Gelegen in het zuiden van Portugal ligt de Algarve. De naam is afkomstig van het Arabische Al-Garb Andalus. Onder de Moorse heerschappij was dit de naam van het gebied. Al-Garb betekent “van het westen” en Andalus was de Moorse naam voor het Moorse Iberië. Deze naam komt natuurlijk nog terug in Andalusië. Dit gebied is gescheiden van Alentejo-vlakte door een ononderbroken bergketen die van de Atlantische kust tot aan de Spaanse grens loopt. De Algarve is een gebied waar de kwaliteit van wijn nog steeds in ontwikkeling is.
Wijnbouw in de Algarve is sinds halverwege de 20e eeuw dramatisch gedaald, vooral vanwege de opgang van citrusplantages, resorts en golfbanen. Daarom zijn de wijnbouwcommissie van de Algarve en de wijnbouwers gaan samenwerken om nieuwe wijngaarden aan te planten en de wijnkelders en productiemethoden te verbeteren.
Je kan het gebied in tweeën delen. Ten westen van Faro ligt de Barlavento. Hier is de invloed van de Atlantische Oceaan het grootst en is het koelen en natter dan ten oosten van Faro. Dit gebied noemt men Sotavento.
Klimaat en geologie
De bodem is redelijk heterogeen en verdeeld tussen zanderige bodems dichtbij de kust, kalksteenrijke klei grond en kalkstenen bodems. Op de berghellingen vinden we ook nog zones bedekt met schist. Die profiteren ook van de hogere ligging en daarmee bijbehorende grotere temperatuurvariatie gedurende de dag. Dit komt de zuurgraad juist ten goede. De wijngebieden zijn beschermt tegen de hete droge noordelijke invloeden dankzij de bergketen. Maar profiteert van maar liefst 3.000 zonuren per jaar. Ter vergelijking, in Nederland hebben we gemiddeld 1.500 tot 1.550 zonuren per jaar.
Door het warme klimaat versnelt het groeiseizoen, waardoor de druiven een sappige zoete potentieel bereiken voordat de diepere, meer complexe smaken zich kunnen ontwikkelen. Vanwege de temperaturen zie je ook dat de druiven de natuurlijke zuren inruilen voor suikers. En suikers zetten zich vervolgens om in alcohol. Wat de hoog alcoholische wijnen verklaart.
Hierdoor zijn de traditionele wijnen hoog in alcohol met een lage zuurgraad en gestoofde fruitsmaken.
Subregio’s
De meeste wijnen worden op de markt gebracht onder Vinho Regional Algarve. Een grotere hoeveelheid druivensoorten zijn toegestaan onder de generieke appellatie. Tevens zijn ook mousserende en late harvest (ofwel Vendange Tardive) wijnen beschikbaar.
De Algarve heeft vier sub-regio’s met DOC classificatie die van west naar oost langs de kust. Binnen deze classificatie dient het alcohol percentage voor rode wijn minimaal 12% bedragen terwijl dit voor witte wijn 11.5% is. Verder dient rode wijn minimaal 8 maanden opgeslagen te zijn voordat men de wijn mag verkopen. Terwijl witte wijnen 6 maanden moeten rijpen voordat ze op fles gaan.
De belangrijkste witte wijnen worden geproduceerd van Arinto, Malvasia Fino, Maneúdo en Síria (ook bekend als Crato Branco). En voor rode wijn zijn dit Negra Mole en Castelão. Hoewel internationale druivenrassen als Syrah aan een opkomst bezig zijn. De nadruk ligt op rode wijn, terwijl men ook een kleine hoeveelheid frisse aromatische witte wijnen maakt. De wijnproductie is overwegend in handen van coöperaties. Maar de kleinschalige wijnproductie om zich te onderscheiden is in opkomst.
De rode wijn, hoewel de grootste productie, is weinig bijzonder. Ze zijn robijnrood van kleur en hebben weinig kleur, body, tannine en boeket, bezitten veel alcohol en missen zuur. De witte wijnen zijn fris, zacht en strogeel van kleur. Ze bevatten een lage zuurgraad. Hieraan bemerk je dat de wijn kwaliteit in de Algarve zeker nog een flinke ontwikkeling mag maken.
DOC Lagos
Lagos ligt in de zuidwestelijke punt van de Algarve, omgeven door de Atlantische Oceaan. Hier zijn vooral de (rode) wijnen van Negra Mole en Castelão (ofwel Periquita) bekend.
De rode wijnen zijn fluweelachtig en fruitig met een robijnrode kleur. Ze zijn laag in zuurgraad en hoger in alcoohol. De witte wijnen citroenkleurig en delicaat met een gemiddelde afdronk.
DOC Portimão
Ten oosten van DOC Lagos ligt de DOC Portimão, rondom de gelijknamige plaats. De rode blend moet voor minimaal 75% te bestaan uit Negra Mole en Castelão. Dat resulteert in zijdezachte fruitige wijnen met alcohol percentages aan de onderkant van de minimum voorgeschreven percentages. De wijnen hebben een vol mondgevoel.
De witte wijnen zijn strokleurig en minder uitgesproken. Belangrijkste witte druivensoort is Síria. De blend moet minimaal voor 75% te bestaan uit deze druivensoort.
DOC Lagoa
Ten oosten van Portimão ligt Lagoa. Dit omvat de gemeenten Albufeira, Lago, Loulé, Silves en Lagoa. Net als in DOC Portimão dienen de wijnen uit DOC Lagoa ook voor minimaal 75% te bestaan uit Negra Mole en Castelão voor rode wijn en 75% uit Síria voor witte wijn. Hoewel we hier de beste rode wijnen uit de Algarve vinden, hebben deze nog wel enige tijd van flesrijping nodig om zich goed te ontwikkelen. De rode wijn is fruitig maar met een merkbaar hoog alcoholpercentage.
De witte wijnen zijn droge maar robuuste en fruitige wijnen. Ze verbeteren na enkele maanden rijping.
DOC Tavira
Geheel in het oosten, grenzend aan Spanje ligt DOC Tavira. De gelijknamige stad wordt ook wel het “Venetië van het zuiden” genoemd. Het is bekend dat reeds in de 16e eeuw wijnen vanuit Tavira geëxporteerd werden.
De witte wijnen die in deze subregio worden geproduceerd, zijn complex, aromatisch, met een licht body en de karakteristieke lage zuurgraad van warme gebieden. De rode wijnen worden gekenmerkt als fruitige, medium bodied wijnen met een laag tanninegehalte en gemakkelijk te drinken.
Kortom
Het klimaat is eigenlijk te warm voor echt goede wijnen. Hoewel de lokale druiven zich hier natuurlijk wel deels op hebben aangepast. Veel van de wijnen zijn niet voorhanden buiten Portugal. Dat de Algarve een fantastisch toeristisch gebied is, staat niet ter discussie. Maar de wijn kwaliteit in de Algarve daarentegen is nog veel in te bereiken deze ondergaat zeker nog een positieve ontwikkeling.
Naast een fantastisch toeristisch trekpleister, zijn de Canarisch Eilanden bezaait met kleine wijnpareltjes. De wijn is vooral bedoelt voor lokaal gebruik. Ondanks haar onbekendheid, houdt ze toch een lange traditie in ere. Gelet op haar ligging op 28e breedtegraad, voor de kust van Afrika, is dit een mooi tropisch wijngebied in Europa.
Net als de Balearen, waren de Canarische Eilanden populair vanwege haar gunstige ligging op de maritieme routes.
Bron: Rimontgó
Gelet op de vochtige tropische omstandigheden, zou je niet direct wijnbouw verwachten. De hoogte is van vitaal belang. Het gaat van 500 tot 1.000m en soms zelfs hoger. Een andere factor is de bodem. De vulkanische grond levert minerale en subtiele zoute tonen aan de aromatische wijnen. Het zal ook niet verrassend zijn dat hier vooral lokale druivensoorten staan. Het klimaat is eenmaal niet weggelegd voor de meeste internationale druivensoorten. Het subtropisch klimaat en hoog mostgewicht (hoog suikergehalte) is de reden waarom hier veel zoete wijnen gemaakt worden.
La Palma
Op La Palma gaat de wijnbouw terug naar de 16e eeuw. En is naar verluid geïntroduceerd door de conquistadores. Latere kolonisten brachten een grote verscheidenheid aan druivensoorten mee. La Palma DO is erkend in 1993. Vroeger waren de wijnen van La Palma vooral van Malvasia. En toen de phylloxera op het vaste land uitbrak, gaf dit een nieuwe boost aan de wijnindustrie op La Palma. Hoewel de eilanden gevrijwaard zijn van phylloxera, zijn veel van de voorouderlijke variëteiten helaas uitgestorven. Echter sommige Malvasia-stokken zijn meer dan 100 jaar oud. Toen in de jaren 50 van de 20e eeuw de bananenplantages enorm in opkomst kwamen, zijn veel wijngaarden omgeploegd. Tot in 1993 de DO werd uitgeroepen en nieuw leven inblies in wijngaard management. Over het gehele eiland vind je Listán Blanco (Palomino) en Negramoll, waarbij de laatste de belangrijkste rode druivensoort is.
De wijngaarden liggen op 200 tot 1.500m hoogte. Hoewel het klimaat over het algemeen mild is, heeft het afwisselende landschap veel invloed op de ontwikkeling van de druiven.
De drie subzones van La Palma DO
Het zuidelijke Fuencaliente is bedekt met vulkanisch as (picón). De wijnstokken staan aan geplant in soms wel 2m diepe geulen. In de winderige gebieden beschermen stenen muren de wijnstokken. Hier vind je vooral witte druiven. Malvasia staat het meest aangeplant. Maar ook Bujariego, de unieke Sabro die alleen op La Palma voorkomt en Gual.
Hoyo de Mazo ligt op het oostelijke deel van het eiland. Wijngaarden met vooral Negramoll staan aangeplant op steile terrassen. Deze hebben een bodem van vulkanisch as en rotsen (empedrados). Maar ook vind je als enige zone Verdello. De Spaanse Verdello (ofwel in Portugal Verdelho) heeft geen relatie tot de Italiaanse Verdello uit Umbrië noch met Verdejo! Men traint de wijnranken op een kruiperachtige wijze. Dit is een trainingswijze die niet veel voorkomt. De wijngaarden liggen op 200 tot 700m hoogte.
In het noordelijke Norte de la Palma worden de wijnstokken worden geteeld op “lage” trellis hetgeen tegenwoordig ongebruikelijk is. De stokken staan aangeplant in ondiepe holtes, op bijzonder vruchtbare gronden zonder zandlaag. Op de steile hellingen liggen de wijngaarden op terrassen, omringd met taluds of droge stenen muren die bescherming bieden tegen de wind. De wijngaarden liggen tussen de 100 en 1.500 meter boven de zeespiegel. Je vindt hier de witte Albillo en van rode druiven de Almuñeco,
Gezien deze veelzijdigheid, is er ook een brede keuze aan wijnen. Wit, rosé en rood van vooral inheemse druivensoorten op de Canarische Eilanden. Ook vind je hier de bijzondere Vinos de Tea. Dit is een lokale specialiteit gemaakt van Tinta Negramoll druiven en gerijpt in dennen vaten waar thee in vervoerd werd. De resulterende wijnen zijn harsachtig van aard, met unieke smaken afgeleid van zowel de druiven als het vat.
Zuidelijk El Hierro DO
El Hierro DO bestrijkt het hele eiland El Hierro. Dit is het meest zuidwestelijke eiland van dit mooi tropisch wijngebied in Europa. Het is het kleinste eiland en ontving haar DO-status in 1994 toen er slechts twee bodega’s waren. Nu zijn er 13 wijnhuizen en 200 wijnboeren. Men neemt aan dat Engelse kolonisten of handelaren in de 17e eeuw wijnstokken hebben geïntroduceerd. De geproduceerde wijnen werden gedestilleerd en geëxporteerd naar Latijns Amerika of verwerkt tot zoete wijn.
De wijnstokken staan aangeplant op de steile vulkanische terrassen op zo’n 125 tot 700m hoogte. El Hierro heeft een mild klimaat met lange zonuren. De Alisios, de zomerse passaatwind waait over het noordwesten van het eiland. En brengt de nodige regen met zich mee.
De stijlen van El Hierro variëren van lichte, droge en frisse witte wijnen, die jong gedronken dienen te worden, tot traditionele zoete en versterkte wijnen. Deze laatste worden hier al enkele eeuwen gemaakt. De wijngaarden worden gedomineerd door de vrij neutrale inheemse Vijariego Blanco en Listán Blanco (Palomino). Andere variëteiten zoals Bremajuelo, Gual (Bual), Listán Negro, Tinta Negra Mole en Vijariego Negro zijn ook te vinden.
Forastera van La Gomera DO
Het op één na kleinste eiland ligt ten westen van Tenerife. In 2003 kreeg La Gomera haar DO-status. De meeste wijngaarden bevinden zich in het noorden en noordoosten. En liggen in gebieden die bekend staan als “medianas altas” en “medianas bajas”. Men neemt aan dat Europeanen in de 14e eeuw de eerste wijnstokken hebben aangeplant. In de daaropvolgende decennia werd wijnbouw steeds belangrijker. De ongeveer 120ha wijngaarden zijn in beheer door 150 telers. De meeste wijngaarden staan aangeplant op steile terrassen met een stenen muur eromheen ter bescherming tegen de sterke kustwinden. Deze terrassen maken mechanisatie onmogelijk, waardoor het beheer geheel met de hand plaats vindt.
Witte wijn is de specialiteit van La Gomera DO. Hier vinden we de zeldzame Forastera druif als de dominante druif. Deze brengt mooie complexe wijnen voort met bloemige tonen en rijp fruit aroma’s met een mineraalachtige toets. De afdronk is prettig en aanhoudend. Ideaal bij een mooie kaasplank met zachte en harde kazen.
Ook de andere druiven die op de Canarische Eilanden voorkomen zijn hier toegestaan, zowel rood als wit.
Het oude Tacaronte Acentejo DO
Vernoemd naar de stad en regio, is Tacaronte-Acentejo DO de eerste wijnregio op de Canarische Eilanden. Reeds in 1992 is ze tot DO status verheven. Het is de onofficiële trendsetter van de eilandengroep met haar moderne wijnbereiding en focus op export. Het is niet verwonderlijk dat hier 20% van de wijnbouw activiteiten van de eilandengroep plaats vindt. Dit is ook ingegeven op de dichtbij liggende haven. Waardoor de wijnen dus internationaal beter verkrijgbaar zijn.
Het terrein is golvend, met steile hellingen en diepe dalen die elk hun eigen meso-klimaat ontwikkelen. De bodem stijgen vanaf de kust tot wel 1.600m. De bodem is vruchtbaar dankzij de roodachtige vulkanische grond dat rijk is aan organisch materiaal. Dit levert de kenmerkende mineraalachtige aroma’s van deze wijnen.
Hoewel het klimaat mild-mediterraan is, zijn de belangrijkste risico’s in de wijngaard de sterke passaatwind, hagel en hoge temperaturen. De ochtendnevel afkomstig van de Atlantische Oceaan brengt de nodige verkoeling. De wijngaarden liggen op 100 tot 1.000m hoogte waarbij de dagelijkse temperatuurverschillen bijdragen aan de zuurgraad.
Er zijn een zeer uiteenlopende reeks van druivensoorten in deze regio. Zowel lokale als internationale variëteiten. De rode wijnen zijn meestal een blend met Listán Negro en Negramoll. Het zijn jonge wijnen die overlopen van rijp fruit met kruid- en mineraalachtige tonen. De prettige body heeft een mooi balans met de zuren en tannine. Hierbij heeft de wijn een aangename lange afdronk. Geniet van deze wijnen bij rood vlees of gezouten kaas.
De witte wijn is gemaakt van vooral Listán Blanco en soms geblend met andere lokale of internationale rassen. Dit leidt tot wijn met een gemiddelde intensiteit van bloemen, steen en tropisch fruit met balsamico tonen. Het zijn wijnen die prettig drinken als aperitief of bij een visgerechten.
Valle de Gumar
Aan de zuidoostelijke kust van Tenerife, net ten zuiden van Tacoronte-Acentejo DO, vinden we Valle de Guimar DO. Deze vruchtbare vallei verkreeg haar DO status in 1996. De bodem loopt hier snel steil omhoog tot wel 1.980m. Waardoor terrasvorming een noodzaak is. Sommige wijngaarden liggen wel op 1.500m hoogte. Maar de beste druiven zijn afkomstig van wijngaarden op 600-800m. Dit noemt men ookwel de medianía. Hier is het effect van het mediterrane klimaat mild en bestaat de bodem uit een mix van vulkanisch materiaal en klei. Lager gelegen is de bodem grotendeels vulkanisch zand en puimsteen (“jable”) dat veel armer is.
Witte wijn domineert hier met 65% van de aanplant, vooral inheemse soorten met een enkele PX en Torrontés. Tevens staan rode variëteiten aangeplant, merendeel inheems. Maar verrassend genoeg ook Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah en zelfs Pinot Noir!
Hoog gelegen Abona DO
Zuidelijk gelegen op het grootste eiland Tenerife ligt Albona DO. Hoewel wijnstokken hier al eeuwen aangeplant staan, is Abona pas in 1996 tot een DO verheven. De semi-woestijnregio is extreem ruig en kent bergen tot 1.000m hoogte. De terrasvormige wijngaarden zijn uitgehouwen uit de steile klifwanden. Het reliëf is hier gevormd door vulkaanuitbarstingen en de gestage westenwind. De meeste wijngaarden liggen op de zuidelijke helling van de hoogste berg van Spanje, de Teide. De sterke mediterrane invloed maakt door de hoogte plaats voor een veel koelere groeiomstandigheid. Tevens door deze ligging is er een groot verschil in dag en nachttemperatuur. Dit bevordert de kwaliteit van de druiven en haar zuurgraad. In tegenstelling tot andere Spaanse regio’s vormen vorst en stormen hier een continue bedreiging.
De regio kent 1.200ha verdeelt over 1.200 wijnbouwers. Ruim 60% staat aangeplant met witte variëteiten zoals Listán Blanco, Malvasia, Gual (ook wel Bual) en Marmajuelo. Ook vinden we hier rosé en rode wijnen van de inheemse Listán Negro, Tintilla, Malvasia Rosada en Bastardo.
Groots Valle de la Orotava
De Valle de la Orotava DO is de grootste DO van dit mooi en tropisch wijngebied in Europa. Het kreeg in 1995 haar status. De wijn activiteiten gaan terug naar de 15e eeuw toen de Spanjaarden de eilanden veroverden. Met de haven van Puerto de la Cruz nabij, gaf dit een boost aan de wijnindustrie. Vooral de zoete wijn van Malvasia trok gretig aftrek in Engeland, Nederland en Duitsland. Toen de relatie tussen Spanje en Engeland verslechterde, kreeg de industrie een zware klap die ze nooit meer te boven is gekomen.
In tegenstelling tot Tacaronte-Acentajo DO en Abona DO, liggen de wijngaarden hier lager tegen de Teide berg aan. De lichte vulkanische bodem biedt voldoende drainage. En het hete zeeklimaat wordt gematigd door de vochtige nevels afkomstig van de Alicios passaatwind.
In de Valle de la Orotava is de wijnstoktraining uniek. Dit draagt als naam “el cordon trenzado” (“het gevlochten koord”). De takken van wijnstokken worden aan elkaar gevlochten in grote trossen van meerdere strengen. De lengtes variëren van 3 meter en tot 15 meter in het geval van oude wijnstokken. Deze methode evolueerde als gevolg van ruimtebeperkingen op het eiland, zodat men onder de opgebonden wijnstokken aardappels kon telen.
Valle de la Orotava DO is een overwegend witte wijnstreek waarbij de inheemse Listán Blanco het meest aangeplant staat. Veel inheemse variëteiten zijn ook toegestaan. Tevens is er rode wijn van Listán Negro-druiven beschikbaar, omdat het warme klimaat deze variëteit goed ondersteunt.
Grote hoogte in Ycoden-Daute-Isora DO
In het westelijke deel van Tenerife vinden we Ycoden-Daute-Isora DO. Het ontleent haar naam aan de oorspronkelijke bewoners van de Canarische Eilanden. En kreeg haar DO status in 1994.
De wijngaarden bevinden zich op verschillende hoogten op de flank van de Pico del Teide. Maar de beste wijnen komen van 1.400m en hoger. Het terroir is gekenmerkt door de vulkanische bodem, het warme maritiem klimaat en de vochtige Alicios passaatwind.
Listán Blanco is ook hier de meest aangeplante druivensoort die een levendige frisse wijn voortbrengt van droog tot licht zoete wijnen. Ook Malvasia produceert zoete wijnen. De Listán Negro is goed voor 20% van de aanplant.
Onderscheidend Gran Canaria DO
Gran Canaria is pas in 2000 erkent. En daarmee is ze de jongste DO van de eilanden groep. Het omvat ook het kleine El Monte Lentiscal dat sinds 2005 deel uitmaakt van Gran Canaria DO, was voorheen een eigen appellatie. De vele vulkanische kloven hebben elk een eigen uniek microklimaat hebben en dat maakt deze regio zo bijzonder.
Men neemt aan dat vanaf de 15e eeuw de Spanjaarden de wijnstokken hebben geïntroduceerd. In snel tempo werd het een belangrijke bron van inkomsten. Echter toen in de 18e eeuw de relatie met Spanje verslechterde, raakte de wijnbouw in verval.
De lokale specialiteit wijn is Tinto del Monte (“bergrood”), een rijk en krachtige rode wijn gemaakt van de Listán Negro (lokaal bekend als “Negra Comun”). Andere rode druiven die zijn toegestaan zijn Tintilla, Tinta Negra Mole en Malvasia Rosada. Terwijl de witte wijnen gemaakt zijn van Listán Blanco, Malvasia, Gual (Bual) en Marmajuelo. Moscatel produceert de beste zoete wijnen.
Drink deze wijnen jong aangezien ze fermenteren op RVS vaten om het primaire fruit te benadrukken.
Weelderig zoet Lanzarote DO
De meest oostelijke wijnregio is Lanzarote DO. Malvasia is hier goed voor 75% van de aanplant. En produceert een verscheidenheid aan wijnstijlen. Hiervan is de weelderig zoete wijn het meest bekend. Ook Moscatel en Pedro Ximénez leveren mooie zoete wijnen. Je vindt hier lichte, jonge (joven) witte, rosé en rode wijnen. Witte wijnis gemaakt van druivensoorten als Burrablanca (Airén), Breval (Verdelho) en Listan Blanco (Palomino). Terwijl Listán Negro en Tinta Negra Mole voor rood en rosé wijnen. worden gebruikt.
Het nabijgelegen Afrika in combinatie met de verkoelende wind over de Atlantische Oceaan levert een gematigd klimaat. De druiven rijpen goed doordat de koele nachttemperatuur volgt op de warme dag. Gedwongen door de vulkaanuitbarstingen in de 18e eeuw, bedachten de bewoners revolutionaire landbouwmethoden. Wijnproducenten graven zoco’s, brede gaten of sloten van 3m breed en 2.5m diep. Hierin staan de wijnstokken om beschutting te bieden tegen de harde kustwind en een constante temperatuur te creëren.
Bijzonder Canarische Eilanden
Wat maakt de Canarisch Eilanden nu zo bijzonder? Nou dit mooi stukje Europa behelst een onbekend tropisch wijngebied. Hier vinden we nog druivenstokken die nooit zijn aangetast zijn door de druifluis en dat is toch wel heel bijzonder. Verder vinden we hier inheemse druivensoorten die nergens anders ter wereld voorkomen. Alleen om deze reden is het al meer dan een bezoekje waard. Helaas zijn de wijnen niet wijd verkrijgbaar, maar het is geen straf deze eilanden te verkennen.
We gaan verder naar het oosten en verlaten Castillay León, La Rioja en Euskadi. Grenzend aan de Pyreneeën vinden we de provincies Navarra en Aragón. Hier vinden we wijnen uit Navarra die goedkoop geprijsd zijn maar ook Aragón dat ondergewaardeerd is.
Overeenkomsten tussen Navarra DO en Rioja DO
Tegen elkaar aangelegen is het misschien niet vreemd dat Navarra en Rioja veel overeenkomsten hebben. Maar toch is Navarra aanzienlijk minder bekend dan de beroemde buur. Ondanks grote historische verschillen, kan je concluderen dat Navarra een uitbreiding is van Rioja DO. Net als Rioja profiteerde Navarra van de phylloxera uitbraak in Bordeaux eind 19e eeuw. Tevens vind je veel kleine wijnboeren die hun druiven verkopen aan de coöperaties terwijl wijnen gebotteld worden door handelaren. De coöperaties in Navarra zijn vele malen groter dan in Rioja.
Navarra staat bekend om haar fruit- en groenteteelt. En dit heeft een grote inpuls gekregen door de aanplant van Garnacha. De daaruit voortvloeiende mooie droge rosé en fruitige wijnen zijn nog steeds geliefd in de Spaanse restaurants. Inmiddels heeft Tempranillo de Garnacha ingehaald als meest aangeplante variëteit. Deze produceert een levendige fijne en geconcentreerde wijnen die vaak rijpt in Amerikaans eiken. Andere belangrijke druivenrassen zijn Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay.
Navarra DO strekt zich uit over het zuidelijke deel van de provincie van de lager gelegen hellingen van de Pyreneeën tot aan de rivier de Ebro. Historisch is het gebied bekend van haar gewilde rosado’s, maar dankzij recente investeringen zijn hier ook zeer goede rode en witte wijnen verkrijgbaar.
Navarraanse geschiedenis
Ook hier geldt dat het bewijs van wijn productie reeds teruggaat naar de 2e eeuw voor Christus. Maar vooral in de Middeleeuwen, ten tijde dat Navarra een eigen koninkrijk was, bloeide de wijnhandel op. De nauwe banden met Frankrijk en de ligging op de route naar Santiago de Compostella waren zeer belangrijke groeifactoren.
De uitbraak van Oidium (Meeldauw) en Phylloxera in de 2e helft van de 19e eeuw verwoestte 98% van de 50.000ha wijngaarden! Begin van de 20e eeuw werden de wijnstokken geënt op Amerikaanse onderstokken, die beter bestand zijn tegen de druifluis. Tevens werden coöperaties opgericht en richtte men zich op het exporteren van grote hoeveelheden bulkwijn. In 1933 werd de DO Navarra erkent. Pas in de jaren 80 van de vorige eeuw gingen producenten en sommige coöperaties zich richten op kwaliteitswijnen. Hierbij werden ook exotische druivenvariëteiten geïntroduceerd, zoals Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay. Daarom is ook de wetgeving van de DO aangepast.
Vandaag de dag is er slechts ongeveer 18.000ha wijnbouwgebied, waarvan ruim 10.000ha aan de DO is toegeschreven.
Geografie en klimaat
Het klimaat is over het algemeen continentaal met lange hete zomers en koude winters. En de bodemgesteldheid is geheel genomen hetzelfde. Dit bestaat uit een zachte vruchtbare bovengrond met daaronder kalkhoudend gesteente.
Hoewel DO Navarra slechts één classificatie kent, is de regio onderverdeeld in vijf verschillende zones, ieder met een eigen signatuur en wijn;
Spaans noordelijkste wijnregio Valdizarbe
Is de meest noordelijk gelegen zone en ligt strategisch gezien de verschillende wegen die naar Santiago de Compostella leiden. Valdizarbe DO is tevens de meest noordelijk gelegen wijnbouwgebied van Spanje. Hier profiteert men van lichte Atlantische invloeden. In de periode dat druiven rijpen, is de hitte wat gematigder. Dit komt ten goede aan de druiven. De bodem is opgebouwd uit grijze mergel en ziltige leem- en krijtgronden en ijzerrijke rode afzettingen.
De rode wijnen kenmerken zich door kruidigheid en donker fruit. En de witte wijn neigt meer naar citrus- en groenfruit aroma’s met bloemige tonen.
Tierra Estella
Westelijk gelegen van Valdizarbe, ligt Tierra Estella. Hier profiteert men van de invloeden van de Ega rivier. Het kent een wisselend landschap tussen de 1.360ha wijngaarden, olijfboomgaarden en graanvelden. Vooral Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Chardonnay staan aangeplant. In tegenstelling tot Valdizarbe, is de bodemopbouw divers. De hellingen zijn bedekt met kleistructuur en mergel. En in het meer glooiende landschap bestaat het uit mergel en zandsteen die soms een opvallende rode kleur aannemen. Tenslotte is de alluviale bodems overvloedig bedekt met grind in de vallei.
Baja Montana
Noordoostelijk gelegen, tegen de grens met Aragon, vinden we Baja Montana. De zone kenmerkt zich door reliëf met lage houtvegetatie en een bodem van steen en mergel. Op het vlakke land van de vallei en alluviale terrassen van de rivieren Irati en Aragon biedt de met grind bezaaide leemachtige bodem een uitstekende drainage.
Hier is slechts 1.500ha aan wijnbouwgebied en profiteert van de koele invloeden uit de noordelijk gelegen Pyreneeën terwijl in het zuiden het klimaat aanzienlijk droger en heter is.
Ribera Alta
In het centrum van de provincie, rondom de stad Olite op de linkeroever van de rivier Ebro, ligt Rivera Alta. In het noorden glooit het land licht en wordt naar het zuiden toe vlakker. Het totale wijnarsenaal is 3.700ha. Met een continentaal klimaat en lichte Atlantische invloeden. Het zuidelijke deel heeft meer regenval. De bodem bestaat uit ziltig leem, mergel en zandgrond, maar heeft ook alluviale afzetting.
In Ribera Alta zijn de zachte aromatische rode wijnen gemaakt van Tempranillo en Garnacha. Vaak zijn Cabernet Sauvignon en Merlot mee geblend. De wijnen zijn fris en fruitig (rood en zwart fruit) met lichte tannine. Tevens is hier een groot aandeel Chardonnay die rijke aromatische wijnen produceert. Vooral de vat gefermenteerde wijn is een hit met haar toastachtige, kruidige en nootachtige aroma’s.
Het grote Ribera Baja
In het zuiden van Navarra, op de linkeroever van de Ebro, vinden we de grootste zone Ribera Baja. Tevens zijn hier de meeste wijndomeinen met 3.000ha. De regio is erg droog met zanderige gronden. Waar zowel Tempranillo als Garnacha, Viura en Muscat het meest van profiteren. Echter het levert wel iets dunnere wijnen op.
Oude inheemse variëteiten in Aragon
Aragón is een langgerekte provincie die ingeklemd ligt tussen Navarra, Castilla y León en Castilla la Mancha in het westen en Catalonia en Valencia in het oosten. Hier vinden we vier DOPs en zestal IGPs. Het is een enorm diverse regio met een zeer rijk verleden. Dit is ook terug te vinden in de wijn waar oude inheemse soorten als Moristel geblend worden met geïmporteerde rassen als Cabernet Sauvignon. Forse investeringen hebben bijgedragen aan heropleving van de wijnen die neigen naar een frisse lichtere stijl.
Klimatologisch gezien is het een regio van uitersten. In principe is het klimaat gematigd continentaal met de hoogte als belangrijkste verkoelende factor. Aragon ligt ingeklemd tussen de berg massieven Pyreneeën in het noorden en het Systema Ibérico in het zuiden. De wijngaarden liggen hier op een hoogte tussen 500 en 1.000m. In het midden, op de vlakte, liggen ze op een 200m. Door deze veelzijdigheid zijn er ook meerdere micro klimaten.
Coöperaties spelen een zeer belangrijke rol in de wijnen uit Aragon, waarbij Garnacha meer dan 50% deel heeft.
Keizerrijk Garnacha in Campo de Borja DO
Net ten zuiden van Navarra DO vinden we Campo de Borja DO. Borja is een stadje dat in de 5e eeuw voor Christus opgericht was. Het wijn maken dateert uit de Romeinse tijd en voortgezet en verbetert door de cisterciënzer monniken in de Middeleeuwen. De oudste wijngaarden dateren uit 1145. Vandaag de dag zijn 2.000ha van de 5.000ha tussen de 30 en 50 jaar oud.
De druiventeelt wordt hier beïnvloedt door hoogte. Gezien het warme landklimaat geeft hoogte juist benodigde frisheid voor geleidelijke rijping. De laagst gelegen wijngaarden op zo’n 350m leveren gestructureerde wijnen met veelal hoog alcohol. De wijngaarden tot 450m staan op zachte hellingen met goede blootstelling aan de zon. Dat levert intense, karaktervolle en diepdonker gekleurde wijnen. Tenslotte op de hoogste wijngaarden tot zo’n 550m zijn het koelst. Deze wijnen hebben finesse, subtiliteit en balans. Garnacha is hier veruit de belangrijkste druivensoort. De wijnen zijn geconcentreerd door de lage opbrengsten.
Cariñena
Even ten zuidoosten van Campo de Barja vinden we Cariñena DO. De naam is afgeleid van de gelijknamige druivensoort Cariñena ofwel Carignan. Reeds in 1932 ontving Cariñena haar DO status, waar wijnen bekend staan als “el vino de las piedras”. Dit betekent “wijn van de rotsen”, omdat rotsen en kiezels overvloedig aanwezig zijn. Wijn is hier lang een economische steunpilaar geweest waarbij het wijn maken gaat terug tot in de Romeinse tijd.
De meeste wijngaarden liggen op grote hoogte, tot wel 800m. Het klimaat mag continentaal zijn, maar de koude noordelijke wind, Cierzo genaamd, draagt bij aan het matigen van de zomerse temperaturen. Tevens houdt dit de luchtvochtigheid laag. Samen met de dagelijkse temperatuurverschillen helpen deze factoren de karakteristieke intensiteit van de lokale Cariñena te ontwikkelen. Hoewel ook hier inmiddels Garnacha de meest populaire druif is.
Cariñena heeft haar wijnproductie snel aangepast aan veranderde omstandigheden. In het verleden richtten de lokale coöperaties zich op hoog alcoholische rode bulkwijnen. Terwijl dat is nu meer op gebalanceerde kwaliteitswijnen. Cariñena heeft een breed scala aan wijnstijlen, variërend van de kenmerkende eiken gerijpte rode wijnen tot droge witte wijnen van Viura (Macabeo) druiven, fruitige rosados en zoete Moscatels.
Calatayud
Westelijk van Cariñena ligt Calatayud DO tegen Castilla y León aan. Het landschap is hier heuvelachtig. De regio is overwegend droog op het rivierengebied na. Amandel-, kersen- en olijfboomgaarden zijn verweven met wijngaarden. Terwijl de oevers van de doorkruisende rivieren zijn omzoomd met appel-, peren- en perzikbomen. De aarde is meestal licht van kleur – zandgeel, lichtoranje of wit.
In 1990 tradt Calatayud toe tot de DO-status en trok de aandacht van kwaliteitsbewuste wijnmakers. Het klimaat is continentaal en vorst is hier niet een ongewoon risico voor de wijngaarden. Doordat de goede wijngaarden op 800m hoogte liggen, kunnen de druiven een optimaal balans vinden tussen restsuiker en alcohol. De beperkte opbrengsten door de uitdagende omstandigheden leveren geconcentreerde wijnen van hoge kwaliteit. Wanneer de wijnstokken ouder dan 50 jaar zijn, krijgt de wijn de classificatie Calatayud Superior. Naast Garnacha, zijn de belangrijkste rode druiven vatiëteiten Tempranillo en Mazuelo. En de frisse witte wijnen zijn van druivensoorten zoals Viura (Macabeo), Malvasia en Chardonnay.
Karakter, kracht en passie in Somontano
Somontano DO is de meest populaire DO in Aragon. Het betekent “onder de bergen” omdat het gebied direct aan de voet van de Pyreneeën ligt. De wijnstokken in dit gebied zijn geplant op de terrassen van de valleien die leiden naar het noordelijke deel van de Ebro-vallei. De gebruikte druivenrassen zijn Cabernet Sauvignon, Garnacha, Moristel en Parraleta voor rode wijn. Voor witte wijn zijn dit zoal Macabeo, Garnacha Blanca, Alcañón, Chardonnay en Gewürztraminer. Er is ongeveer 4.000ha aan wijnbouwgebied.
De Somontano DO produceert fruitige rode wijnen met uitgebalanceerde alcohol en zuurgraad, evenals knapperige verfrissende witte wijnen.
Overige regio’s
Tenslotte kent Aragón nog een zestal IGP’s. Deze hebben dus een iets minder strenge wetgeving als de DO’s hierboven. Daardoor ziet men de kwaliteit van de wijn ook als minder, maar dat hoeft zeker niet zo te zijn!
Kortom ben je op zoek naar een leuke goede kwaliteitswijn voor een zachte prijs, ga eens op zoek naar een Navarra DO wijn die goedkoop is of een ondergewaardeerd Aragón DO. Bijvoorbeeld Wijnenkoning heeft een aantal mooie wijnen uit goedkoop Navarra, maar helaas is Aragon dusdanig ondergewaardeerd dat deze wijnen slecht verkrijgbaar zijn. Uiteindelijk ben ik slechts één wijn tegengekomen bij Anderewijn. Vanzelfsprekend wanneer u op zoek bent naar echt iets bijzonders, neem even contact op en ik kan proberen u van dienst te zijn.
In het derde deel van de blog serie over Spanje, gaan we ons verdiepen in de regio’s met beroemd La Rioja en het onbekend Euskadi. Dit ligt net ten noordoosten van Castilla y Léon tegen de Sierra de Cantabria aan.
Rioja
Rioja is zeker de beroemdste wijngebied van Spanje om haar bessengeurende, vatgerijpte wijnen van Tempranillo en Garnacha. De wijngaarden uit dit gebied volgen de loop van de rivier de Ebro voor ongeveer 100 kilometer (60 mijl) tussen de steden Haro en Alfaro.
Geologie en subregio’s
De Sierra Cantanbria flankeert Rioja in het noorden en westen, biedt beschutting tegen koude, natte invloeden van de Atlantische Oceaan. Dit is een belangrijke factor in het lokale klimaat, dat aanzienlijk warmer en droger is dan dat alleen in het noorden. De bodems van de regio variëren van plaats tot plaats, met de fijnste met hoge niveaus van kalksteen. Rioja kenmerkt zich door de open vlakte, terrassen en heuvels. En over het algemeen kent de regio een arme bodem waar bemesting nodig is om de bodem te verbeteren.
Rioja Alta
Dit ligt in het westelijke deel van Rioja. Zoals de naam al doet vermoeden, liggen de wijngaarden op grotere hoogten dan wat vroeger Rioja Baja was. De bodem heeft meer klei, ijzer en alluviale elementen en minder kalksteen dan het naburige Alavesa. De wijnen zijn elegant met een uitgebalanceerde zuurgraad. De bodem neigt naar een rode kleur door de oxidatie van minerale verbindingen zoals ijzer. Vanwege deze bodemsamenstelling en de beperkte regenval en goede drainage, vinden we hier hoge kwaliteitswijnen.
Rioja Alavesa
Rioja Alavesa bestaat uit twee afzonderlijke enclaves grenzend aan Rioja Alta. Hoewel ze allebei binnen de Rioja DOCa-zone liggen, bevinden ze zich niet in La Rioja, maar in de Baskische provincie Alava. Wijngaarden bevinden zich op vergelijkbare hoogten als Rioja Alta en het macroklimaat is vergelijkbaar. Op de terrassen en heuvels in Rioja Alavesa vind je kalk- en kleigronden, waardoor de wijnen een hoger zuurgraad hebben. De kalkgronden kenmerken zich door hun witkleurige gronden terwijl de kleigronden meer naar oker neigen door de kalksteen.
Rioja Oriental
Voorheen genaamd Rioja Baja, is het oostelijke deel van de Rioja-zone. Het klimaat wordt hier veel meer beïnvloed door de Middellandse Zee. Ze is droger en warmer dan de andere twee regio’s. Qua druivensoort ligt de nadruk meer op Garnacha. Wijnen kunnen aanzienlijk voller van body zijn dan die uit de andere subregio’s. Het grootste deel van de regio ligt ten zuiden van de Ebro binnen La Rioja. Terwijl de oostelijk gelegen deel ten noorden van de rivier in de provincie Navarra ligt. Op de vlaktes van Rioja Oriental is de bodem meer alluviaal, gevormd door lagen klei, slib, zand en grind. Hierdoor is de vruchtbaarheid van de bodem zeer verschillend, waardoor de wijn kwaliteit verschilt. Wanneer de wijngaard veel kiezels bevat, wordt warmte goed geabsorbeerd en gereflecteerd wat ten goede komt aan de wijn.
Rijpingscriteria
De rijpingscriteria voor Rioja zijn net iets anders dan de wetgeving voor Spanje. Witte wijnen zijn echter een zeldzaamheid, slechts 7-8% van de jaar productie is Rioja Blanco. Tot enkele jaren geleden was de beste witte druivensoort Malvasia die smaakvolle alcoholrijke wijnen voortbrachten met veel houtrijping. Echter tegenwoordig is de nadruk verschoven naar lichtere en frisse stijlen van Viura (Macabeo) en Chardonnay.
Rijpingstype
Rode wijn
Witte wijn
Min. rijping
Min. vat rijping
Min. rijping
Min. vat rijping
Joven
0
0
0
0
Crianza
24 mnd
12 mnd
24 mnd
6 mnd
Reserva
36 mnd
12 mnd
36 mnd
6 mnd
Gran Reserva
60 mnd
24 mnd
48 mnd
12 mnd
In 2018 heeft het lokale bestuursorgaan ook single-vineyard wijnen produceren onder naam Viñedo Singular. De wijnen dienen met de hand geplukt te zijn van wijnstokken die minstens 35 jaar oud zijn. De wijn ondergaat een proefevaluatie voordat ze op de markt komen.
Flessen kunnen geëtiketteerd worden als Vino Municipio (naam van het dorp) wanneer zowel de wijngaard als het wijnhuis binnen de dorpsgrenzen liggen. Tevens wanneer de wijngaard(en) en wijnhuis binnen de grenzen van de subregio liggen, mag het de naam Vinos de Zona dragen.
Geschiedenis
Rioja was de eerste Spaanse regio die een DO status kreeg in 1933. En in 1991 werd Rioja opgewaardeerd naar DOCa.
De geschiedenis gaat terug naar de Romeinse tijd. Uit archeologische vondsten is gebleken dat vanaf 200 voor Christus tot de 6e eeuw na Christus de wijn productie floreerde. Waarna onder invloed van de Moorse overheersing tot na de Middeleeuwen de productie beperkt was. Vanaf de 16e eeuw won Rioja weer aan populariteit, met een boost toen de meeldauw en phylloxera uitbraken in Frankrijk. De voorliefde voor houtrijping dateert ook uit deze periode, omdat de Bordelaise wijnhandelaren naar alternatieven gingen zoeken. In die tijd was houtrijping een standaard in Bordeaux.
Uiteindelijk moest ook Rioja geloven aan de phylloxera uitbraak in 1901. Pas in 1970 met buitenlandse investeringen, begon men met de wederopbouw van Rioja als wijnregio, en met veel succes! Vandaag is er ongeveer 63.500ha aan wijnbouwgebied met een jaarproductie van ongeveer 3 miljoen hl. Tempranillo is de meest aangeplante druivensoort met ongeveer 75%. Maar de wijnen zijn veelal blends. Terwijl 90% rode wijnen zijn. Toegestaan zijn Garnacha, Graciano en Mazuelo.
Altos de Raiza
De Temperanillo druiven voor de Altos de Raiza, een Rioja crianza, worden half september met de hand geplukt. De vergisting vindt plaats op RVS vaten, waarna de wijn gedurende 12 maanden rijpt op Amerikaans en Frans eikenhout. Om tenslotte nog minimaal 6 maanden op de fles te ontwikkelen. Het is een fantastische wijn uit de Rioja DO wat voor een reden de meest geroemde wijnstreek van Spanje is.
De Altos de Raiza Rioja crianza heeft een granaatrode kleur. In de neus krijg je overvloedige jammy aroma’s van rode en zwarte bessen. Denk aan aardbeien, frambozen, bramen en zwarte bessen in combinatie met balsamico en vanille en geroosterde tonen van de houtrijping. Terwijl in de mond haar complexe karakter ontvouwt van jammy rood fruit, cacao en café crème. De wijn heeft een perfecte zuurgraad, vol mondgevoel en een aangename afdronk. Kortom een plezierige top-crianza wijn. Heerlijk voor bij tapas or gegrild (lams)vlees.
In het noordwesten in Baskenland (ofwel Euskali) vinden we een bijzonder wijngebied, het Txakoli. Dit gebied omvat ongeveer 700ha wijnbouwgebied en is onderverdeeld in drie subregio’s. Hier vinden we een traditionele wijn genaamd Txakoli. Ook de namen Txakolina (vrij vertaald als “de Txakoli”) of Chacoli (Spaanse verbastering) zijn bekend.
Het is een koel klimaat gelegen aan de baai van Biskaje dat gekenmerkt wordt door nevel, regen en groene heuvels. Er zijn veel kleine familie-wijnboeren. Hoewel er zowel rode en rosé wijnen te vinden zijn, is de witte wijn van de lokale Hondarrabi Zuri druif toch wel de meest bekende. Tevens zijn er een handvol andere druivensoorten toegestaan. Het is een wijn die een hoge zuurgraad kent met lichte alcohol, wat goed past in het koele klimaat. Verder mede dankzij de lichte body en citrus aroma’s, is het een perfecte wijn met lokale visgerechten. Wanneer de wijngaard in de buurt van zee ligt, bespeur je tevens een ziltige mineraalachtig aroma.
Bron: www.rimontgowineries.com
Txakoli de Alava
Het Baskische DO Txakoli de Alava (ook wel Chacoli de Alava) is opgericht in 1989 door de vijf overgebleven Txakoli producenten. Er is ongeveer 60ha aan wijngaarden en is daarmee de kleinste DO van Spanje. Deze wijn is dusdanig kleinschalig dat je echt naar het Baskenland zal moeten gaan om van deze wijn te genieten.
Bizkaiko Txakolina
De DO Bizkaiko Txakolina (of Chacoli de Vizcaya) is de tweede regio waar Txakoli geproduceerd wordt. Het beslaat ongeveer 430ha aan wijngaarden rondom de stad Bilbao. Baiko aan de kust en Balmaseda in het binnenland zijn de twee belangrijke subregio’s. De wijngaarden zijn klein en versnippert in het gebied.
Getariako Txakolina
Hoewel qua omvang de kleinste regio, heeft DO Getrariako Txakolina ruim 440ha aan wijnbouwgebieden en is daarmee de grootste. De wijnen zijn hoger in hun zuurgraad dan de Txakoli in de andere twee regio’s.
Navarra
Traditioneel is DO Navarra gericht op de productie van knapperige rosé wijnen. Echter vindt er een verschuiving plaats naar hoge kwaliteit rode wijnen van Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Merlot. Verder zijn er ook opmerkelijke Chardonnay wijnen te vinden en zoete muscats.
De regio is op te delen in vijf subgebieden die elk hun eigen signature hebben; Baja Montaña, Ribera Baja, Tierra Estella, Ribera Alta en Valdizane.
Het is een relatief kleine regio met ongeveer 600.000hl waarbij een 85% rode wijn is.
Enige jaren geleden zijn er nog wijnstokken ontdekt van de Vitis Sylvestris, de moederplant van de hedendaagse wijnstokken ofwel Vitis Vinifera. Met haar ligging op de weg naar Santiago de Compostella, heeft Navarra veel profijt gehad.
We gaan deze week het bergachtige kust streken in het midden van Italië verkennen. Hier vinden we streken als Lazio – waar ook Rome gelegen is, Abruzzo – bekend van een aantal fameuze wijnen en Molise. Hier presenteren we 1001 redenen om midden Italië te bezoeken. Dit is een relatief onbekende streek wat zeker een vermelding plaats mag hebben. Daarnaast doen we de oversteek naar Sardinië om de wijnen van dit eiland te verkennen.
De geweldige Abruzzo
Wanner we verder afdalen naar het zuiden vinden we onder Le Marche de streek Abruzzo. Eigenlijk beginnen we dit artikel direct met een krachtpatser tegen scherpe prijzen. Hier vinden we de bekende Montepulciano d’Abruzzo.
Gedurende vele jaren heeft Abruzzo slechts twee appellaties gekend; Montepulciano d’Abruzzo DOC en Trebbiano d’Abruzzo DOC. Het zal je niet verrassen dat de eerste wijn gemaakt is van de Montepulciano druif terwijl de tweede van Trebbiano is gemaakt. Pas in 1990 werden de eerste stappen gedaan door de provincie Teramo om hun Colline Termane als aparte appellatie te vermelden. Dit resulteerde in de creatie van Controguerra DOC. Waarna in 2010 de bekroning plaats vond met de erkenning Montepulciano d’Abruzzo Colline Termane DOCG. Inmiddels zijn er zeven appellaties, waarvan twee DOCG’s dus, en vijf ITG’s verspreidt over ongeveer 30.000ha. Met ruim 3 miljoen hl wijn neemt ze een plek in in de top 5 van Italië.
Klimaat en terroir
De wijngaarden van de Abruzzo liggen ingeklemd tussen de Apennijnen in het westen en de Adriatische zee in het oosten. Dit levert een ideale situatie; veel zonneschijn, goede regenval en aan de kust is het warm en wat droger. Meer landinwaarts is het klimaat meer continentaal. Terwijl de hoogte de benodigde dag-nacht temperatuurverschillen oplevert voor het behoud van de zuurgraad van de druiven.
Meest voorkomende druivensoorten
Hier vind je overwegend de rode Montepulciano druivensoort, maar ook de witte Trebbiano die ook veelvuldig voorkomt in Toscane bijvoorbeeld. Verder heb je ook andere lokale soorten als Sangiovese, Passerina, Pecorino (nee niet de kaas, de naam is een ode aan de schaapsherders die in het gebied leefden) en Cococciola. Maar ook internationale rassen als Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Merlot. Zo zie je dus ook hier veel gelijkenis met Toscane.
Genieten van een Montepulciano d’Abruzzo DOC
Deze wijn is gekenmerkt door een zachtere body dan bijvoorbeeld de Toscaanse Sangiovese. De wijn is vaak op eikenhout gerijpt. De Riserva moet minstens drie jaar rijpen waarvan minimaal 6 maanden op eikenhout.
Deze intens robijnrode wijn is zeer geliefd vanwege haar toegankelijkheid en aangename aroma’s van rood fruit, specerijen en zachte tannine. Gall heeft een select aanbod van deze wijn maar kijk ook eens gewoon in het supermarkt schap!
De nieuwste DOCG Tullum.
Graag wil ik Tullum onder de aandacht brengen. Deze appellatie is in 2019 tot DOCG verheven. Het omvat slechts 18ha wijngaarden rondom de plaats Tollo en kent slechts drie wijnhuizen (Feudo Antica, Vigneti Radica en Cantina Coltivatori Diretti Tollo, ofwel CCDT).
De regio staat ook bekend onder de naam Terre Tollesi. Het grote verschil met een Montepulciano d’Abruzzo is dat deze wijn een beter balans kent tussen fruit, zuur, tannine en body. Dit dankt Tullum aan haar bijzondere bodem opbouw en ligging op de helling van de Apennijnen welke afloopt naar de Adriatische zee. Deze ligging geeft de streek een mild zeeklimaat met temperatuurschommelingen van de bergen. En dit vertaalt zich in de wijn! De wijngaarden dienen minimaal op 80 meter boven zeeniveau te liggen.
Er zijn vier soorten wijnen; Rosso, Rosso Riserva, Pecorino en Passerina. De rode wijn komt van Montepulciano druif en dient minimaal 14 maanden te rijpen. Terwijl de Rosso Riserva minimaal 2 jaar dient te liggen (waarvan 6 maanden op eikenhout). De Pecorino en Passerina zijn gemaakt van de gelijknamige witte druiven (minimaal 90%). Deze zijn eigenlijk alleen in midden Italië te vinden. Dat maakt het op zichzelf staand al uniek en subliem!
De Passerina is een licht gele wijn met florale aroma’s en citrus. Het heeft een volle body met kruidige, mineraalachtige afdronk. Dit is een stevige soepele wijn die goed geserveerd kan worden met pizza met kaas, visgerechten of wit vlees.
De Pecorino is een bleek gele wijn met frisse aroma’s van citrus, gevolgd door rozemarijn, zoethout, perzik en wat pompelmoes. Het is een intense wijn met volle, mineraalachtige afdronk en een vleugje exotisch fruit. Dit misstaat niet naast vis- of wit vlees gerechten of stevige kazen.
Lazio het thuis van het oude Rome
Traditioneel zijn de wijnen uit Lazio dikker, voller in de mond. Echter de laatste jaren vindt hier een omslag plaats om meer toegankelijkere wijnen te maken. Hier heerst de witte wijn van vooral Trebbiano, Malvasia di Candia en Malvasia Puntinata. Deze wijnen zijn bedoeld om jong te drinken. De frisse wijnen met hoge zuurgraad zijn een ideaal combinatie naast plaatselijke gerechten als porchetta (geroosterd varken met kruiden) of abbachio (lam).
Maar ook de rode wijn begint aan een opmars. Vooral wijnen van Sangiovese, Cesanese en Montepulciano. Echter bedenk dat er in totaal ruim 200 druivensoorten zijn toegestaan onder de wetgeving!
Lazio herberg maar liefst 3 DOCGs, 27 DOCs en 6 IGPs. Maar er zijn slechts 3 witte DOCs die echt het noemen waard zijn.
Rijkdom in Frascati DOC
De appellatie Frascati ligt net ten zuidwesten van Rome en omvat tevens twee DOCG appellaties. Frascati Superiore DOCG voor droge witte wijn en Cannelino di Frascati voor dessertwijnen (van botrytis geïnfecteerde druiven). Beiden zijn in 2011 erkend als aparte appellaties.
Frascati kan je vinden als witte wijn en als spumante. De wijn is een blend van minimaal 70% Malvasia druif, max 30% Bellone Bianco, Bombino Bianco, Greco en/of Trebbiano. Ook mag max 15% van enig andere witte druivensoort in de blend meegenomen worden.
Castelli Romani DOC
Ten zuidoosten van Rome vinden we Castelli Romani DOC. Deze regio is vernoemd naar een groep dorpen op de heuvels en nabij de meren in de heuvels van Colli Albani (Castelli Romani). Hier verbleef de adel van het oude Rome.
Hier overheerst witte wijn die is gemaakt als blend van Trebbiano en Malvasia. Welke de klassieke druiven in Lazio zijn. De wijnen zijn overwegend frisser en lichtvoetiger dan andere wijnen uit de regio, omdat de stokken hoger staan.
Ook de rode wijn is interessant. De Castelli Romani Rosso is een blend van vijf druivensoorten; Sangiovese en Montepulciano als Italiaanse rassen en Merlot. Echter wat het interessant maakt zijn de lokale rassen Cesanese en Nero Buono in deze blend. De Cesanese is een lastige druif die laat rijpt. Wanneer deze niet volledig rijp is, herken je dat in de waterige dunne wijnen. Maar wanneer de druif wel goed rijpt, krijg je rijke rijpe kersen smaken, florale karakters met een hint van rode peper. Ze hebben zachte tannine en rijping op hout is daarom niet aan te raden. De Nero Bueno is zelfs nog zeldzamer. Deze druif brengt veel wijngaard-werk met zich mee door de uitbundige groei. Maar geeft ook veel kleur en zwart fruit aan de wijn.
Est!Est!!Est!!! di Montefiascone DOC
Nabij het Bolsena meer op de nabij gelegen vukaan gronden ligt Est!Est!!Est!!! di Montefiascone DOC. Hier maakt men witte wijn van Trebbiano en Malvasia Bianca. Er zijn twee Trebbiano variëteiten toegestaan, Dit zijn de Trebbiano Giallo (lokaal Rossetto genoemd) en Trebbiano Toscano (ofwel Procanico). De wijn toont de milde kenmerken van appel met een verfrissende zuurgraad. De belangrijkste wijnen zijn seco (droog), abboccato (halfdroog), amabile (“beminnelijk” ofwel zoetere wijn) en spumante. Soms vind je ook nog een passito (zie hierboven).
De streek dankt zijn bijzondere naam aan een grillig verhaal. In het jaar 1111 toen koning Henry V gekroond zou worden in Rome, ging een Duitse bisschop Fugger op rondreis door de streek. Hij stuurde een bediende vooruit om de accommodaties met goede wijn te vinden. Deze bediende schreef het woord “Est!” (het is!) op de deur van de accommodaties die een goede wijn schenkt. Omdat de bediende zo gecharmeerd was van de wijn uit Montefiascone, schreef hij “Est! Est!! Est!!!” op de deur. Vandaar dat deze appellatie zo genoemd is.
De zeldzame Molise DOC
Molise is een bergachtige streek direct ten zuiden van Abruzzo. Overschaduwt door de wijnen uit Abruzzo. Molise was onderdeel van Abruzzo tot 1963 (onder de naam Abruzzi e Molise). Inmiddels timmert ze hard aan haar weg en heeft Molisse drie eigen DOCs op haar naam staan. Dit zijn Biferno, Pentro di Isernia en Tintilia del Molise. Slechts 2% van de wijn uit Molise krijgt het stempel DOC.
Deze regio kent een gevarieerde topografie. De wijngaarden op de heuvels zorgen voor een uitstekende blootstelling aan de overvloedige zonneschijn waar de druiven van profiteren. De meeste wijnstokken zijn te vinden in de zuidelijke heuvels en valleien. De combinatie van morene en kalkrijke bodems zorgen voor een ideale mineraliteit en waterretentie voor de wijnbouw. De ligging tussen de Apennijnen en de Adriatische Zee zorgt voor meerdere klimaattypes. Langs het smalle kustgedeelte is dit maritiem. Terwijl het klimaat meer gematigd is in de hogere valleien en continentaal verder landinwaarts rond de bergachtige gebieden.
Biferno-wijnen omvatten rode, witte en rosé wijnen. De witte blends bestaan voornamelijk uit Trebbiano Toscano met een klein beetje Bombino. Terwijl de rode wijnen neigen naar Montepulciano die geblend is met een beetje Aglianico en wat Trebbiano Toscano.
Pentro di Isernia produceert ook alle drie de wijn types. De rode blend bestaat uit een mix van Montepulciano en Tintilia. De witte blend bestaat uit Trebbiano Toscano aangevuld met Bombino Bianco (30-40%). De wijnen verschillen enigszins met die van Biferno omdat ze een lagere zuurgraad vertonen maar meer body hebben vanwege het terroir.
Tintilia del Molise is een DOC speciaal in het leven geroepen druivensoort Tintilia. Dez rode wijn moet minimaal voor 95% bestaan uit deze druivensoort.
Sardinia
Sardinië ligt 240km west van Toscane en Lazio. Het heeft een rijke geschiedenis waarbij het eiland in veel verschillende handen is geweest. Mede hierdoor heeft het haar eigen cultuur gecreëerd ten opzichte van Italië zelf. Dit is pijnlijk zichtbaar in de wijncultuur waar wijn een onbelangrijkere rol speelt. Productie en consumptie is zich pas in de laatste eeuwen gaan ontwikkelen en de focus op kwaliteit zelfs pas de laatste 20 jaar.
Druivenrassen
Dit zie je weer terug in de druivenrassen. De rassen die zo kenmerkend zijn voor Italië (zoals Sangiovese, Trebbiano, Montepulciano) komen hier nauwelijks voor. Daarentegen zie je wel grote hoeveelheden druivenrassen van Franse en Spaanse afkomst. Zoals Grenache (lokaal Cannonau genoemd), Carignan, Cabernet Sauvignon voor rode wijn. En voor witte wijn Malvasia en Vermentino (ookwel in Frankrijk Rolle genoemd). Naast deze bekende druivensoorten kent het eiland ook haar eigen exclusieve soorten, zoals Nuragus, Monica of Nasco. Dit drietal heeft haar eigen DOC gekregen in Cagliari. De Nuragus is vernoemd naar de nuraghe (typische Sardijnse bouwsels).
Over DOC’s gesproken, Sardinië heeft maar liefst 1 DOCG, 20 DOC’s en 4 IGT appellaties. Vermentino di Gallura DOCG is de enige wijn die het DOCG predikaat heeft. Het ligt in het noorden van het eiland, nabij de jetset locatie Costa Smeralda. De Vermentino is een droge wijn met een delicaat boeket van witte bloemen. De wijn heeft een palet met florale tonen en een mineraalachtige afdronk. De zuurgraad blijft hoog. Deze wijn staat hoog aangeschreven en past goed bij romige kip gerechten.
De 1001 redenen om midden Italië te proeven
Het is en blijft Italië, geen streek is hetzelfde, alle (lokale) wijnen zijn bijzonder en er is een enorm ruime keus. Dit maakt het voor de consument lastig kiezen. Daarom ons advies? Geniet van de 1001 redenen om wijnen uit midden Italië te proeven! In het midden van Italié vind je voor elk wat wils. Simpel omdat de keuze zo overvloedig is. Er zijn ontelbaar veel appellaties en nog veel meer druivenrassen die gebruikt worden. Je hebt monocépages maar ook blends. Je hebt wijn echt gericht op de fruit smaken. Maar ook wijn die houtlagering gehad hebben of die je nog vele jaren weg kan leggen.
We bevinden ons in een overgangszone naar het echte warme klimaat. Hier vind je nog wijnen die fris en slank zijn. In het zuiden komen we aan bij de wijnen die zwaar, zwoel en overlopen van overrijp fruit. De wijnen zijn uniek. En hoewel men ook internationale druivenrassen gebruikt, kan je de wijn lastig vergelijken. Een Chardonnay uit de Abruzzo is bijvoorbeeld eenmaal niet een wijn uit Frankrijk.
Deze week gaan we meer het midden van Italië verkennen, met welluidende streken als Toscane en Le Marche. We gaan proosten op de verrassende Sangiovese.
Emilia Romagna
Wanneer we afzakken naar het zuiden, is Emilia Romagna de eerste regio die we tegen komen. Deze ligt gecentreerd rondom Bologna. Met de Po delta in het noorden, de Adriatische zee in het oosten en de Appenijnen gebergte in het zuiden, ontstaat er hier een heel specifieke geografische mix.
Het heeft de toepasselijke bijnaam “de buik van Italië” gekregen. Mede dankzij de vele culinaire specialiteiten die in de verschillende steden gemaakt worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de parmaham, Mortadella di Bologna, de Parmezaanse kaas en de ravioli.
Wijnbouw
De wijnbouw mag dan niet zo bekend zijn zoals Chianti of Prosecco, maar met 53.000ha aan wijnbouwgebied, is het één van de toonaangevende streken waar de wijnbouw terug gaat naar de 7e eeuw voor Christus. En met ongeveer 7 miljoen hl neemt ze een derde plaats in qua wijnproductie in Italië. Eén van de kenmerken van de wijnen uit Emilia is dat ze vrijwel nooit zwaar alcoholisch zijn, maar juist licht en fris. Dit heeft te maken met het klimaat en de plek van de verschillende wijngaarden. Denk aan de Lambruso en de Gutturnio.
In Romagna worden daarentegen steeds forsere wijnen gemaakt. Althans door die boeren die de massa productie achtte zich hebben gelaten en zich op kwaliteit concentreren. Hun Sangiovese di Romagna vormt inmiddels een serieuze concurrent voor de de grote Toscaanse wijnen.
Klimaat en geografie
Het klimaat kenmerkt zich door een maritiem mediterraans klimaat, met warme zomers en zachte winters. De bodem opbouw bestaat uit vruchtbare leemgrond en alluviale laagvlaktes. Terwijl kalk en zandsteen overheersen op de heuvels en bergen. De wijngaarden liggen over het algemeen op de noordelijke hellingen van de Appenijnen en langs de rivieren.
De appellaties van Emilia Romagna
Ongeveer 30% van de wijn is gelabeld onder één van de 21 DOCs of 2 DOCGs. De overige wijn komt op de markt als één van de 9 IPG of gewoonweg als vino da tavola.
Hoewel de verdeling tussen rood en wit redelijk gelijk oploopt, is de regio toch vooral bekend van haar Sangiovese en Lambrusco wijnen. Andere druivensoorten zijn Malvasia, Trebbiano, Barbera en Bonarda. Hoewel er toch ook een behoorlijke aanplant van internationale druiven is, staan de appellaties toch wel bekend vanwege de zeldzame lokale wijnen. In totaal zijn 27 druivensoorten toegestaan in de regio.
Hieronder een aantal appellaties uitgelicht.
De zacht mousserende Lambrusco DOC
De wijnen van het wijngebied Emilia-Romagna zijn over het algemeen niet zo opwindend. Lambrusco is lange tijd een populaire wijn uit de Emilia (welke ook deels doorloopt in Lombardijse Montova). Na jaren van neergang is het nu wachten op de een nieuwe hype. De producenten zijn er klaar voor: nooit was de Lambrusco zo lekker. Overigens realiseer je dat Lambrusco gemaakt is van zes verschillende lambrusco druiven en vaak geblend is met andere druivenvariëteiten die structuur, body, kleur en dergelijke toevoegen. De Lambrusco druivensoorten zijn echte Vitis Vinefera soorten en verwar ze niet met Vitis Labrusca, wat een inheemse Amerikaanse hybride druivensoort is. Lambrusco variëteiten zijn misschien wel één van de enige inheems Italiaanse druivensoorten. Dit was een soort wilde druivensoort. Andere druivensoorten komen uit Mesopotamië en de Kaukasus.
De eerste witte appellatie Albana Romagna DOCG
De hoogst aangeschreven witte wijn is de Albana di Romagna, gelegen net ten noorden van San Marino. De eerste Italiaanse witte wijn met de DOCG-status in 1987. De wijn dient gemaakt te zijn van ten minste 95% van de Albana druif. Er zijn vijf verschillende soorten van droog tot sensationeel zoete Passito’s. De Romagna Albana Passito is zoet en heeft intense karakteristieke aroma’s. Terwijl de Romagna Albana Passito Riserva een goudgele kleur met amber reflecties heeft met intense aroma en duidelijke fruit tonen.
De mousserende en zoete wijnen van Colli Bolognesi Pignoletto DOCG
Colli was sinds 1997 een DOC welke in 2010 is gepromoveerd naar DOCG en ligt ten westzuidwest van Bologna. Deze appellatie omvat alleen droge witte wijnen. In het heuvelachtige landschap liggen de wijngaarden op oost-zuidoostelijke hellingen. Hierdoor hebben ze maximale blootstelling aan zonlicht en dankzij de grote schommelingen in dag-nacht temperatuur brengt het zeer mooie frisse wijnen voort. De Colli Bolognesi Pignoletto Frizzante en Spumante wijnen zijn mousserend van aard van de Grechetto druif (min 85% respectievelijk 95%). Heerlijk als appetizer of bij kleine visgerechten.
De Colli Bolognesi Pignoletto Superiore en Classico Superiore zijn droge tot zoete witte wijnen met florale tonen en rijp geel fruit met een hint van amandelen. Deze wijn gaat goed bij groente gerechten of jonge kazen.
Overigens een ander mooi initiatief is de orange wines in Albana. Lees hier meer daarover!
Sangiovese di Romagna
In Romagna vind je vooral heel veel Sangiovese. Afhankelijk van de opbrengst per hectare levert ze heel lichte bulk, of wijnen die zich kunnen meten met de beste Toscaners. Sangiovese di Romagna is een mooi voorbeeld. De wijn dient ten minste te bestaan van 85% Sangiovese en leveren wijnen die zich kenmerken door jamachtige fruit smaken, specerijen zoals kruidnagels. Heerlijk gebalanceerd zuur en tannine met een aangenaam lange afdronk. Ideaal bij een eendeborst gerecht!
De ondergewaardeerde Le Marche
Gelegen tussen Florance en Rome langs de Adriatische kust, ten zuiden van Emilia Romagna, vinden we Le Marche. Met slechts 25.000ha en 800.000hl is het een relatief kleine regio, maar onderscheidend door haar organische en bio-dynamische focus.
Het klimaat is zeer divers; in het noorden neigt het naar continentaal, terwijl het zuiden van de regio meer Mediterraans/maritiem klimaat kent. Met zo’n 15 DOC en 5 DOCG appellaties, is het toch een speler van belang. Echter slechts 20% van de wijn komt in aanmerking voor deze appellaties, het gros komt op de markt als IGT of tafelwijn. Er zijn eenmaal veel specifieke subgebieden die een eigen appellatie waard zijn!
De meest bekende zijn misschien wel Verdicchio Castelli di Jesi DOC en Verdicchio di Matelica. Aangeplant op glooiende heuvels van kalksteen, klei en kalkrijke bodem vinden we één van de winderigste regio’s. Dit is ingegeven door de Adriatische zee en twee rivieren; Cesano en Esino. Het levert vele verschillende kwaliteiten, maar er is één noemer; mooie frisse strogeel gekleurde wijnen met een hint van groene appel en bittere amandel in de afdronk. Een fantastische wijn bij veel van de visgerechten!
Ook vind je hier rode wijn van vooral Montepulciano druif. Helaas wordt deze overschaduwt door andere regio’s. Maar probeer zeker eens een Rosso Conero Riserva DOCG, het zal je verstelt doen staan.
Toscane
Gaan we naar het westen komen we terecht in Toscane. Het mooie Toscane met haar glooiende hellingen, prachtige weer. Met steden als Florance, Pisa, San Gimignano en Sienna die een grote toeristische aantrekkingskracht hebben.
Net als deze mooie steden, kent ook de wijn een enorme aantrekkingskracht. Samen met Piedmonte behoort Toscane tot de beste wijnstreek ter wereld. Wijnen als Chianti, Brunello di Montalcino, Vino Nobile de Montepulciano of de Super-Tuscans als Tignanello, Ornellaia en Sassiscaia staan zeer hoog aangeschreven in de hele wereld. Over deze laatste is reeds uitgebreid uitgeweid in een eerder artikel.
Veneto mag het commerciële centrum voor wijn zijn en Piemont de mooiste gastronomische hoogstandjes, maar Toscane kent de hoogste concentratie van ambitieuze wijnmakers.
Bron: Vineyards.com
Sangiovese, de koning van Toscane
Het klimaat speelt hier een grote rol voor het wijn succes. Het warme gematigde kustgebied kent een groot contrast met de glooiende heuvels van het binnenland waar men grote dagelijkse temperatuurverschillen kent. Dit helpt de wijn om haar suikers, zuurgraad en aroma’s in een mooi balans te brengen. Vandaar dat de Sangiovese druif hier zo goed gedijt en fantastische wijnen voortbrengt.
Maar liefst 85% van de rode wijn uit Toscane is afkomstig van Sangiovese en tweederde van de aanplant. Deze druif heeft veel zon nodig om haar tannine te verzachten. Om het nog makkelijker te maken, kent Sangiovese veel verschillende benamingen. In Brunello di Montalcino DOCG heet deze druif Brunello. In Vino Nobile di Montepulciano DOCG is de lokale naam Prugnolo Gentile. Terwijl in Morellino di Scansano de druif Morellino heet. En dit dus in éénzelfde regio, Toscane! Met de komst van de Super-Tuscans die een eigen appellatie hebben afgedwongen zie je ook meer internationale druivenrassen als Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah.
De belangrijkste witte wijn komt van Trebbiano (ofwel Ugni Blanc) gevolgt door Malvasia en Vermentino.
Er zijn maar liefst 41 DOC’s en 11 DOCG’s in deze regio te vinden. Wat ook geheel verklaard kan worden door de rijke variatie aan bodem en subklimaten (of te wel terroir). We verdiepen ons in een aantal.
Gewilde Chianti
Wie Toscane zegt, zegt Chianti. Hier vind je de tanninerijke wijnen gemaakt van Sangiovese. Deze wijnen kennen een hoog zuur en de betere wijnen kunnen echt wel even weggelegd worden voor ze goed op dronk zijn.
Chianti is veruit de grootste regio gelegen in het hart van Toscane met ongeveer 7.200ha aan wijngaarden. Je kan het splitsen in Chianti DOCG en Chianti Classico DOCG. Classico levert de hoogst gewaardeerde wijnen en is gelegen in het Chianti gebied. Het is dus geen apart gebied. Verder zijn er zeven plaatsen die een dusdanig hoge kwaliteit leveren dat ze hun plaatsnaam mogen toevoegen aan het etiket. Chianti Rufina DOC ziet men als de second best wijn van de regio.
De Fattoria di Basciano Chianti Rufina is een wijn van 93% Sangiovese en 7% Colorino van de familie Masi sinds begin 1900. Het ligt op een heuveltop op 300m uitkijkend over de Argomenna vallei. De 35ha wijngaard heeft een steenachtige bodem en kent een micro-klimaat welke zeer droog is en grote dag-nacht temperatuur verschillen kent. Dit is ideaal voor de Sangiovese druif om tot goede rijping te komen.
Deze Chianti Classico is een prachtige en complexe wijn. De kleur is diep donker rood, met in de geur een bouquet van rood fruit en viooltjes. De smaak is rijk en licht kruidig door de houtlagering van ca. 6 maanden. Mooi afgerond met soepele tannines en een aangename afdronk.
Lekker bij rood vlees (wild) en bij rijpe kazen. Ook zonder begeleiding een prima glas wijn!
Natuurlijk is er al veel geschreven over Bolgheri. Maar ik wil je graag deze mooie instap wijn onder de aandacht brengen.
Gemaakt van 67% Merlot 20% Cabernet Sauvignon en 13% Sangiovese is deze Le Volte tot stand gekomen volledig in de filosofie van Ornellaia. Na de oogst zijn de druiven, per soort gescheiden, in stalen vaten gegaan voor het gistings- en rijpingsproces. Vervolgens rijpt de wijn deels in Frans eiken barriques en deels in betonnen vaten, voor een periode van 10 maanden, waardoor er een mooie balans is ontstaan tussen de tanninestructuur en het fruit.
Le Volte is elegant en uitnodigend. Kenmerkend zijn de hints van fruitaroma’s en een rijke volle smaak met een voortreffelijk lange afdronk. Het is heerlijk proosten met deze le Volte waar ook de verrassende Sangiovese in zit!
Heerlijk als aperitief of bij gril gerechten en rijpe kazen. Nu als introductieprijs slechts € 22.95.
Vanzelfsprekend wanneer u meer interesse heeft in de Tenuta dell Ornellaia of de Le Serre Nuove dell’Ornellaia, neem dan even contact met ons op.
Vino Nobile di Montepulciano
Even ten zuiden van Siena ligt het stadje Montepulciano, gelegen op een heuvel en ingeklemd tussen twee rivieren – de Ocria en Chiana. Hier is ook Sangiovese de belangrijkste druif. Interessant te weten is dat in de 19e eeuw Montepulciano enige tijd gelabeld werd als Chianti. Mede omdat Montepulciano ligt in de Chianti Colli Senesi regio. Maar in de 60er jaren toen de DOC wetgeving in het leven werd geroepen, werd Montepulciano in haar eigen glorie hersteld en in 1980 in een eigen DOCG verheven.
De wijn bestaat voor minimaal 70% uit Sangiovese of lokaal ook Prugnolo Gentile. En is aangevuld met alleen andere lokale druiven, zoals Canaiolo en Mammolo. Ook mag tot 5% Malsavia (ja de witte druif) worden toegevoegd aan de blend. De wijn dient minimaal 24 maanden te rijpen (en 36 maanden voor de Riserva), waarvan 12 maanden op eikenhout.
De wijn heeft een rode kleur en met oudering een oranje gloed. De neus onthult zwarte kersen, pruimen en rijpe aardbeien. De wijn heeft een gemiddelde body, stevige tannine en hoge zuurgraad waardoor ze uitermate geschikt zijn om weg gelegd te worden.
De enige witte DOCG wijn uit Toscane, Vernaccia di San Gimignano DOCG
Ook wilde ik even stil staan bij San Gimignano. Naast dat dit een fantastisch mooi UNESCO World Heritage plaatsje is net ten noorden van Siena, is dit het thuis van de enige witte DOCG wijn van Toscane. De 43ha wijngaarden mogen niet hoger dan 500m boven zeeniveau gelegen zijn en groeien op een krijtrijke bodem. Dit geeft de wijnen haar befaamde mineraalachtige karakter. De Vernaccia wordt gezien als één van Italiaanse oudste en nobelste wijnen. Het staat bekend om zijn goudkleurige kleur, krachtige en volle karakter, fantastisch bloemenboeket, droge, frisse en aanhoudende smaken, hoge zuurgraad en een karakteristieke bittere nasmaak. Het weerspiegelt ook zijn terroir en biedt minerale kenmerken van steen (met name vuursteen) van de zandsteenbodems waar de druiven worden verbouwd.
San Gimignano produceert naast deze witte wijn ook rood en heeft een mooie dessert wijn (Vin Santo). De rode wijn is een blend van minimaal 60% Sangiovese (wat anders) met internationale druivenrassen.
De Vin Santo (ofwel heilige wijn omdat deze als miswijn werd gebruikt) bestaat uit minimaal 50% Malvasia del Chianti en Vernaccia met Trebbiano Toscano. De rode variant, bekend als Occhio di Pernice bestaat uit minimaal 50% Sangiovese. Deze dessertwijn is gemaakt volgens de appassimento methode.
Umbrië
Tenslotte Umbrië, gelegen ten zuiden van Toscane en westelijk van Le Marche. Deze regio staat het best bekend om haar witte wijnen. Hier domineert Orvieto DOC waar een wijn vandaan komt gebaseerd op de Trebbiano druif. Ruim 10% van de wijn uit Umbrië komt uit Orvieto. Deze wijn varieert van droog (Secco) via halfzoet (Amabile) tot dessert wijnen.
Met 11 DOC’s en naast Umbri IGT nog 5 andere IGT’s als regionale appelaties produceert men ongeveer 425.000hl wijn en is men duidelijk een kleine speler.
Conclusie
De veelzijdigheid van Toscane is alom bekend. En de faam van wijnen als Chianti en Bolgheri is internationaal erkend. Hoewel je de wijnen niet kan vergelijken, maar ze worden vaak in één adem genoemd met de beste Bordeaux. Italianen weten wat lekker eten is maar weten nog beter wat je erbij hoort te drinken. Alle wijnen zijn gericht op lokale gerechten die elkaar alleen maar versterken.
Ik zou zeggen, proosten op de verrassende Sangiovese! Eén druif die zoveel verschillende soorten wijnen maakt en allemaal hun eigen unieke stempel bijdragen, gewoon fantastisch.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
