is in de uitstekende kwaliteit van de wijnen van St. Gallen.

De wijn van St. Gallen wordt voornamelijk gemaakt van de druivenrassen Pinot Noir en Müller-Thurgau.

Italiaans Zwitserland

De Ticino is nog een andere heel aparte regio in Zwitserland. Ze onderscheidt zich door de vele zonuren en hogere gemiddelde temperaturen. Daarom vind je hier vooral toegankelijke Merlot wijnen. Tevens heb je bijzondere eiken gerijpte Merlot del Ticino wijnen van topkwaliteit gemaakt van oude wijnstokken. Ongeveer 90% zijn blauwe druiven van vooral Merlot en Bondola, een lokale, oude druivensoort met een donkere schil. Helaas verdringt internationale rassen als Merlot en Cabernet Sauvignon deze bijzondere druif. Tevens vind je de bijzondere Merlot Bianco.

De Monte Ceneri verdeelt Ticino in twee zones: de Sopraceneri (Bellinzona) in het noorden, waar men nog steeds wijnstokken kan zien groeien op pergola’s, en de Sottoceneri (Lugano) in het zuiden. Traditioneel zijn de wijngaarden van Ticino verspreid over kleine percelen en wijnboeren vinificeren hun oogsten over het algemeen samen, om de gevraagde kwaliteitsnormen te garanderen. De wijn komt samen in het plaatsje Morbio Inferiore, ofwel het Casa del vino Tessin.

Merlot Bianco

Brivio Vini Merlot Blanc de Noi, Ticino

In het glas goudgeel gekleurd met complexe en intense aroma’s van exotisch fruit, verfijnd citrus en geroosterde tonen met iets vanille en specerijen.

De smaak is rijk, zacht en vooral fris met een mooie structuur. Verfijnd geel citrus fruit, iets abrikoos mooi gecombineerd met de invloeden van 8 maanden vatrijping.

Ze is perfect als aperitief bij een mooi diner, de wijn past goed bij verfijnde gerechten met vele soorten vis, gebakken of gegrild, coquilles, krab en kreeft, kip & kalkoen of een mooi verfijnd vegetarisch gerecht.

Nieuwe ontwikkelingen

Kwaliteit experimenteren en hybride wijnstokken

Zwitserland is hard aan het werk om nieuwe mogelijkheden te ontdekken. Zo ook in de wijnwereld. Heel progressief is men bezig met het experimenteren om nieuwe klonen maar ook door hybride wijnstokken, die wijnen met kwaliteit potentie kunnen produceren, aan te planten. Sinds 1996 zijn ze hier mee bezig, wat resulteert in verrassende resultaten zoals de Bronner x Gamaret; een vroegrijpende druif met goed kwaliteit potentieel en fruitige en florale aroma’s.

Verrassend uit dwergwijnstaat Zwitserland

Vorige week hebben we Zwitserland geïntroduceerd, waarbij we een verrassende relatie hebben vast gesteld tussen de Dalai Lama en Zinedine Zidane. Maar hoe ziet het landscape eruit in deze dwergwijnstaat Zwitserland, dat verrassend omgeven is door zeer bekende wijn grootheden?

Er is ongeveer 15.000ha aan wijngaarden met een jaarproductie van 148 miljoen flessen ofwel 1,1 miljoen hl. Dit is verdeeld over 1.500 wijnboeren. Ter vergelijking; Zowel Italië als Frankrijk produceren rondom 49 miljoen hl!

Zwitserland is op te delen in 6 verschillende regio’s waarbij we nu Frans-Zwitserland gaan ontdekken.

Wijnregio’s

Verrassend uit Dwergwijnstaat Zwitserland

Frans Zwitserland

Langs de grens met Frankrijk liggen de vier subregio’s van Frans Zwitserland; Driemeren-gebied, Vaud, Genève en iets verder landinwaarts Wallis (Valais). Veruit de belangrijkste druivensoort hier in het zuiden en oosten van het land is Chasselas. De koningin onder de druiven in Zwitserland.

Het gematigde Driemeren-gebied AOC

Driemerengebied

De wijngaarden liggen aan de noordwest zijde van de grote meren. In deze regio vind je 945ha verdeelt over 100 producenten en 4 AOCs. Met een jaarproductie van ongeveer 60.000hl staat het Driemeren-gebied op de 6e plaats qua grootte.

Dankzij de invloed van de nabijgelegen meren kent deze heuvelachtige regio een gematigd en luchtig klimaat. De mistvorming in de herfst legt de basis voor dit gematigde klimaat ingegeven door de nabijgelegen meren.

De belangrijkste druif is Pinot Noir (48%) die zeer goede rode wijnen kan voortbrengen, maar ook verfijnde en fruitige rosé wijnen. Deze staan bekend als Œil-de-Perdrix. Daarnaast is vooral Chasselas (30%) de toonaangevende druif. De volgende in lijn is Pinot Gris (4.5%; hier bekend als Malvoisie) en Chardonnay (4%). Dat geeft meteen inzage in de verscheidenheid!

Neuchâtel

Neuchâtel is erg vooruitstrevend, maar liefst 20% van de wijngaarden werken biologisch. En het neemt ongeveer tweederde van de productie voor haar rekening. Pinot Noir is de enige rode variëtiet die is toegestaan. Als witte wijn is vooral Chasselas bekend, maar je hebt hier ook mooie mousserende wijnen van Chardonnay! Het verschil in bodems van de ene wijngaard naar de andere wordt weerspiegeld in de vele nuances van het boeket in de Chasselas-wijnen.

Bielersee

Gelegen in het kanton Bern, behoort Bielersee toch tot de regio Driemeren-gebied. De regio kent een oppervlakte van 220ha en 80 wijnboeren. De droge en rotsachtige zuidoostkust van het Lac de Bienne bestaat uit kalksteen. De wijnstokken profiteren van de warmtereflecties van het meer en de voordelen van het microklimaat dat de terrasvormige gewassen markeert.

Je vindt hier meer dan 40 druivensoorten, maar vooral Pinot Noir, Chasselas (ook bekend als Fendant) en Chardonnay  profiteren van deze kalksteenbodem.

Vully

Dit is een bijzondere AOC; 100ha ligt in het Driemeren-gebied en 50ha ligt in de Vaud. Er zijn 24 enclaves waar 26 variëteiten verbouwd worden. Ook hier is Pinot Noir dominant en naast inheemse soorten ook verrassend genoeg Malbec en Syrah. Het is vooral Chasselas en Chardonnay die de witte druiven vertegenwoordigen.

De belangrijkste wijngaarden in Vully liggen aan de noordkant van Lac de Morat, aan relatief steile oevers. Het zuidoostelijke aspect van de wijnstokken helpt het fruit te laten rijpen. Tegelijkertijd zorgt de relatief koele temperatuur voor een langere hangtijd; waardoor de druiven hun complexe fenolische structuur ontwikkelen.

Het klimaat rond Vully is aanzienlijk gematigd door de aanwezigheid van de meren. Deze voorkomen dat de zomertemperatuur dramatisch stijgt maar ook de effecten van vorst en sneeuw in de winter dempen. Veel wijngaarden kennen geen vorst vanwege de luchtbeweging, en het hoge niveau van licht dat de meren reflecteren.

Cheyres

Dit is een klein commune met haar eigen appellatie. Slechts 14ha groot is dit de enige appellatie aan de zuidoever van Lac de Neuchâtel. Gelet op de kleine omvang, zijn de meeste wijngaarden in beheer van de Associations des Vignerons Broyards, een coöperatie van wijnboeren.

De koningin van de Vaud AOC

Vaud

Het kanton Vaud, aan de noordelijke oever van het Meer van Genève, is het tweede Zwitserse wijngebied met ongeveer 3.800ha aan wijngaarden. Dit kan je opdelen in grofweg vier subregios’s; Côtes de l’Orbe/Bonvillars in het noorden, la Côte in het zuidwesten, Lavaux midden-zuid en Chablais in het zuidoosten tegen Wallis aan.

Ongebruikelijk, maar de regio brengt vooral witte wijn voort van de koningin onder de Zwitserse druivensoorten; Chasselas (zo’n 60%). Pinot Noir staat op een tweede plaats met slechts 12% en Gamay 9%.

Het klimaat in Vaud wordt sterk gematigd door het Meer van Genève, die de voorjaarsvorst verlichten en de zomerse temperaturen verminderen. Als de zon overdag over het meer gaat, wordt veel licht gereflecteerd naar de wijngaarden die op vele terrassen zijn uitgehouwen. Dit gematigde klimaat en de hoge helderheid is het geheim achter het betrouwbare terroir van Vaud, hoewel relatief hoge regenval de omstandigheden enigszins dempt.

De overgrote meerderheid van de wijnstokken die in de Vaud worden geteeld, zijn eigendom van particulieren en gezinnen in plaats van grote wijnbedrijven. Vele duizenden kleine boeren verkopen hun druiven onder contract of maken wijn coöperatief, maar een groeiend aantal is nu gemotiveerd om hun eigen wijn te produceren of samen te groeperen in veel kleinere coöperaties.

Kom je toevallig een Pot Vaudois tegen? Dat is een erfgoedfles van 1.4 liter. Oorspronkelijk afkomstig uit 1822 geblazen door lokale glasblazers, maar kent nu een meer promotionele toepassing.

Lavaux

Steil boven het meer van Genève liggen de wijngaard terrassen van de twee grands crus in Lavaux; Dézaley en Calamin. Net als in Bourgondië heeft de Grand Cru status betrekking op het terroir en niet een specifieke wijn zelf. Het geeft aan dat je hier fantastische wijnen kán maken.

Bonvillars

Bonvillars is een klein wijngebied aan het uiterste noordelijke uiteinde van Vaud. De belangrijkste wijngaarden liggen op hellingen op het zuiden direct boven het dorp Bonvillars. Omdat het nabij het meer van Neuchâtel ligt, profiteren de wijngaarden van een zeer gematigd klimaat met veel licht dat wordt gereflecteerd door het oppervlak van het meer.

Chasselas en Pinot Noir zijn de toonaangevende druivensoorten. Terwijl Gamaret en Garanoir, die typerend zijn voor Zwitserland, een bescheiden vertegenwoordiging hebben. Bonvillars produceert ook de Oeil de Perdrix.

La Côte

Aan de noordelijke oever van het Lac Léman (Meer van Genève) ligt La Côte. Het staat bekend om haar staalachtige wijnen. Het klimaat is hier dermate mild dat het bijna mediterraans aanvoelt. Er zijn hier tal van kleine, vaak door familie gerunde, wijngaarden. Ze verkopen individueel of in coöperatie. De belangrijkste druiven zijn Chasselas, Pinot Noir en Gamay, die samen ongeveer voor 85% staan aangeplant.

Chablais

Niet te verwarren met het Franse Chablis. Er is ongeveer 600ha aan wijngaarden waar vooral Chasselas en Pinot Noir staan. Er zijn subappellaties voor Villeneuve (inclusief haar Premier Cru CLos de Châtelard), Yvorne, Aigle, Olon-Vaud en Bex. Ze grenst aan het nabij gelegen Wallis.

Chablais onderscheidt zich van de andere gebieden door de glaciale ligging. De wijngaarden hebben een zeer stenige losse, waterdoorlatende bodem waardoor wateroverlast hier niet aan de orde is. Tevens ontwikkelen de wijnstokken lange en sterke wortelstokken. Op lagere hellingen is de bodemopbouw van klei en kalksteen.

De wijnstijl is fris en mineraalachtig.

Extasis

Van het wijnhuis Hammel, heb ik deze mooie Cabernet gevonden.

Diep rood-violette van kleur. In de neus maakt de wijn indruk met zijn aromatische diepte waarin de fruitige en bloemige geuren met een licht gerookt edelhout (eiken), versterkt door balsamico noten (vanille, zoethout). In de mond bespeur je een verscheidenheid aan smaken: zwart fruit (bramen, kers, bosbes) gevolgd door milde kruiden (zwarte peper, nootmuskaat, kurkuma, vanille), vergezeld van gebrande tonen (koffie, mokka). De afdronk eindigt met een mooie complexe minerale afwerking.

Genève AOC

Genève

Hoewel Genève vele associaties kent, zal wijn niet bovenaan het lijstje staan. Maar toch is Genève de derde grootste regio met zo’n 1.400ha. Hoewel de Chasselas nog steeds de witte wijnstokken domineert (20%), hebben de wijnboeren hier grote successen behaald op internationale wijnwedstrijden met klassieke druivensoorten, zoals de Chardonnay.

Onder de rode wijnstokken domineert de Gamay (24%) met uitstekende, goed gestructureerde wijnen. De Pinot Noir en andere rode rassen worden echter steeds belangrijker.

De “zone franche” betreft een aantal wijngaarden (totaal 120ha) die reeds vele jaren in handen zijn van Geneefse wijngaardhouders, maar liggen feitelijk in Frankrijk. Daarom dat ze ook zijn toegevoegd aan de Genève AOC.

Net als in de andere regio’s speelt de water massa van Lac Léman een belangrijke rol.

Wallis

Wallis, of Valais, ligt aan de bovenloop van de Rhône, ten zuidoosten van het Meer van Genève (Lac Léman). De zonnige, op het zuiden gerichte hellingen produceren meer Zwitserse wijn dan welke andere regio dan ook. Deze hellingen zijn dusdanig steil dat ze terrasvormig moeten zijn. Daarnaast zijn ze dusdanig lastig te bewerken dat katrollen nodig zijn. De zomers zijn zo droog en warm dat sommige wijngaarden van tijd tot tijd irrigatie nodig hebben.

In enkele van de hoogst gelegen wijngaarden, vind je ook lokale specialiteiten, zoals de karakteristieke, volle witte variëteit Petite Arvine. Maar ook Amigne en Humagne. Ook de rode zuster Humagne Rouge (ook bekend als Cornalin). Ook produceert men in Wallis fantastische dessert wijnen. Dit van late oogst en flétri methode. Daar waar late oogst (passerillage) langer aan de stokken hangen, rijper zijn en dus een hogere suiker concentratie hebben, zijn de druiven bij flétri volledig ingedroogd. Hierbij profiteren de druiven van de hete föhn. Je krijgt dan puur geconcentreerde druivensap. Deze wijnen zijn gemaakt van Chasselas (Fendant), Sylvaner, Pinot Gris (Malvoisie) maar ook Syrah. Deze laatste maken grote indruk op de wijnmakers in Tain l’Hermitage kilometers stroomafwaarts.

In Wallis kan Pinot Noir en Gamay geblend worden en vervolgens verkocht onder de naam Dôle du Valais AOC. Overigens zijn ook andere druiven toegestaan in de blend. Dit is de Zwitserse tegenhanger van de Bourgogne Passtoutgrains AOC. Het is een veelzijdige wijn die het terroir van de wijngaard vaak mooi tot uiting laat komen. Probeer eens Cave St Pierre van Wijnhuis Oktober!

Tot Slot

We hebben slechts Frans Zwitserland ontdekt, maar dit is tevens een verrassend veelzijdig gebied uit de dwergwijnstaat Zwitserland. Vooral witte wijn van Chasselas, maar ook verrassende dessert wijn door het toepassen van passerillage (of flétri), rode wijnen en in het bijzonder de Dôle de Valais.

Volgende week gaan we nog dieper de Zwitserse bergen in!

Verrassend mooie wijnen uit onbekend Zwitserland

Wie Zwitserland zegt, denkt aan bergen, kaas(fondue), maar ook bankgeheim en neutraliteit. Maar verrassend mooie wijnen? Dat is niet waar je het eerste aan denkt. En toch is dat vreemd. Zwitserland is omring door wijngebieden; de Jura en Savoie in het oosten, Baden in het noorden, Vorarlberg in het oosten en natuurlijk Trentino Alto Adige in het zuiden. Daarnaast hoort bij hét nationale gerecht, kaasfondue, vanzelfsprekend ook een mooie (witte) wijn. Maar hoe komt het dat de verrassend mooie wijnen uit Zwitserland zo onbekend zijn? Laten we maar zeggen dat de Zwitsers meer geheimen voor zich houden. Slechts 2% van de wijn wordt geëxporteerd en dan eigenlijk alleen naar Duitsland. Daarnaast is Zwitserse wijn, net als zoveel Zwitserse producten, prijzig waardoor interesse snel naar andere wijnen uitgaat.

Verrassend mooie wijnen uit Onbekend Zwitserland

Tot 2006 mochten Zwitserse wijnhandelaren, de wijn blenden met internationale wijnen. En dat maakt wijn natuurlijk ook niet populair in het buitenland. Sindsdien ondergaat de wijn productie een enorme revolutie. Hoewel Zwitserland geen onderdeel van de EU en dus niet ondergeschikt is aan de wijn wetgeving van de EU, zie je toch dat ze dezelfde kant op bewegen. Inmiddels heeft Zwitserland haar eigen appellation contrôlée.

Behoud van kwaliteit

Lang had Zwitserland geen kwaliteit keurmerk. Wijnen werden gelabeld met de naam van het dorp of de wijngaard. Onder vermelding van de druivenvariëteit of gebruik te maken van een merknaam. In de jaren 80 van de vorige eeuw kwam daar een ommekeer in. Het Kanton van Genève begon met de invoering van een appellation contrôlée en de andere kantons volgden.

In 2010 publiceerde de OFAC (Zwitserse federale landbouwbureau) een lijst met 800 oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen. Dit is in overeenstemming met de Europese richtlijnen en lijkt erg op het Franse systeem.

Geschiedenis van Zwitserse wijn

Zoals inmiddels wel te verwachten is, gaat ook in Zwitserland de wijngeschiedenis terug naar de Romeinse tijd. Maar zelfs ver daarvoor is bewijs gevonden. Men vermoed tot 800 voor Christus toen de Kelten over het land heersten.

De oudste geregistreerde fles, gemaakt in keramiek, werd gevonden in de buurt van Sembrancher (Wallis), in een Keltisch graf van een dame uit de 2e eeuw voor Christus. Een inscriptie op de fles geeft aan dat er wijn in zat. Rond de jaren 150 voor Christus, in het Keltische tijdperk, boden de mensen in Wallis wijn aan de doden aan, en waarschijnlijk dronken ze ook dezelfde wijn. Na een eeuw verschenen ook de Romeinse amforen.

Feitjes en weetjes

Zwitserland kent maar liefst 252 druivenrassen met een 57%/43% verdeling tussen rood en wit. De belangrijkste rassen zijn Pinot Noir (27%), Gamay en Merlot (beiden 8%), de nationale druif Chasselas (25%) en Müller Thurgau.

Wat heeft voetballer Zinedine Zidane gemeen met de Dalai Lama?

Hier vind je de kleinste wijngaard ter wereld; Saillon is slechts 1.6m2 en in eigendom van niemand minder dan de Dalai Lama. En Zizou helpt hem met het plukken van de druiven. Mooier kan het niet!

Hoogste wijngaard van Europa

Lang is aangenomen dat dit onbekende wijnland de hoogst gelegen wijngaard bezit.  In Wallis ligt de Visperterminen. Hier op 1.100m hoogte zouden de hoogste gelegen wijngaarden van Europa liggen.

Helaas is dit inmiddels achterhaald, inmiddels is in Saalbach Hinterglemm (Oostenrijk) een wijngaard in 2019 aangeplant op 1.200m hoogte. Dit jaar (2022) verwachten we te kunnen genieten van de eerste wijnen.

Ook net aan de andere kant van de grens, ten zuiden van Visperterminen, vinden we Morgex, waar blijkbaar enkele wijnstokken zelfs op 1.210m staan. Overigens beweren de Zwitsers dat ook zij “enkele stokken op 1.300m kunnen vinden”! En blijkbaar is in 2010 op de westelijke helling van de Etna een 200 jaar oude wijngaard ontdekt op maar liefst 1.300m hoogte; de Vigna del Bosco.

Maar dat neemt niet weg dat wijngaarden op deze hoogten eerder uitzondering dan regel zijn. Ondanks de zeer lastige bereikbaarheid, kunnen wijngaarden rekenen op droge, schone lucht, zonnige dagen en frisse nachten. Deze omstandigheden beperken schimmels en ziekten en bevorderen de rijpheid met behoud van de frisheid.

Smaakprofiel

Zwitserse witte wijnen smaken heel anders dan die van bijvoorbeeld Duitsland of Oostenrijk. Zwitserse wijnmakers passen routinematig een tweede verzachtende malolactische gisting toe, zodat de wijnen een lagere zuurgraad lijken te hebben. Tevens zijn er wijnmakers die de alcohol verhogen door chaptalisatie toe te passen. Hierdoor smaakt witte wijn minder scherp en dun dan dat je zou verwachten van wijn uit een continentaal klimaat en van grote hoogte. Waarschijnlijk zal klimaatverandering chaptalisatie overbodig maken. Voor de steeds modieuzere rode wijnen is Pinot Noir (ook bekend als Blauburgunder of Clevener) de dominante variëteit en wordt overal geteeld, behalve in de zuidelijke regio Ticino, waar Merlot populairder is.

Tot slot

Volgende week gaan we dieper in op de verschillende regio’s. Maar sta de volgende keer eens stil bij deze verrassend mooie wijnen wanneer je Zwitserland doorkruist dat onbekend staat om haar wijnen.

Kleinste kwaliteit wijnbouwgebieden uit Duitsland

Tot slot komen we bij de kleinste wijnbouwgebieden van Duitsland maar wat een kwaliteit! Saale Unstrut kent slechts 800ha. De Ahr had 562ha, maar daar is nu, na de overstromingen in het Rijngebied, nog maar weinig van over helaas. Sachsen heeft 493ha, de Mittelrhein 468ha en Hessische Bergstrasse slechts 463ha.

De noordelijkst gelegen wijnbouwgebied Saale Unstrut

Dit is misschien wel het meest onbekende gebied. Gelegen in het oosten van Duitsland, aan de rivieren de Saale en de Unstrut vinden we terrasvormige wijngaarden. Deze regio is het meest noordelijkst gelegen wijnbouwgebied van Duitsland. De eerste documentatie van wijnbouw gaat terug naar het jaar 998.

Saale Unstrut

Een mix van zon en koelte zorgen voor mooie rijping. Vorst is wel een groot risico, zodat wijnbouw alleen plaats vindt op beschermde locaties; op het zuiden gericht in de dalen van de rivier zodat een micro klimaat gecreëerd wordt. Een ander risico is de vele regenval, maar liefst 500mm neerslag per jaar is het tevens het natste gebied in Duitsland. De bodem opbouw varieert van schelpkalksteen, zandsteen, lössklei en koperlei.

De Müller Thurgau en Pinot Blanc (Weiss Burgunder) zijn de meest aangeplante druivensoorten. Deze druiven leveren frisse wijnen op met een verfijnd fruitig boeket. Echter in dit kleine gebied staan 50 verschillende soorten aangeplant! Dus de wijnen zijn zeer divers. Er zijn 3 Bereiche, 5 Grosslagen en 45 Einzellagen. Kortom zowel in aanplant als wijngaarden is dit gebied enorm gefragmenteerd, maar dat geeft ook zo haar charme. Er is hier enorm veel te ontdekken!

Probeer eens een wijn van Günter Born, bijvoorbeeld de Silvaner Höhenstedter Kreisberg. Een wijn die 12 maanden heeft gegist wat resulteert in een fijne maar volle aroma’s van kruisbes, peer en hooi. Rijpe rode appels met kruidige, kruidachtige aroma’s.

De zwaar getroffen Ahr

Ahr

De Ahr met haar steile hellingen boven de gelijknamige rivier is, naast Württemberg, de enige andere regio waar rode wijn de boventoon voert. Maar liefst 83% is rode wijn van vooral Pinot Noir (Spatburgunder) Deze neemt maar liefst 65% van de aanplant voor haar rekening, terwijl de kloon Frühburgunder, Portugiezer en Regent de andere rode druiven zijn. Maar het is niet alleen rood, in het wit laat vooral de Pinot Blanc een grote indruk achter.

De topwijnen van de Ahr kunnen slechts met de grootste moeite geproduceerd worden. Voor het werk aan de wijnstok en voor de pluk moeten wijnboeren door rotsspleten naar extreem steile wijngaardperceeltjes klauteren, waar soms maar een paar stokken naast elkaar staan. Het zware werk in de wijngaard wordt wel beloond met topkwaliteit. De wijngaarden liggen tegen de arme rotsen aangeplakt. Het zachte klimaat biedt de druiven in het Ahrdal optimale groeicondities, ook al omdat de overdag opgewarmde rotsen ‘s nachts hun opgeslagen warmte aan de druiven afgeven.

Het gebied omvat 1 Grosslage en wel 40 Einzellagen. Meer achtergrond kan je hier in een eerder blog lezen.

Met de overstroming in juli 2021 zijn maar liefst 65 domeinen volledig verwoest en de totale schade is geraamd op € 450 miljoen (bron: www.fortune.com). Gelukkig zijn de wijnboeren veerkrachtig, maar vanzelfsprekend heeft de regio een enorme knauw gekregen.

Oostelijk Saksen

Nabij Dresden vinden we het wijnbouwgebied Saksen met slechts 493ha gelegen langs de Elbe. Geschiedenis van wijnbouw gaat terug tot in 1161 rondom de plaats Meissen. In de hoogtij dagen, rond de 17e eeuw waren er meer dan 5.000ha aan wijngaarden. Na de val van de muur in 1990 heeft er een metamorfose plaats gevonden. Door de brood nodige investeringen is kwaliteit hier vooruitgesprongen.

kwaliteit wijn uit wijnbouwgebieden Saksen in Duitsland

Saksen heeft een gematigd continentaal klimaat wat een belangrijke stempel drukt op de wijn. Voldoende regenval en 1.600 zonuren leveren naast de dag/nacht temperatuurverschillen  rijke aroma’s en mooie zuren. Daarnaast speelt de bodemopbouw een grote rol. Graniet, klei, löss en zandgronden hebben allemaal een belangrijk bijdrage in de wijn. Het gebied kent 2 Bereiche, 4 Grosslagen en 17 Einzellagen. Helaas is de wijn nagenoeg niet te verkrijgen buiten de regio. De belangrijkste druiven zijn Pinot Blanc, Pinot Gris en Müller Thurgau. Maar ook vind je een sporadische Pinot Noir! En kwaliteit speelt hier een grote rol. Bedenk dat 53% Qualitätswein en 43% Prädikatswein is!

Mittelrhein

Mittelrhein

Mittelrhein is van alle wijnbouwgebieden in Duitsland één van de kleinste maar met een verrassende kwaliteit. Verspreid over 100km langs de Rhein van Bingen tot Bonn vinden we het wijnbouwgebied Mittelrhein. Het smalle Rijndal, gescheiden door talloze ruige rotsruggen, biedt een indrukwekkend landschap – niet in de laatste plaats vanwege de nogal arbeidsintensieve wijnbouw, die vooral op steile hellingen wordt geëxploiteerd. Het zuidelijke deel van dit unieke cultuurlandschap, het Boven-Midden-Rijndal, werd in 2002 door UNESCO veredeld als werelderfgoed en is het hart van het groeigebied. De wijnbouwers beoefenen de wijnbouw bijna uitsluitend op terrasvormige steile hellingen. Door de moeilijke verwerkingsomstandigheden is het teeltareaal afgenomen tot 469 hectare.

Het Zevengebergte en de Loreley verdelen het gebied in twee wijnbouwgebieden. Verder zijn er 10 Grosslagen en 111 Einzellagen en in totaal 1.900 wijnbouwers. Om de kwaliteit te verhogen, oogsten de wijnbouwers gemiddeld slechts 60 hl per hectare. De kale klei leisteenbodems in de steile hellingen, het temperatuur balancerende wateroppervlak van de Rijn en de lage opbrengst vormen de basis voor de topkwaliteit van de wijnen aan de Mittelrhein.

Hier vind je wederom de klassieke Duitse rassen; Riesling presteert goed met een aanplant van 70%. De wijn is duidelijk mineraalachtig, een verfijnde bouquet en een hoog zuurgraad. Daarnaast staan Müller Thurgau, Kerner en Pinot Blanc aangeplant. Ook heb je er rode wijn van Pinot Noir. Goldriesling ofwel GoldMuskat is de lokale specialiteit die slechts op nog geen 30ha aangeplant staan. Deze druif is een kruising tussen Riesling en vermoedelijk een Muskat variëteit. Het levert een rijke geparfumeerde wijn (zoals Muskat kan) maar ook hoog in zuurgraad en verfrissend palet.

Hessische Bergstrasse

Ten noorden van Baden en oosten van Rheinhessen vinden we het kleinste van de wijnbouwgebieden uit Duitsland waar toch kwaliteit hoog in het vaandel staat. Sinds 1971 heeft de Hessische Bergstrasse haar onafhankelijke status verkregen. De streek kenmerkt zich door levendige dorpjes langs de oude Romeinse Strata Montana en de rustige vallei van het Odenwald. Het wijnbouwgebied is verdeeld over twee gebieden; Regio Starkenburg begint ten zuiden van Darmstadt met geïsoleerde wijngaarden rondom Auerbach, Bensheim en Heppenheim. Het tweede gebied Odenwälder Weininsel ligt rondom Gross-Umstadt, tussen Darmstadt en Saksen.

Hessische Bergstrasse de kleinste wijnbouwgebieden van Duitsland met kwaliteit wijnen

In het kleine wijnbouwgebied worden voornamelijk droge en halfdroge wijnen geproduceerd. De druivensoort Riesling is typerend voor het gebied met 40% aanplant. Verder vind je Pinot Gris (12%) Müller Thurgau (6%) en een mix van andere druivensoorten. Een zeldzaamheid is de rode Riesling; het wordt geteeld op ongeveer 20 hectare. De teelt van de rode rassen Pinot Noir (11%), Dornfelder en St. Laurent zit in de lift.

De coöperatie Bergstrasser Winzer is veruit de belangrijkste producent, maar liefst 620 van de ongeveer 850 wijnbouwers zijn hierbij aangesloten. De grootste wijngaard met 38ha is in handen van de Hessische Staatsweinguter Kloster Eberbach.

Zo veel verschillende bodems en zoveel verschillende druiven soorten. Dat staat garant voor een enorme variëteit. Daarom is er ook niet één smaakprofiel. De Riesling kenmerkt zich als altijd door de hoge zuren, maar ook mineraalachtig, rijp steenfruit, noten en vuursteen.

De zelfzame Roter Riesling lijkt niet wat de naam zegt. De druif heeft een roze schil maar men maakt hier overwegend witte wijn van. Benadrukt geurige, zeer frisse neus van citrus en exotisch fruit, zoals passievrucht en mango.

Sensationele wijnen uit de Nahe en Rheingau

Deze week duiken we in het Nahe en de Rheingau welke tegenover elkaar aan de Rijn liggen. Het onbekende Nahe ligt ten zuidenwesten van de de Rijn, terwijl de frivole Rheingau langs de noord oever uitstrekt. Zowel Nahe als Rheingau brengen sensationele wijnen voort.

Onbekend Nahe met veelzijdige bodemgesteldheid

We gaan wat meer naar het westen en passeren Rheinhessen. Tussen Rheinhessen en de Moezel vinden we Nahe. Dit kleine gebied met ruim 4.200ha aan wijnbouw, is een blinde vlek op wijngebied. Niet veel mensen buiten de regio zijn bekend met haar wijnen. En dat terwijl eenieder die de 61 naar het zuiden afrijdt van een mooi vergezicht kan genieten bij Bad Kreuznach. Hier vindt je dan ook de mooiste wijnen van de Nahe. Welke liggen op de steile hellingen op het zuiden aan de rivier de Nahe, tussen de gemeenten Schlossböckelheim en Bad Kreuznach.

Hoewel hier al wijn werd verbouwd in de Romeinse tijd, kreeg het pas haar eigen erkenning in 1971. Tot die tijd kwam de wijn op de markt als Rijnwijn. Verder kende de Nahe tot 1993 slechts twee gebieden; Kreuznach gebied en Schlossböckelheim. Tegenwoordig identificeert men 7 grosslagen en ongeveer 212 Einzellagen.

Sensationele Nahe
  1. Schlosskappelle
  2. Pfarrgarten
  3. Sonnenborn
  4. Kronenberg
  5. Rosengarten
  6. Paradiesgarten
  7. Burgweg

Klimaat en geologie

De regio kan worden opgedeeld in tweeën, de bovenste Nahe met haar zijdalen heeft een koeler klimaat door de koelere luchtmassa’s van de middelgebergten. De rijping van de druiven vindt later plaats. Dit is vooral gunstig voor het aroma en de zuurstructuur van Riesling. Fruitige en slanke wijnen zijn het resultaat.

Het klimaat in het teeltgebied is evenwichtig, mild en weinig regenval. Stroomafwaarts tussen Bingen en Bad Kreuznach gedijen Bourgondische variëteiten en klimatologisch veeleisende rode variëteiten bijzonder goed, met hoge mostgewichten en een matige zuurstructuur.

Er zijn weinig gebieden waar zoveel bodemformaties samenkomen. Dankzij vulkaanuitbarstingen en verschuivingen zijn er 180 formaties overgebleven. De Nahe is het gebied waar het Rijnlandse leisteengebergte, de Nahe-heuvels, de Noord-Paltserbergland en de uitlopers van het Mainzbekken samenkomen.

Klei en zand die meer dan 400 miljoen jaar geleden werden afgezet, werden onder andere kleischalie en kwartsiet. Een tropisch weelderig meer- en rivierlandschap met oer amfibieën, haaien en dinosaurussen genereerde na enorme vulkaanuitbarstingen en het daaropvolgende woestijnklimaat de beroemde “Rotliegende“. De subtropische zee liet op zijn beurt klei mergel achter, evenals kleurrijk zand en grind.

Druivenrassen

In Nahe vinden we de meer klassieke druiven voor Duitsland. Zoals zojuist vermeldt, speelt Riesling hier een grote rol naast de Grau- (Pinot Gris) en Weissburgunder (Pinot Blanc). Maar liefst 75% is witte wijn van vooral Riesling, Müller Thurgau en Pinot Gris. Terwijl Sauvignon Blanc en Scheurebe aan een nieuwe opleving bezig zijn. Overigens interessant detail is dat alleen Riesling is toegestaan voor de Grosse Gewachs-wijnen. Overigens komt hier bijna uitsluiten Qualitätswein of Prädikatswein vandaan.

Bij de rode wijnen staat de Dornfelder op nummer 1, gevolgd door Pinot Noir, Regent en Portugiezer.

De wijnstijl houdt zich in het middel tussen die van de Moezel en de vollere wijnen van de Rheingau. Riesling heeft de frisse zuren van de Moezel maar het rijpere fruit omdat de Nahe eenmaal warmer klimaat kent.

Frivole Rheingau

Ten noorden van Nahe en Rheinhesen, op de noordelijke oever van zowel de Rijn als de Main vinden we de Rheingau. Ze slingert langs beide rivieren vanaf Flörsheim am Main tot aan Bacharach. De meeste wijngaarden liggen in het westen van de Rheingau, rondom Johannisberg en Rüdesheim. Riesling is de belangrijkste druif wat een droge wijn oplevert met gemiddeld tot volle body en uitgesproken aroma’s van rijpe perzik. De wijngaarden in het oosten, langs de Main leveren vaak nog rijpere wijnen met meer body dan de westelijke wijn als gevolg van het iets warmere klimaat.

Rheingau wijn regio

Reeds in 1775 ontdekte de abdij van Johannisberg het voordeel van late oogst. Nog steeds behoren de Rheingau Riesling Auslese (late harvest/late oogst) tot de vlaggenschipwijnen van de regio.  Om zich te onderscheiden van andere regio’s schiep de Rheingau in 1999 de Erste Gewächs klassificatie in het leven. Dit zijn wijnen van de top wijngaarden (Erste Lagen) die tot stand zijn gekomen onder zeer strenge kwaliteitsnormen in zowel de wijngaard als de wijnkelder. Slechts 3% van de totale oogst is geclassificeerd als Erste Gewächs.

Klimaat en geologie

De wijngaarden hebben een zeer gunstige ligging op het zuiden met de twee rivieren die van oost naar west lopen. De rivier reflecteert het zonlicht en matigt het micro-klimaat, waardoor een paar extra vorstvrije weken aan beide uiteinden van het groeiseizoen worden geboden. Verder beschermt het Taunusgebergte dat in het noorden ligt tegen kou. Dit resulteert in milde winters en warme zomers.

Bodemtypen en topografie variëren aanzienlijk van het ene uiteinde van de regio tot het andere, van de lage, glooiende heuvels en kalkrijke bodems rond Hochheim in het oosten, tot steile leisteenhellingen van Assmannshausen in het westen. Tussen deze twee uitersten in bestaan de zachte, zuidelijke hellingen die zich uitstrekken van Walluf tot Rüdesheim uit leisteen, kwartsiet, zandsteen, grind en löss.

Druivensoorten

Zoals vermeldt is Riesling de belangrijkste druivensoort, met 2.400ha die goede volle wijnen voortbrengt. Ten westen van Rüdesheim vind je ook nog Pinot Noir met slechts 390ha vooral rond de plaats Assmannhausen. Binnen de Grosse Gewächs wetgeving zijn beide druiven toegestaan. Andere druiven staan hier niet aangeplant.

 De klassieke Rheingau-wijn is een droge Riesling met uitgesproken zuren en aroma’s van citrusvruchten en rookgetinte mineraliteit – meestal meer “mannelijk” dan het equivalent van de Moezel. Het is echter vermeldenswaard dat de regio ook enkele van de allerbeste zoete, gebotrytiseerde Rieslings van Duitsland produceert, met smaken zo exotisch als abrikozenpuree, honing en gekarameliseerde mandarijn. Nu atypisch (maar nog steeds een fascinerend onderdeel van de wijngeschiedenis van de regio), is de zoete Spätburgunder (Pinot Noir) ooit op grote schaal geproduceerd in Assmannhausen tot het einde van de 20e eeuw.

Tot slot

Waarom kiezen voor de sensationele wijnen uit de Nahe of Rheingau? Houd je van vollere Rieslings of Pinot’s, dan kom je al snel in deze regio’s terecht. Het klimaat is net een tikje warmer en dat bespeur je terug in de wijnen. Proost!