Tijdens één van onze proeverijen, wilden we de wijnen centreren rondom een aantal minder bekende Spaanse regio’s die bijzondere wijnen voortbrengen. Graag willen we u meenemen in een zeer gezellige avond.
Bouvret champagne
Natuurlijk begonnen we met onze eigen champagne van Bouvret. Dankzij de hogere zuurgraad van champagne wijnen, neutraliseert de smaakpapillen in onze mond na al het eten en drinken gedurende de dag. Hierdoor kunnen we de wijnen beter proeven.
Onze champagne is goed ontvangen door de gasten, naast dat het een lekkere frisse sprankelende wijn is, is ze heel toegankelijk. De zachte mousse, prettige zuurgraad, aroma’s van citroen, perzik en gedragen door een zachte brioche ondertoon, zorgt ervoor dat de wijn een allemansvriend is. En dat voor een zachte prijs van slechts €21.95.
Ola del Melillero
Deze wijn is afkomstig van Bodegas Victoria Ordonez in Malaga. Haar roots liggen in wijn, echter zelf besloot ze pas in 2004 haar eerste stappen te zetten in deze wonderbaarlijke wereld. En in 2007 ging ze volledig om. In 2015 besloot ze om de inheemse Pedro Ximenez-druif te omarmen en deze op een ecologische en duurzame wijze te produceren.
Voor deze wijn zijn de druiven afkomstig van 7 verschillende kleine percelen van 30 tot 100 jaar oude stokken. De wijngaarden liggen op de Montes de Malaga met een leistenen bedekte bodem. Oogst vindt met de hand plaats vanwege de steile helling en vervoert per muilezel in 10kg zware dozen. Ongeveer 40% van de druiven vergist op frans eiken vaten en het restant in RVS bij gecontroleerde temperaturen. Vervolgens rijpt de wijn op haar droesem gedurende 10 maanden.
De wijn heeft even tijd nodig om in contact met zuurstof te komen. Want bij het inschenken had de wijn iets van een vervelende lijmlucht. Echter na het contact met zuurstof werden we verrast met een heldere, strogele wijn en een fijne neus van witte bloesem, grassig en natte steen. De wijn heeft een prettige body waarbij alcohol (toch wel 13%) goed in balans was met de verfrissende hoge zuren. Ook hier waren aroma’s geconcentreerd rondom witte bloesem, maar ook een vleugje vanille. Kortom een heerlijke wijn met een prettige lange afdronk en toch iets wat complexe aroma’s.
Aizpurua
De volgende wijn is afkomstig uit noordwest Spanje en is gelegen aan de baai van Biskaje ofwel het Baskenland ookwel Euskadi genaamd. De DO Getariako Txakoli mag één van de kleinste appellaties van Spanje zijn maar is qua volume niet de kleinste als het gaat om Txakoli-wijnen.
Txakoli? Nog nooit van gehoord… dat was de eerste reactie van de groep. En niet verbazingwekkend dat men nog niet van deze bijzondere Spaanse regio gehoord heeft. Eigenlijk wel jammer want Txakoli zijn echt heel mooie wijnen van de druif Onderrabi Zuri. Over het algemeen een heldere wijn met een hoge zuurgraad en een licht zoutgehalte vanwege de nabij gelegen Atlantische Oceaan. Het is een perfecte wijn voor zeevruchten vleeswaren en harde kazen.
Deze wijn is afkomstig van Bodega Aizpurua, gelegen ten zuiden van de stad Getaria. De wijn wordt bereid door de 4e generatie en de geschiedenis van Aizpurua gaat terug naar 1834.
Deze wijn is licht geelgroen van kleur en heeft een heel fijne mousse. De verfijnde geur van groene appel (Granny Smith) en druiven worden vergezeld door een zweem van limoen. De wijn is droog in het begin, maar eindigt met een intense aromatische afdronk met naast de fruitsmaken ook een ziltige ondertoon. De wijn heeft een hoge zuurgraad met laag alcohol (van 11%) en een lekker mondgevoel. Een echte aanrader om deze regio verder te gaan ontdekken!
Pasion de Bobal
En de laatste wijn van de avond is afkomstig uit de Valencia regio – DO Utiel Requena. Geproduceerd door Bodegas Sierra Norte, die zich richt op veganistische en biologische wijnen. Het huis richt zich vooral op inheemse huizen, zoals Bobal, Monastrell en Maccabeo. Ze beheren 420ha verdeeld over zeven wijngaarden. De geschiedenis van deze bodega gaat terug naar 1914 toen het eerste perceel nabij de stad Camporroles werd aangeplant met Bobal.
Deze inheemse druif staat al ruim 60 jaar aangeplant op een 920m hoge wijngaard nabij Camporroles. De bodem is rijk aan kalksteen en is goed waterdoorlatend. Doordat hier ecologisch gewerkt wordt, heb je optimale terroirexpressie in de wijn. Eenmaal in de wijnmakerij begint de koude inweking, gevolgd door een korte alcoholische vergisting bij lage temperaturen. Daarna vindt MLF plaats in 100% nieuw Frans eikenvaten, waar ze ook 6 maanden in rijpt.
Dit resulteert in een diep paars gekleurde wijn met een lichte paarse rand. In de neus heb je prettige geur van aardbeien, bramen en zwarte bessen met een zweem van kruiden en zoethout. Een zeer sappige fruitige wijn is gedragen door een prettige vanille ondertoon waarbij de tannine nog licht aanwezig zijn. De lange afdronk kent tevens tonen van koffie en chocolade naar boven. Kortom een geweldige smakelijke rode wijn die ideaal samen gaat met rood vlees of eend. Maar ook niet misstaat bij stevige kaas of pasta met saus.
Kortom
Ondanks dat we maar 4 wijnen hadden, heeft ons groepje het bijzonder gezellig gehad. Voor we het wisten zaten we bijna 5 uur te proeven van wijnen uit bijzondere Spaanse regio’s en goede gesprekken te voeren! En uiteindelijk draait het daar om bij wijn. Gezellige avonden waarbij de tijd voorbij vliegt voor je het weet.
Met nieuwjaar om de hoek is de interesse in mousserende wijn natuurlijk groter. Hoewel ik van mening ben dat Champagne of Cava (of enig andere mousserende wijn) natuurlijk niet uitsluitend voor Nieuwjaar is. We zouden elke dag moeten vieren en mousserende wijn geeft daar een speciaal tintje aan. Maar ondanks de hogere interesse aan het eind van het jaar, rommelt het in DO Cava en zijn er velerlei uitdagingen.
Wat is Cava
Plat gezegd is Cava de Spaanse tegenhanger van de Franse Champagne. Het is op dezelfde wijze geproduceerd, maar met andere druivenrassen. Wanneer je een mousserende wijn onder de €20 drinkt, is de kans groot dat het Cava of Prosecco (de Italiaanse mousserende wijn) is. Een Cava is over het algemeen genomen fris, vol met citrusfruit en hartig, maar elke druivensoort voegt haar eigen signatuur toe.
Macabeo (wit): ook bekend als Viura, is de belangrijkste druif voor Cava. En staat ook veruit het meest aangeplant (37% in 2022).Het heeft bloemige aroma’s met een citroenachtige smaak en een lichte bittere afdronk dat doet denken aan groene amandelen.
Xarel-lo (wit): staat op de tweede plaats qua aanplant (27%) en is veel aromatischer met rijke bloemige aroma’s en peer/meloenachtige tonen. Wijnen zijn complexer en hebben een pittige zuurgraad dat tevens de rijpingsperiode kan verlengen.
Parelleda (wit): met 19% de derde qua aanplant brengt Parelleda delicate citrusachtig en witte bloementonen. Terwijl de lagere zuurgraad zachtheid en balans bijdragen.
Maar ook komt Chardonnay, Malvasia, Garnacha, Monastrell, Trepat en Pinot Noir voor.
Hoewel er cava producenten zijn die wijngaarden bezitten, komt het merendeel van de druiven van duizenden kleine wijnboeren – eigenlijk een soortgelijke methode als in de Champagne.
Wat is DO Cava
Laten we weer even terug gaan, wat is DO Cava nu precies? Dit kan je toch wel een bijzondere denominación de origen (ofwel beschermde herkomstaanduiding of appellatie) noemen. Het gaat namelijk niet om een specifieke streek. Hoewel 95% van alle Cava uit Catalonië komt, en zelfs 86% uit Penedès, mag mousserende wijn uit Rioja, Extremadura en Valencia ook Cava genoemd worden. Vanuit marketing oogpunt is het handig om één “merk” neer te zetten. Maar sinds de jaren 70 (dat Cava gelanceerd is), is er veel veranderd in werkwijze en kwaliteit.
Een wijn mag zich rekenen tot DO Cava wanneer de gemaakt is van bovengenoemde druivenrassen met een maximale oogst van 12.000kg per hectare, tweede vergisting op fles plaats vindt en de minimale rijping 9 maanden is.
Classificatie o.b.v. rijping
Nu zijn ook twee nieuwe categorieën geïntroduceerd: Cava de Guarda en Guarda Superior. Feitelijk is Cava de Guarda de standaard Cava met een standaard rijpingstijd in de kelder van minimaal 9 maanden. De aanvullende eis voor Cava de Guarda Superior is dat de druiven biologisch geteeld moeten zijn.
Een Cava de Guarda Superior is gelabeld als Reserva bij een minimale rijping van 18 maanden. Bij 30 maanden rijpen mag de wijn Gran Reserva genoemd worden of de zeer prestigieuze Cava de Paraje Calificado bij een leeftijd van meer dan 36 maanden.
Restsuiker
Daarnaast is er een indeling op restsuiker – gelijk met Champagne.
Bij het label Brut Nature is er geen suiker toegevoegd. Dit is Cava in haar meest pure vorm. Het is een verfrissende aperitief en is een goed gezelschap voor elke gang. Vooral wanneer het gerecht zout of vettigheid bevat.
Bij Cava Extra Brut is maximaal 6 gram suiker per liter in de dosage toegevoegd. Dit kleine vleugje zoetheid vergroot de veelzijdigheid, waardoor het ideaal is om te combineren met gerechten met een hogere zuurgraad of bitterheid.
Met een aangenaam mondgevoel bevat Cava Brut een iets grotere hoeveelheid toegevoegde suikers in de dosering. De uitgebalanceerde zuurgraad van het product betekent dat deze (nog steeds relatief) kleine hoeveelheid suiker nauwelijks merkbaar is. Ideaal bij de Aziatische keuken.
De Cava Extra Seco kan je herkennen aan het zwaardere mondgevoel doordat er net iets meer suiker toegevoegd mag worden. Gaat goed samen met desserts of een kaasplankje.
Vanaf een restsuiker met 17 gram/lt komen we in het meer zoete segment terecht voor een Seco. Bij 32 tot 50 gram /lt suiker een Semi Seco en 50+ gram/lt de Dulce. Deze zijn ideaal als dessert wijn wanneer je iets anders wilt.
Het label Brut Nature, Extra Brut en Brut mogen binnen alle 4 categorieën gebruikt worden. Terwijl de meer zoete Cava’s alleen binnen de categorie Cava (Cava de Guarda) of Reserva (Guarda Superior) gebruikt worden.
Herkomstbenamingen binnen DO Cava
Om sommige uitdagingen het hoofd te bieden, wilt men de DO Cava hervormen. Er zijn in 2020 vier individuele herkomstbenamingen ofwel appellaties toegevoegd. Op deze manier kan de herkomst van het product nauwkeurig worden bepaald aan de hand van het terroir en het microklimaat waar de wijn gemaakt is.
Comtats de Barcelona
In Catalonië, in het noordoosten van Spanje, ligt de Comtats de Barcelona. In dit gebied vinden we meer dan 95% van de Cava productie. De naam verwijst naar de voormalige graafschappen en de middeleeuwse gebieden onder toezicht van de Graaf van Barcelona.
Doordat er verschillen in klimaat zijn, aan de kust meer mediterraan en verder landinwaarts meer continentaal, valleien op verschillende hoogtes en bodem diversiteit, zijn er een vijftal sub-zones.
Voor al deze sub-zones geldt dat de wijnstokken minimaal 10 jaar oud dienen te zijn met een maximale opbrengst van 10.000kg/ha. De regio’s produceren alleen Reserva en Gran Reserva Cava’s.
Pla de Ponent
Geheel in het oosten vinden we Pla de Ponent. Hier vinden we een continentaal klimaat met weinig regenval en vele zonuren. Er heersen grote dagelijkse temperatuurverschillen. De wijngaarden liggen tussen 200 en 400m hoogte op redelijk vlak terrein.
Serra de Prades
In het noorden van Tarragona, grenzend aan Pla de Ponent ligt Serra de Prades. Deze sub-zone is vernoemd naar de Prades bergketen. Ze onderscheidt zich door haar geologische formatie: een stroomgebied of vallei omgeven door bergen, waar de Serra de Prades op zuidelijke hellingen liggen. De eroderende werking van de rivier de Francolí en zijn zijrivieren spelen een belangrijke rol in de geologie.
Op een hoogte van 350 tot 600 meter boven de zeespiegel heeft Serra de Prades een zeer bijzonder microklimaat, waar de invloed van de Middellandse Zee zich vermengt met winden uit het binnenland, van continentale aard, in wat kan worden omschreven als een mediterraan overgangsklimaat met grotere thermische contrasten. Dit microklimaat bevordert de teelt van de inheemse Trepat-variëteit, een soort rode druif die fruitige wijnen produceert met een zeer eigen persoonlijkheid.
Conca del Gaià
Ten zuidoosten van Serra de Prades vinden we Conca del Gaià. De naam verwijst naar de rivier de Gaià en de geschiedenis gaat terug naar het Romeins Hispania. De sub-zone heeft een typisch mediterraan klimaat met milde winters en hete zomers, getemperd door een oceaanbries. Het bestaat uit een vlakte die vanaf de Middellandse Zee langzaam omhoog klimt tot de toppen van het kustgebergte.
Valls d’Anoia-Foix
Gelegen in een brede vallei tussen twee bergketens met Barcelona in het noorden en Tarragona in het zuiden, vinden we Valls d’Anoia-Foix. De open vallei loopt langzaam af van de indrukwekkende rotsmassa van Montserrat naar de zee. Het wordt gevormd door een veelheid van heuvels en kleine heuvels gevormd door de stroomgebieden van de rivieren Anoia en Foix, waaraan deze sub-zone van Cava zijn naam ontleent. De sub-zone wordt beschermd tegen de noordenwind door het Montserrat-massief waardoor ze van een gematigd klimaat geniet. Deze diversiteit zorgt ervoor dat Xarel-Lo in het kustgebied staat aangeplant, Macabeo vooral in de vallei, terwijl Parellada terug te vinden is in de hoger gelegen wijngaarden.
Valle del Ebro
In noord Spanje, in Rioja, vinden we Cava uit de Valle del Ebro. De wijngaarden liggen nabij de rivier de Ebro. We vinden hier twee sub-zones: Alto Ebro en Valle del Cierzo. Ook hier geldt dat de wijnstokken minimaal 10 jaar oud moeten zijn. En de wijnen die geproduceerd worden zijn geklasseerd als Reserva en Gran Reserva Cava’s.
Alto Ebro
Dit ligt in het westen van de Ebro-vallei en bestaat uit een uitgestrekt vallei langs de rivier de Ebro, omgeven door bergketens. De wijngaarden reiken tot 600m hoogte. Belangrijkste kenmerk is de samensmelting van de klimaten van de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Dit levert een mild klimaat met matige regenval en volop zonuren.
Valle del Cierzo
Rondom de stad Zaragoza vinden we Valle de Cierzo. Het continentale klimaat kenmerkt zich door koude winters en hete zomers met grote temperatuurverschillen gedurende de dag. Wat het meest opvalt is de karakteristieke wind, de “Cierzo”. Dit is een koele, droge en sterke wind die bijdraagt aan het droge klimaat.
Requena
Ten westen van Valencia ligt de sub-zone Requena. Het ligt op een klein plateau op 600 tot 900m hoogte. In het zuiden grenst het aan de rivier Cabriel en in het noorden de Molón bergketens. Het heeft een meso-mediterraan klimaat met grote dag-/nachttemperatuurverschillen maar ook lange koude winters.
Viñedos de Almendralejo
Deze sub-zone vinden we in het zuidwestelijke Extremadura. Met een praktisch vlak reliëf, gelegen op een gemiddelde hoogte tussen 200 en 450 meter boven de zeespiegel, genieten de wijngaarden van een vrij droog klimaat, milde winters en hoge temperaturen in de zomer, geaccentueerd door de werking van de warme wind, plaatselijk bekend als de solano.
De uitdagingen van DO Cava
Doordat de vele kleine wijnboeren zich meer richten op terroir en kwaliteit, begint de schoen te wringen. Ze hebben last van het cava-imago als voordelige vervanger van Champagne. Zij werken aan een eigen stijl mousserende wijn die verbonden is met de specifieke herkomst. Terwijl de besluitvorming binnen de overkoepelende DO-organisatie veel discussie oplevert, traag is en werkt naar consensus. Dit geheel vergroot de uitdagingen waar Cava voor staat, waardoor leden hun rug toekeren.
Daarom zijn er, onder druk van het uittredende producenten, een aantal regels aangescherpt. Op het etiket moet de rijpingstijd vermeld staan en is er de mogelijkheid om de sub-zone aan te geven. Wanneer de druiven van eigen wijngaard zijn en de bereiding, rijping en botteling op het domein plaats vindt, mag het logo van elaborador integral vermeld worden op het etiket. Zo kan een wijnboer zich toch onderscheiden ten opzichte van de grote DO Cava.
Clàssic Penedès
Om bovengenoemde uitdagingen zijn een aantal wijnbouwers in de Penedès uit de DO Cava gestapt. Ze hebben hun eigen appellatie opgericht onder de naam Clàssic Penedès en dit omvat ongeveer 1.200ha. En deze is goedgekeurd door de EU. Ze volgen striktere regels dan in de DO Cava. De toegestane druiven zijn uitsluitend van wijngaarden binnen de DO Penedès en moeten biologisch gecertificeerd zijn. Dit laatste is in het geheel geen uitdaging, omdat vanaf 2025 alle wijngaarden in de Penedès biologisch moeten zijn. Daarnaast moeten de druiven van eigen wijngaard komen. En de wijn dient minimaal 15 maanden te rijpen. En Clàssic Penedès moet altijd een vintage zijn. Steeds vaker verschijnt de sub-zone op het etiket, omdat de precieze locatie het unieke karakter van de wijn bepaalt.
Corpinnat
Binnen de Clássic Penedès wilden sommige producenten nog strengere regels hanteren. Dat leidde tot de oprichting van DO Corpinnat, welke in 2018 door de EU werd erkend. Dit omvat ongeveer 200ha. Deze wijngaarden liggen in het hart van de Penedès. De inheemse druiven mogen alleen met de hand geoogst worden. En de wijn dient minimaal 18 maanden te rijpen. Minstens 75% van de wijn komt verplicht van eigen wijngaard en de vinificatie, rijping en botteling moeten op het domein plaatsvinden.
Vintage
De vintage verwijst naar het jaar waarin de druiven werden verbouwd en geoogst, voordat ze werden omgezet in wijn. Het is daarom niet mogelijk om een vintage te noemen voor wijnen die zijn gemaakt van een mengsel van druivensoorten die over meerdere jaren zijn geoogst.
Zeker bij mousserende wijnen, waar gebruik wordt gemaakt van een basiswijn om jaar na jaar eenzelfde stijl te maken, is het gebruikelijk om wijn uit meerdere jaren te blenden. Bij vintage wijnen is dit dus niet het geval. Vaak worden vintage wijnen alleen gemaakt van druiven die van uitzonderlijk goede kwaliteit zijn.
De Spaanse druiven oogst in 2024 was anders dan voorgaande jaren doordat meer regenval er grote verschillen ontstonden en het resultaat zal spannend zijn. Over het algemeen genomen was het minder heet, maar ook het gemiddelde regenval tot midden september was 4% hoger dan normaal.
Omdat de pluk nog niet geheel voltooid is, verwacht La Semana Vitivinícola een hogere hoeveelheid dan in 2023 (17% meer), maar dit zal per regio sterk verschillen. De groei wordt vooral bepaald door Castilla la Mancha, de bulkregio, waar ze 23% hoger volume verwachten.
Regio’s nader bekeken
Laten we de bepalende regio’s nader bekijken, want onderlinge verschillen zijn hoog.
Grootste wijnproducent Castilla la Mancha
De grootste regio van Spanje, Castilla la Mancha, heeft een zeer goed jaar achter de rug. Door gebrek aan plagen en ziekten, verwacht men een 31% hogere productievolume. Naar verwachting zal de opbrengst met 25 miljoen hl bedragen, en daarmee is Castilla la Mancha de meest toonaangevende en grootste wijnproducent van Europa.
Ook het nabij gelegen Spaanse Extremadura verwacht een grotere oogst in 2024, wat hier minder spannend werk opleverde.
In Ribera del Duero is het plukseizoen na 68 dagen op 4 november afgesloten. Vroeg in het seizoen kwam vorst en hagel, terwijl september gekenmerkt werd door wisselende temperaturen en neerslag. Dat stelde de wijnbouwers voor uitdagingen omdat rijping ongelijk plaatsvond in de wijngaarden. Maar deze rijping was geweldig en de kwaliteit is hoog, hoewel de opbrengst met bijna 20% kelderde.
Worstelingen in Galicië
Ook in het noordwestelijk gelegen Galicië was het erg vochtig met als gevolg een enorme schimmeldruk en slechte vruchtzetting. Dit heeft uitdaging gegeven voor de biologische wijnbouw. Maar naar verwachting heeft de kwaliteit niet ingegeven.
Maar hier spelen ook andere uitdagingen. Vooral in de regio Ribeira Sacra worstelt men met de neergaande consumptie. DO Ribeira Sacra staat bekend om haar rode wijn van de Mencia-druif. En juist de vraag naar rode wijn is dalende. Daarnaast kan hier alleen maar handmatig geplukt worden vanwege de zeer steile hellingen, terwijl het aanbod van plukkers ook afneemt. Dus de uitdaging ligt in overproductie terwijl de consumptie afneemt. Eerdere jaargangen zijn nog niet verkocht en de grote wijnmakerijen in de appellaties de contracten met de leveranciers beëindigen. Met andere woorden het is crisis in Ribeira Sacra!
Middellandse Zee gebied
En dat Spanje een land van uitersten is, bewijst de wijnbouwregio’s langs de Middellandse Zee wel. In Valencia, Murcia en Catalonië was het erg droog, in Valencia verwachten we desondanks 23% hogere productie. Terwijl Priorat en Terra Alta heel weinig regen hebben gehad. Desondanks kon Penedès nog profiteren van enkele mooie voorjaars buien. Algeheel ligt de productie verwachting voor Catalunya 35% lager. Het voordeel is wel dat de kleine oogst van uitmuntende kwaliteit is met vooral rijpe sappige Cariñena-druiven.
Echter de recente overstromingen hebben een verwoestende uitwerking gehad. Ongeveer 25.000ha aan landbouwgronden zijn verwoest, waaronder een grote hoeveelheid wijngaarden. Exacte cijfers zijn nog niet bekend, maar schattingen lopen op tot €1 miljard. Maar gelukkig was de oogst grotendeels binnen, dus voor 2024 lijkt de schade beperkt. De uitdaging ligt nu in het herstel van de infrastructuur en de wederopbouw van de wijngaarden.
De duurzame productie in gebieden als Jumilla, Yecla en Bullas staan zwaar onder druk. Door aanhoudende droogte droogde de gebieden nagenoeg uit. Waarna in september zware regenval verlossing bood. Ook vertraagde de rijpingsfase door de koelere nachten die hiermee gepaard gingen. De oogst in deze Spaanse appellaties voor 2024 zal eerder rond het 10 jarig gemiddelde liggen, maar de kwaliteit is uitmuntend wat, na een spannend jaar bijzonder welkom is.
Regen in Cava DO
Na drie jaren van intense hitte en langdurige droogte, is er eindelijk regen gevallen in DO Cava in het hart van Penedès. Hierdoor konden de wijnstokken zich herstellen. De druiven hebben een goede zuurgraad en de verwachting is erg hoog als het gaat om de kwaliteit van de wijnen.
Uitdagingen in Rioja
Voor het oogstjaar 2024 heeft de Raad van Bestuur bepaald dat de opbrengst “slechts” 90% van de toegestane hoeveelheid mag zijn. Dit heeft alles te maken met het doorvoeren van veranderingen om het overschot in de regio aan te pakken. Van oudsher staat Rioja bekend om haar hoog alcoholische, tanninerijke wijnen. Maar de markt vraagt meer om lichtere stijlen. Om deze reden is veel wijn gedistilleerd zodat het overschot onder controle is gebleven. Maar er gaan wilde verhalen rond over hoeveel wijn er nog in tanks liggen.
Het is spannend, maar voor deze Spaanse regio is 2024 de kleinste oogst ooit, met slechts 275 miljoen kg (ten opzicht van 381 miljoen kg in 2023). Een belangrijke reden is de zware regenval in september, waardoor druiven niet meer rijpten (groene oogst). Hierdoor ontstond er veel werk in de wijngaard om de druiven toch zo goed mogelijk te laten ontwikkelen. Dankzij dit nauwgezette werk, is de kwaliteit van de resterende druiven wel goed. Het werk in de wijnkelder zal van cruciaal belang zijn.
Onlangs kende het noord Spanje een nieuwe uitdaging, zoals zeer extreem weer voor de Spaanse wijnbouw. Hagelstenen zo groot als pingpongballen kwamen uit de lucht vallen en hebben grote schade veroorzaakt in DO Bierzo en DO Valdeorras. Eerder kende ook het Spaanse Catalonië extreem weer met funeste gevolgen voor de wijnbouw.
Op 25 juni trof een storm de omgeving van Valtuille de Abajo. Ongeveer 500 tot 600ha van de best gelegen wijngaarden van DO Bierzo werden geteisterd met hagelstenen. Met als gevolg dat druiven zijn geplet, de bladeren van wijnstokken afgescheurd en zelfs stokken en blijvend hout zijn beschadigd. Dit is de tweede hagelbui voor de regio. Op 18 juni trok een andere storm over het nabijgelegen Cacabelos, waarbij ongeveer 250ha wijngaarden rond de stad waren getroffen. De gebeurtenis trof ook de nabijgelegen provincie Ourense, waarbij wijngaarden in DO Valdeorras werden weggevaagd.
Omdat de oogst nog maar 2 maanden verwijderd is, zitten de wijnbouwers met hun handen in het haar. Wat leek op een zeer succesvolle oogst, zijn er nu twijfels over wat er nog te redden valt. Daarnaast heeft de schade op de wijnstokken natuurlijk ook gevolgen voor de oogst van volgend jaar.
DO Bierzo impact
In DO Bierzo is de schade het grootst in Valtuille de Abajo en Valtuille de Ariba, waar we tevens 50% van de belangrijkste wijngaarden van de appellatie vinden. De hagelbui kwam tevens op een zeer ongelegen moment. De wijnstokken waren net, na de bloei, aan de vruchtzetting begonnen. De bessen zijn tot aan de véraison gevoelig voor schimmeldruk. En momenteel is er een verhoogd risico op Valse Meeldauw, Zwartrot en Echte Meeldauw, als gevolg van de natte omstandigheden en de hoge temperaturen.
Conclusie
Terwijl de Spaanse telers door moeten gaan en hopen er het beste van te maken, is het zaak dat de beschadigde wijnstokken zo spoedig mogelijk te behandelen om de schade en wonden van het extreme weer te beperken.
Het huidige jaar 2024 zal naar waarschijnlijkheid snel vergeten zijn terwijl de telers 2025 nauwlettend in de gaten zullen houden.
Oude wijnstokken behouden
Daarnaast speelt er nog een andere belangrijke uitdaging zich af voor de Spaanse wijnbouw in het noordoosten. In het kader van een EU-programma om wijngaarden te herstructureren, wilt de Spaanse regering en lokale autoriteiten oude wijnstokken vervangen voor productievere wijnstokken.
Nu schuilt hieronder een dieper probleem. In DO Bierzo zijn vele wijngaarden in eigendom van kleine families. Deze hebben wijnstokken van wel 70+ jaar. Denk hierbij aan Godello, Mencia, Alicante Bouschet, Palomino, Bastarda, Malvasia en Dona Blanca. De overdracht en regulering eigendom en pacht van deze kleine minifundio was vroeger vaak onder mondeling afspraken. Doordat de lokale autoriteiten hebben geregistreerd, komen deze niet voor in het wijnbouwregister waardoor regulering lastig is. Terwijl dezelfde lokale autoriteiten nu oproepen tot het rooien en herplanten met Europees geld.
Nu zijn de toonaangevende Raul Perez en Demencia Wine opgestaan en hebben een petitie gestart voor het behouden van deze oude wijnstokken.
Eenmaal, de oude wijnstokken van Bierzo zijn al meer dan een eeuw bewaard gebleven door traditie en de liefde en inspanningen van wijnbouwers en families. Deze moeten het unieke genetische wijnerfgoed van Bierzo behouden.
Jumilla DO is een subappellatie van Murcia DO in het zuidoosten van Spanje. Jumilla DO wordt gezien als het belangrijkste wijngebied in Murcia gezien de kwaliteit maar ook hoeveelheid dat men produceert. De appellatie omvat de zeven dorpen Jumilla, Hellin, Ontur, Tobarra, Albatana, Fuente-Alamo en Montealegre del Castillo. Het gebied ligt op het plateau van La Mancha op 400 tot 1.000m hoogte. Droogte en stijgende temperaturen zijn grote uitdagingen. Zomers kunnen in Jumilla bijzonder heet zijn, tot wel 42C terwijl regenval tot een miniem is met max 300mm. Het semi-aride continentale klimaat is dus zeer droog en warm, maar ook winderig. Wat waterstress alleen maar verder doet oplopen. Vandaar dat toegepaste druivenrassen zich hier ook aan aanpassen. Monastrell is een bijzonder goed voorbeeld van een hitte bestendig druivenras dat herontdekt is door de wijnbouwers.
Wat ging er aan vooraf
De geschiedenis van Jumilla DO is bijzonder. In 1978 werden de oudste overblijfselen van vitis vinifera zaden van Europa ontdekt, wel 3.000 jaar oud. Er zijn ook archeologische overblijfselen gevonden die getuigen van de meer dan 2.500 jaar oude wijntraditie, waaronder oorbellen uit de 4e eeuw voor Christus.
Zo een 25 jaar geleden stonden hier vooral Merlot, Cabernet Sauvignon en Syrah aangeplant. In die tijd was irrigatie een noodzaak, zeker voor deze druivenrassen. Maar hoe anders is de situatie nu. Om te irrigeren is veel water nodig en daarvoor zijn de nodige watervergunningen benodigd. Dit werd een steeds groter probleem. In 1995 gebruikte men nog 100 miljard liter water voor de wijnbouw en in 2020 maar liefst 900 miljard liter. Mede onder invloed van waterschaarste en opwarmende temperaturen, is het bijzonder hoeveel wijnbouwers de inheemse Monastrell hebben herontdekt en zijn overgestapt naar dry farming.
Biologisch
De bodem is zeer kalkrijk en heel arm aan organische materialen vanwege de droogte. Doordat hier brede valleien zijn, is de bodem bezaait met gesteente dat door erosie uit de bergen naar beneden is gekomen. In sommige delen overheersen zanderige gravel bodems. Dit is een overblijfsel van een zee die miljoenen jaren geleden hier gelegen heeft. En er zijn zelfs enkele plekken met rotsachtige vulkanische bodems. De bodem is goed waterdoorlatend, wat van groot belang is in een droog winderig gebied. Ondergrondse harde krijtlagen voorkomen dat vocht uit diepere delen naar de toplaag optrekken en verdampen. Deze factoren dragen bij aan een extreem schone bodem, vrij van vervuiling. Pesticiden worden nauwelijks gebruikt omdat door de droogte er geen ziektes voorkomen. Daardoor zijn veel wijngaarden biologisch gecertificeerd.
Waarom Monastrell
Reeds in de 14e eeuw is deze druivenras in de regio gesignaleerd. Het is gebleken dat Monastrell zich goed kan aanpassen in een hete droge omgeving. De druif heeft een dikke, donkere schil en is daardoor goed bestand tegen UV-straling en voorkomt zonnebrand. Ze vormt de knoppen laat om de strenge winterperiode door te komen en rijpt lang voor een goede smaakontwikkeling.
Om de droogte en de wind te doorstaan, staan de stokken op wel 3m van elkaar in gobelet (bush vine). Dan hoeven de wortelstelsels niet met elkaar te concurreren voor dat kleine beetje water wat beschikbaar is. Tevens wortelen de druivenstokken diep om bij het water en de voedingsstoffen te komen.
Onderzoek heeft aangetoond dat Monastrell op een unieke wijze met water omgaat. Het gaat om het verband tussen beschikbare watervoorraad in de bodem, de bladeren en het gedrag van het druivenras. Bij warmte en waterschaarste sluiten de huidmondjes van de bladeren heel snel om verdamping te minimaliseren. Daardoor staat de ontwikkeling van de druif stil en kan leiden tot fenolische onrijpheid. Druivenrassen die dit nastreven noemt men een isohydrische ras). Andere rassen (anisohydrisch) sluiten de huidmondjes later wanneer al het beschikbare water is verbruikt, wat vervolgens stress geeft. Monastrell is bijzonder omdat onderzoek heeft uitgewezen dat dit ras de situatie aankijkt en dan pas beslist of ze zich isohydrisch danwel anisohydrisch zal gedragen. Daardoor ontwikkelt ze zich gelijkmatig en heeft Monastrell veel minder irrigatie nodig. Inmiddels is ongeveer 70% van de aanplant Monastrell.
Keerzijde
Natuurlijk is er een keerzijde. Doordat een grote groep wijnbouwers zijn overgestapt naar dry farming, moeten de wijnstokken harder werken om water te bereiken. Door deze krachtinspanning van de plant, levert ze minder bessen op. Waardoor natuurlijk de wijnproductie lager is. Als gevolg daarvan is de kwaliteit weliswaar hoger van de druiven en dus de wijn, maar ook de prijs.
Desondanks kennen de wijnen uit Jumilla een zeer goede prijs-kwaliteit verhouding van rond €15.
Het hing al een tijdje in de lucht, maar de Elzas is verdeeld met een hoofdrol voor Riesling. De grote controverse is dat deze edele druivenras mag binnen de AOC Alsace geen zoete wijnen meer produceren. Dat wilt zeggen wijnen met meer dan 4mg restsuiker.
INAO, de organisatie die over herkomstbenamingen gaat in Frankrijk, heeft de bedoeling om de beschermde oorsprongsbenaming duidelijker te maken. Maar het gevolg is dat er gepassioneerde debatten en diepe meningsverschillen zijn ontstaan. Riesling is in staat om een wijde range van stijlen te produceren afhankelijk van terroir, expositie en rijpheid. Hierdoor is er veel onduidelijk hoe zoet de uiteindelijk wijn eigenlijk is. Men kent eenmaal geen classificatie zoals in Duitsland. INAO had de keuze uit drie opties; wijn mag niet meer dan 4gr/l suiker bevatten, de Europese richtlijn volgen om de wijn te etiketteren met het smaakpatroon: droog (sec), halfdroog (demi-sec), halfzoet (moulleux) of zoet (doux; zoals bijvoorbeeld in Duitsland). Of de gewenste Riesling te definiëren op basis van het rijpheidsniveau. Overigens de eerste optie geldt voor alle Franse wijnen, behalve in de Elzas.
Wat ging er aan vooraf
Overigens sinds 2021 werden producenten verplicht om op het etiket aan te duiden in welk smaakpatroon hun wijn viel. De bedoeling hiervan was om voor de consument meer duidelijkheid te brengen. Het zou de verkoop ten goede komen, omdat nogal wat mensen in de veronderstelling waren dat Alsace-wijnen vooral zoet waren. Iets wat ten onrechte is want de producenten kijken naar waar de markt om vraagt. Dus eigenlijk al voordat de consument goed en wel gewend is aan deze verandering, komt de volgende er al bovenop. Overigens blijft deze regel wel van kracht voor andere druivenrassen zoals Gewürztraminer, Pinot Blanc, Pinot Gris of Sylvaner.
Sinds 1 augustus 2023 is binnen de appellatie Alsace gereserveerd voor droge wijnen van Riesling. Echter vooral onafhankelijk wijnboeren betwijfelen of dat druiven die volle rijpheid bereiken wel kunnen voldoen aan deze gestelde eisen. Elzas heeft eenmaal microklimaten waar druiven zeer rijp kunnen worden en dus een hoger suikergehalte hebben. Het ligt ook deels in de traditie dat de Elzas verschillende wijnstijlen voortbrengt dankzij het gevarieerde terroir. Dit is dus het twistpunt, daar waar de AOC de bedoeling heeft om meer duidelijkheid voor de consument te verschaffen door te vereenvoudigen, zien wijnproducenten juist een aanval op de diversiteit en identiteit van de Elzas wijnen.
Uiteindelijk is “gekozen” voor de derde optie. De naam “Riesling” mag worden toegevoegd aan de AOC Alsace indien de wijn, na gisting, maximaal 4gr/lt restsuiker voor gechaptaliseerde wijn, tot max 9gr/lt voor niet-gechaptaliseerde wijn indien de zuurgraad niet meer dan 2gr/lt lager is dan het restsuikergehalte. Echter is er een uitzondering voor de Vendanges Tardives of Sélection de Grains Nobles en ook op de AOC Alsace met extra village- of wijngaardbenaming. Verder kunnen deze suiker en zuurgraad gehaltes elk jaar aangepast worden.
Na de publicatie in augustus, was er 1 maand om protest aan te tekenen. Deze hebben uiteindelijk geen verandering aangebracht en dus
Conclusie
Uhm snapt u het nog? Dit is zeker zeer duidelijk voor een consument. Daarnaast blijven de hogere kwaliteitswijnen (Vendanges Tardives en village/wijngaardbenamingen) vooralsnog buiten beschouwing, waardoor de suggestie wordt gewekt dat deze zoeter zijn dan de gewone AOC wijnen. Wanneer voor optie twee was gekozen, vermoed ik dat er veel meer duidelijkheid zou zijn ontstaan voor de consument. De naam Riesling mag op het etiket staan voor AOC Alsace wijnen indien de wijn voldoet aan de bovenstaande voorwaarden. Anders mag de referentie naar Riesling niet vermeld worden, neemt niet weg dat een AOC Alsace wijn dus wel van Riesling gemaakt is.
Nieuwe blik op oude wijn
Een Duits-Oostenrijks onderzoeksteam vonden een enorme hoeveelheid grafgiften bij het graf van koningin Merit-Neith van de 1e Dynastie in de necropolis Umm el Qa’äb. De archeologen vonden honderden oude potten met overblijfselen van 5.000 jaar oude wijn. Veel kruiken zijn nog in goede staat en hebben soms zelfs nog stoppen op de kruiken. De potten bevatten organische resten van 5.000 jaar oude wijn en een grote hoeveelheid goed geconserveerde druivenpitten.
De ontdekking van deze oude wijn draagt aanzienlijk bij aan het gebied van archeologie en de studie van oude beschavingen. Archeologen hebben lang volgehouden dat wijnproductie en -consumptie integrale componenten waren van oude samenlevingen, vooral onder de elite. Wijn was niet alleen een gekoesterde drank, maar ook een symbool van status en macht.
Vooral de koningen van Egypte stonden bekend om hun voorliefde voor wijn, die ze tijdens rituelen consumeerden en aan de goden offerden. De vondst van deze 5000 jaar oude wijn bewijst dat deze samenlevingen geavanceerde kennis hadden van het maken van wijn. Het bewaren van de wijnresten gedurende zo’n lange periode is een bewijs van hun vaardigheden en technieken. Het biedt ook een unieke blik op de methoden en praktijken van wijnproductie duizenden jaren geleden.
2023 een moeilijk jaar in Spanje
2023 was een zeer moeilijk jaar voor de Spaanse wijn industrie. Het jaar is gekenmerkt door zeer extreme droogte en een uitzonderlijk natte september maand met regen, hagel en wind. De verzekeraar Agroseguro verwacht dat het jaar ingaat als het grootste schadejaar met ruim € 100 miljoen aan schade uitkeringen, sinds de oprichting van het landbouwverzekeringssysteem in 1978. Het gevolg is dat Spanje de kleinste productie in zes jaar zal hebben, met geschat 33 miljoen hl. Dat is een daling van ongeveer 20%! Klimaatverandering is uiteindelijk de grootste boosdoener. En uiteindelijk is er geen regio bespaard gebleven.
Italië is al enige jaren met afstand de grootste wijnproducent ter wereld. Echter het ziet er naar uit dat dit jaar de oogst met maar liefst 12% zal dalen tot ongeveer 43 miljoen hl onder invloed van klimaatverandering. De oogst wordt gekenmerkt door overstromingen, droogte en schade als gevolg van hagelbuien. Hierdoor wordt naar verwachting Italië onttroond als het grootste wijnland en zal Frankrijk voor het eerst in 9 jaar weer de eerste positie bekleden. Hier bleef de productie op het 5-jaars gemiddelde met zo’n 45 miljoen hl.
Wie bang is dat er een tekort zal komen aan Italiaanse wijnen heeft het mis. In de voorbijgaande jaren was er overproductie, waardoor de Italianen nu kunnen interen op hun wijnplas. Het lijkt erop dat het noorden, ongeacht de extreme hagel, toch nog haar productie op pijl weet te houden, maar juist het zuiden met extreme hitte is de oorzaak van de mindere productie.
Overigens Sicilië trapte af met het oogsten op 1 augustus. Dit was 10 dagen later dan in 2022, en helaas lijkt de oogst met 35% te dalen ten opzichte van 2022. De pluk zal ruim 100 dagen gaan duren, wat betekent dat dit het langste plukseizoen zal zijn. Ook hier had men te doen met extreme omstandigheden; hevige regenval in mei en juni, extreme hitte in juli, branden en schimmelplagen.
Frankrijk als grootste wijnland
Frankrijk laat een daling van slechts 2% ten opzichte van 2022 zien, waardoor de totale productie uitkomt op 45 miljoen hl. Hoewel dit getal met 1% boven het 5-jaarlijks gemiddelde ligt, zijn er wel gevaren op de loer. Volgens het SSP eisen valse meeldauw uitbraken in Bordeaux waarbij vooral de Merlot-druiven geraakt zijn (-9% tov 2022 of -17% van het 5-jarig gemiddelde) en het zuidwesten (Aude en Hérault) en droogte in de volumegebieden Languedoc en Roussillon (-8% tov 2022 of -2% van het 5-jarig gemiddelde)hun tol in de toekomst. Terwijl grijze rot of botrytis opduikt aan het eind van het groeiseizoen in andere gebieden, wat een goede uitkomt biedt voor dessertwijnen.
De Rhône en Provence hebben te maken gehad met meeldauw, hagel en zomerse hittegolf waardoor de opbrengst hier quite lijkt te spelen. Het goede nieuws komt uit Bourgogne en Beaujolais. Hier is het potentieel veelbelovend met een +11% ten opzichte van de 2022-opbrengst (of 21% van het 5-jarig gemiddelde). Ook in de Loire zien we zelfs +19%. Champagne liefhebbers hebben meer te lijden. Ondanks een recordgewicht van druiventrossen, maar botrytis lijkt roet in het eten (of wijn) te gooien. Het lijkt erop dat 11% van de druiven geïnfecteerd zijn wat een daling van 2% laat zien ten opzichte van 2022.
Franse uitdagingen
Overigens speelt nog een ander aspect in Frankrijk. Door de enorme hoeveelheden onverkochte wijn van eerdere jaren, worden deze door de Franse overheid opgekocht om omgevormd te worden tot alcohol voor parfum of ontsmettingsmiddel. Om deze reden moet Bordeaux duizenden hectaren wijngaarden verwijderen. Eén van de grootste boosdoeners is bier, de Franse jongeren hebben een voorkeur voor bier. De wijnverkoop in 2022 lag 30% lager dan in 2019. De prijs daalde met 21% in de tweede helft van 2022 in vergelijking met voorgaande jaren. Daarnaast vindt ook verschuiving plaats van rode naar witte of rosé wijnen dankzij de lange zomers en hogere temperaturen. Verder verandert de smaak van Bordeaux wijnen doordat hitte de wijnen tanninerijker maken met hoger alcohol percentages. En daarnaast natuurlijk de bosbranden die een rokerige smaak kunnen nalaten.
Spaanse productie 2023
Het derde grootste productie wijnland is nog steeds Spanje. Maar ook daar zien we een dramatische daling van maar liefst 20% tot 33 miljoen hl. Hier is de veroorzaker vooral de extreme hitte en droogte. De hitte in augustus heeft vooral de belangrijke Tempranillo-druif geraakt. Overigens blijven Amerika en Australië op zeer gepaste afstand nummer 4 en 5.
Maar uiteindelijk gaat het om kwaliteit, en dat zit goed met de Italiaanse wijnen. De marketing machine draait volop en die zorgt voor de verkoopbaarheid. Het zal dus erom spannen welk land er het beste uit gaat komen!
Onderdompelen in wijn
Yesss! Op 27 en 28 oktober vind de Nacht van de Wijn weer plaats. Een leuk wijnfestival waar je jezelf kan onderdompelen in de wereld van wijn. Dit vindt plaats in het Werkspoor Kathedraal te Utrecht. Wat kan je hiervan verwachten? Meer dan 200 wijnen van over de gehele wereld worden samengebracht op één locatie. De ideale plek voor wijnliefhebbers, fijnproevers en levensgenieters. Naast wijn zijn er culinaire hapjes en live muziek. Naast een entree prijs van €17.50 betaal je per glas (vanaf €5.00) voor de wijn naar keuze. Tickets zijn verkrijgbaar aan de deur, maar het aan te bevelen om te reserveren via de website.
World’s Best Vineyard 2023
Sinds 2019 stelt de organisatie een prestigieuze lijst samen van de 50 wijngaarden met de meest verbazingwekkende wijngaardervaringen. De beste plaatsen om geweldige wijnen te proeven en meer te weten te komen over wijn maken en druiventeelt. Velen bieden ook een prachtig uitzicht, restaurants en plaatsen om te verblijven. Het gaat dus niet om de kwaliteit van de wijn, maar om de ervaringen die eromheen gebouwd zijn. In 2023 kent de lijst 15 nieuwe toevoegingen. Het is een leuke lijst om rekening te houden met je vakantiebestemming, echter je zal zeker diepe zakken nodig hebben!
Vernieuwing in Oostenrijk
Natuurlijk groeit niet op elke locatie waar wijngaarden worden aangelegd kwaliteit druiven. Het is een combinatie van factoren, zoals bodemgesteldheid, druivenvariëteit, microklimaat en dergelijke. Maar hoe kan je een matige of goede wijn onderscheiden van een fantastische wijn? Daarvoor zijn classificaties in het leven geroepen. Echter dit dient men wel met enige acht beschouwen. Kijken we naar de Bordeaux classificatie, is dit gebaseerd op basis van reputatie en handelsprijs van het domein uit 1855 (!!). Sindsdien is deze lijst maar zeer beperkt aangepast, onafhankelijk van de kwaliteit. Tevens wanneer een geclassificeerd domein een aangelegen (niet-geclassificeerde) wijngaard overneemt, is deze wijngaard plotsklaps ook geclassificeerd. Dus hier is het een beetje krom. In de Champagne gaat men uit van de plaatsnaam. Kijk je in Bourgogne, daar gaat de klassering zover als wijngaardpercelen en is gebaseerd op het terroir.
Vernieuwing van DAC niveaus
Nu zien we dat de Bourgondische logica vaker wordt gekopieerd. Dat zagen we reeds in Duitsland, maar nu ook in Oostenrijk. Doordat de wijngaarden verdeeld zijn over vele wijnhuizen en de wijngaarden op verschillende locaties liggen, is de keuze voor locatie eigenlijk natuurlijk te noemen. Vandaar dat sinds augustus 2023 de classificatie ook in de wet geregeld is. De eerste wijngaard classificaties kunnen we in 2025 verwachten.
De bestaande opbouw van Gebietswein (regionale wijn), Ortswein (gemeente/village wijn) en Riedenwein (single vineyard wijn) blijft bestaan. Binnen Riedenwein is een onderscheid geïntroduceerd met Erste Lage (Premier Cru) en Grosse Lage (Grand Cru). Het gebruik van Erste en Grosse Lage is voorbehouden aan DAC-wijnen. In het kort zijn de vereisten dat de regio waar de wijn vandaan komt de drie DAC (bovengenoemde) niveaus hanteert, dat de druiven met de hand zijn geoogst en dat er een lagere opbrengst per hectare gehanteerd wordt dan het wettelijk maximum voor de regio.
Om in aanmerking te komen voor de hoogste classificatie zal de regionale wijn comité een verzoek moeten indienen aan de Nationale Wijn Comité namens de betreffende wijngaard (Ried). Dit omvat tevens de historische belangrijkheid van de wijngaard, een beschrijving van de bodemopbouw, geologische karakteristieken, klimaat en ligging van de wijngaard. Tenslotte de nationale en internationale waardering van de wijn als bewijs van de hoge kwaliteit die de wijngaard kan opleveren. Om in aanmerking te komen voor Grosse Lage zal de wijngaard eerst vijf jaar de Erste Lage classificatie moeten bezitten. Nadere vereisten om Grosse Lage te hanteren zal nog verder gespecificeerd worden.
Overigens zal de huidige classificatie van kabinet, spätlese tot aan beerenauslese ook gewoon blijven bestaan binnen de opzet van DAC.
DAC compleet
Om even in Oostenrijk te blijven. Zoals je misschien kan herinneren van ons artikel over Oostenrijk, waren er twee regio’s die de DAC classificatie niet hadden. Nadat Wagram reeds in 2021 was toegetreden tot de DAC familie, heeft nu in 2023 ook Thermenregio de DAC classificatie omarmd. Hiermee treedt de laatste regio toe tot de DAC familie en zijn alle regio’s in Oostenrijk DAC geklasseerd.
Reeds enige tijd in de planning, maar eindelijk opgezet, een verrassend avondje met als proeverij thema onbekende Spaanse regio’s. Het idee erachter is om eens weg te blijven van de grote bekende regio’s als Rioja en Castilla y Léon. Maar om juist de onbekende zijde van Spanje te verkennen. Spanje is veel veelzijdiger dan je zou denken met vooral een grote verscheidenheid aan witte wijnen en lokale druivensoorten. Ervaar de gezelligheid van een avondje proeven van wijnen die verrassend goed zijn uit de onbekende Spaanse regio’s.
Val do Galir Godella 2021
We trappen de proeverij af met de Godello van het wijnhuis Pagos del Galir. Deze witte wijn van de Godello druif is afkomstig uit de regio Valdeoras DO. Deze regio is één van de weinige regio’s waar deze druif staat aangeplant. De druivenstokken staan aangeplant op arme leistenen bodem op de premier cru wijngaard A Malosa in het dorp Entoma. Hier worden de druiven vanwege de steile wijngaard handgeplukt. De wijn ondergaat koude maceratie (schilweking) voor optimale extractie van aroma’s. Vervolgens rijpt de wijn gedurende 6 maanden op haar lie in RVS tanks van 500lt.
De wijn is groengeel van kleur met lichte intensiteit. In de neus neem je direct de mineralen waar die afkomstig zijn van de arme leistenen bodem met citrusfruit en kruiden. De wijn heeft een volle body met een aangename zuurgraad. Je bespeurt een lichte honing ondertoon, toast, kruidigheid maar ook aromatisch fruit waaronder ananas en citrus. De afdronk is lang.
Geniet van deze wijn bij vis, vegetarische gerechten of wit vlees.
Awards: 92 punten Decanter
Mar de Frades 2007
Vlak aan de kust in Rias Baixas DO vinden we de subregio Val do Salnes. Op het uiterste puntje aan de monding van de rivier Umia ligt de wijngaard van het huis Mar de Frades. Dit betekent letterlijk “Zee van Broeders” en verwijst naar de plaats waar de pelgrims aan land kwamen om door te trekken naar Santiago de Compostela. Door de sterk gefragmenteerde kleine wijngaarden, werkt Mar de Frades samen met ongeveer 150 lokale wijnboeren. De Albarino druiven zijn handgeplukt en ondergaan rijping op RVS en tevens enkele maanden fles.
Iedereen kan een foutje maken, zo ook ik. Ik had niet goed op de jaargang gelet, want een 2007 Albarino is toch echt wel te oud. Maar toch is alleen de fles al de moeite waard. Wanneer deze fles goed gekoeld wordt, verschijnt er een zeilschip op het etiket. Ook de fles zelf is bijzonder, diep blauw van kleur.
De wijn neeg reeds naar het bruin toe. De oorzaak hiervan is de oxidatie die de wijn heeft ondergaan door te lang op fles te blijven liggen. In de neus was de wijn muf terwijl deze origineel juist naar citrusfruit en bloemen behoorde te ruiken.
In de mond kwam ondanks de oudheid een bijzondere complexiteit naar voren. Een duidelijke ziltheid en minerale tonen waren merkbaar.
Schenk deze (jonge) wijn als aperitief of schaal- en schelpdieren.
Award: 95 punten Decanter – maar dan moet die natuurlijk nog wel jong zijn
Dominio de Fontana Blanco
We zakken af naar het midden van Spanje, Ucles DO ligt in Castilla La Mancha. De laatstgenoemde is de grootste aaneengesloten wijnregio ter wereld met maar liefts 440.000ha. Echter Ucles DO is een geheel andere regio met haar leembodem op een 900m hoogte. Hier vinden we bijzondere wijn van Sauvignon Blanc vermengd met Verdejo.
Deze blend van 70% Sauvignon en 30% Verdejo is geheel biologisch bereid op de 400ha van Bodegas Fontana. De druiven krijgen rustig de tijd om te rijpen en hun frisheid te behouden. De hoogte draagt bij aan het koelere klimaat dan in de rest van La Mancha. En de droogte in het gebied voorkomen wijngaardziektes.
De bleke groengele wijn levert aangename aroma’s van onder andere peren, kruisbessen en vers gemaaid gras op. Een wijn met een zachte volle smaak, vriendelijk en aangenaam fris met tonen van citrus fruit. Lange afdronk met veel finesse en elegantie.
De wijn is heerlijk bij salades, gamba’s of tapas.
El Patito Feo
Na ons uitstapje in midden Spanje, gaan we weer terug naar Galicië, wel te verstaan naar Ribeiro DO. Dit ligt tussen Rias Baixas en Valdeorras in. Het is één van de oudste DO regio’s in Spanje. Hier vinden we Torontes en Treixadura druivensoorten, waarvan de laatste slechts 15% aangeplant staan. Zo zie je maar weer dat op dit avondje ook in de onbekende regio’s van Spanje wijnen verrassend lekker zijn, ware pareltjes!
El Patito Feo – de lelijke eendje – is een wijn van het huis Bodega Pateiro. Het is een 100% Treixadura van een 15 jaar oud perceel in de Avia vallei. De wijn is organisch en rijpt op lie gedurende 7 maanden in RVS vaten, om daarna nog 2 maanden in 300lt oude Frans eiken vaten te rijpen. Leuk detail is dat de schilweking plaats vindt zonder dat de schillen worden ondergedompeld voor extra extractie van aroma’s (“racking”). Terwijl de vergisting op gang wordt gebracht door wilde gist en dus geen gist wordt toegevoegd.
Desondanks heeft deze groengele wijn met een tint van goud een expressieve neus van grapefruit en witte bloesem met een vleugje basilicum. De frisse wijn met een bovengemiddelde zuurgraad heeft een volle (vette) body. Aroma’s van limoen en grapefruit overspoelen de mond waarna de afdronk aanhoudend is en gedragen wordt door minerale ondertonen.
Het is een zeer rijke complexe wijn die zeker een groot favoriet is.
Torres Sons de Prades 2021
We blijven in het noorden maar schuiven op naar het oosten. Hier ligt in Catalunya de regio Conca de Barbera. Deze regio ligt hoger dan het warme Penedès wat westelijk ligt. En dat vertaalt zich in de wijn. Het koelere klimaat brengt frissere wijnen voort van onder andere Chardonnay. Het brengt fabelachtige wijnen voort die vergelijkbaar kunnen zijn met de Bourgogne.
De Sons de Prades – Geluiden van ons Verleden – is van het zeer bekende wijnhuis Torres. De wijngaard staat aangeplant op de berg Prades die de zee invloed vermindert. De diepe kalkrijke kleigronden, rijk aan slib, met matige drainage levert uitmuntende wijnen voort. De wijn is subtiel dankzij de 30% die houtrijping krijgt gedurende 6 maanden.
Dat levert een elegante, licht ‘oaky’ chardonnay op met de smaak van perzik, vanille, mandarijn en tijm. Heerlijk bij pasta met kreeft of paddenstoelenrisotto.
Awards: 93 punten James Suckling.
Val do Galir Mencia 2020
Om nog even terug te grijpen naar Valdeorras, hebben we ook de andere druivensoort die in deze regio aangeplant staat. De rode Mencia staat vooral op leisteen bodem en ook hier geldt handmatige oogst. Net als bij de Godello vindt 48 uur durende koude maceratie plaats om de fruit aroma’s te behouden. Ook werden de druiven ontsteelt, maar niet geplet. Wederom om de primaire aroma’s te behouden. De wijn rijpt gedurende 10 maanden op 500lt Frans eiken vaten.
De kleur van de wijn is diep paars van kleur. In de neus intense aroma’s van rood maar vooral zwart fruit. Begeleid door specerijen en balsamico. Het palet is gebalanceerd en complex met een volle body. Verder is de tannine niet overheersend, maar wel merkbaar. Aroma’s van bramen, kers, maar ook drop, laurier, rozemarijn en tijm zijn in de afdronk te bespeuren.
De wijn is heerlijk bij gevogelte.
Awards: 90 punten Wine Spectator en 90 punten James Suckling.
Abadengo Roble
In Arribes is er eigenlijk maar één noemenswaardige druivensoort, de Juan Garcia. Deze is ook nergens anders te vinden. Arribes DO ligt langs de rivier de Duero waar deze naar het zuiden afbuigt en de grens met Portugal vormt. Het kenmerkt zich door haar steile hellingen en zanderige en granieten bodem. Juan Garcia staat hier aangeplant als lage struiken waar de wind goed doorheen kan waaien. Dit is nodig omdat de druiven variëteit uiterst gevoelig is voor de schimmel grijsrot.
De bijzondere wijn van Bodegas Ribera de Pelazas is gemaakt in het hart van het Nationale Park Arribes del Duero. De wijngaarden voor de Abadengo wijn zijn meer dan 60 jaar oud. De wijn rijpt 12 maanden op frans eikenhout.
De wijn heeft een kersenrode kleur, waarbij in de neus rood fruit, specerijen en vanille kan worden waargenomen. In de mond bespeur je een volle body met prettige zuurgraad. De tannine is zacht en de wijn heeft een gemiddelde alcohol. Het pallet is complex met overwegend aroma’s van kersen, frambozen, rode bes, specerijen, toast door de houtrijping. De afdronk is prettig.
Schenk de wijn gegrild vlees.
Lavia Plus 2016
In het zuidoosten van Spanje ligt het prachtige en gezellig Bullas DO waar Monastrell staat aangeplant. Deze is niet zo onbekend als je mogelijk zou denken. De Franstalige benaming is Mourvèdre vooral bekend van de zuidelijke GSM blend. Het is Bodega Molino y Lagares de Bullas die het project omarmd heeft en in 2003 gestart is. De oorsprong is een groep wijn liefhebbers die graag grote wijnen wilden voortbrengen in Bullas van organische druiven. En of dat gelukt is! Het resultaat is deze prachtige Lavia Plus. Op een 800m hoogte staan 40 jaar oude wijnstokken op 12ha aangeplant. De bodem is alluviaal maar arm.
De druiven worden met de hand geplukt. Terwijl de fermentatie met inheemse gist plaatsvindt in 100hl houten vaten onder temperatuur controle.
Deze Lavia Plus heeft een rode kleur met paarse tinten en een gemiddelde intensiteit. Ze heeft een intens boeket van zwart fruit, eucalyptis en balsamico aroma’s van de 12 maanden rijping op frans eiken. Het evenwichtige mondgevoel denkt aan noten, bramen, zwarte bessen. Ze voelt zijdezacht aan waarbij tannine geheel geintegreerd is in de wijn en een fijn spel speelt met de zuurgraad en de 14.5% alcohol. Deze wijn is een feestje waarbij de afdronk eigenlijk niet ophoudt, je blijft genieten.
Deze wijn gaat prima bij oude kazen, rood vlees of varkensvlees.
Awards: 92 punten Parker
Kortom
Al met al hebben we een heerlijk ontspannen avondje gehad waarbij we veel onbekende regio’s hebben ontdekt met wijnen die echt wel verrassend goed zijn. We hebben enorm interessante discussies gevoerd, over wijn maar ook over alledaagse zaken en voor je het weet is het al weer laat geworden. We waren het unaniem over eens, de Lavia Plus is een fantastische wijn, maar ook de Patito Feo is ge-wel-dig. Ook de Abadengo viel goed in de smaak, terwijl de andere wijnen op dit avondje uit deze onbekende regio’s ook verrassend waren.
Dit was de eerste avond van een serie van drie. De volgende avond moet nog gepland gaan worden.
Heeft u ook interesse om eens een gezellig avondje te ervaren? Neem dan even contact met ons op of boek gewoon via de website!
Naast een fantastisch toeristisch trekpleister, zijn de Canarisch Eilanden bezaait met kleine wijnpareltjes. De wijn is vooral bedoelt voor lokaal gebruik. Ondanks haar onbekendheid, houdt ze toch een lange traditie in ere. Gelet op haar ligging op 28e breedtegraad, voor de kust van Afrika, is dit een mooi tropisch wijngebied in Europa.
Net als de Balearen, waren de Canarische Eilanden populair vanwege haar gunstige ligging op de maritieme routes.
Bron: Rimontgó
Gelet op de vochtige tropische omstandigheden, zou je niet direct wijnbouw verwachten. De hoogte is van vitaal belang. Het gaat van 500 tot 1.000m en soms zelfs hoger. Een andere factor is de bodem. De vulkanische grond levert minerale en subtiele zoute tonen aan de aromatische wijnen. Het zal ook niet verrassend zijn dat hier vooral lokale druivensoorten staan. Het klimaat is eenmaal niet weggelegd voor de meeste internationale druivensoorten. Het subtropisch klimaat en hoog mostgewicht (hoog suikergehalte) is de reden waarom hier veel zoete wijnen gemaakt worden.
La Palma
Op La Palma gaat de wijnbouw terug naar de 16e eeuw. En is naar verluid geïntroduceerd door de conquistadores. Latere kolonisten brachten een grote verscheidenheid aan druivensoorten mee. La Palma DO is erkend in 1993. Vroeger waren de wijnen van La Palma vooral van Malvasia. En toen de phylloxera op het vaste land uitbrak, gaf dit een nieuwe boost aan de wijnindustrie op La Palma. Hoewel de eilanden gevrijwaard zijn van phylloxera, zijn veel van de voorouderlijke variëteiten helaas uitgestorven. Echter sommige Malvasia-stokken zijn meer dan 100 jaar oud. Toen in de jaren 50 van de 20e eeuw de bananenplantages enorm in opkomst kwamen, zijn veel wijngaarden omgeploegd. Tot in 1993 de DO werd uitgeroepen en nieuw leven inblies in wijngaard management. Over het gehele eiland vind je Listán Blanco (Palomino) en Negramoll, waarbij de laatste de belangrijkste rode druivensoort is.
De wijngaarden liggen op 200 tot 1.500m hoogte. Hoewel het klimaat over het algemeen mild is, heeft het afwisselende landschap veel invloed op de ontwikkeling van de druiven.
De drie subzones van La Palma DO
Het zuidelijke Fuencaliente is bedekt met vulkanisch as (picón). De wijnstokken staan aan geplant in soms wel 2m diepe geulen. In de winderige gebieden beschermen stenen muren de wijnstokken. Hier vind je vooral witte druiven. Malvasia staat het meest aangeplant. Maar ook Bujariego, de unieke Sabro die alleen op La Palma voorkomt en Gual.
Hoyo de Mazo ligt op het oostelijke deel van het eiland. Wijngaarden met vooral Negramoll staan aangeplant op steile terrassen. Deze hebben een bodem van vulkanisch as en rotsen (empedrados). Maar ook vind je als enige zone Verdello. De Spaanse Verdello (ofwel in Portugal Verdelho) heeft geen relatie tot de Italiaanse Verdello uit Umbrië noch met Verdejo! Men traint de wijnranken op een kruiperachtige wijze. Dit is een trainingswijze die niet veel voorkomt. De wijngaarden liggen op 200 tot 700m hoogte.
In het noordelijke Norte de la Palma worden de wijnstokken worden geteeld op “lage” trellis hetgeen tegenwoordig ongebruikelijk is. De stokken staan aangeplant in ondiepe holtes, op bijzonder vruchtbare gronden zonder zandlaag. Op de steile hellingen liggen de wijngaarden op terrassen, omringd met taluds of droge stenen muren die bescherming bieden tegen de wind. De wijngaarden liggen tussen de 100 en 1.500 meter boven de zeespiegel. Je vindt hier de witte Albillo en van rode druiven de Almuñeco,
Gezien deze veelzijdigheid, is er ook een brede keuze aan wijnen. Wit, rosé en rood van vooral inheemse druivensoorten op de Canarische Eilanden. Ook vind je hier de bijzondere Vinos de Tea. Dit is een lokale specialiteit gemaakt van Tinta Negramoll druiven en gerijpt in dennen vaten waar thee in vervoerd werd. De resulterende wijnen zijn harsachtig van aard, met unieke smaken afgeleid van zowel de druiven als het vat.
Zuidelijk El Hierro DO
El Hierro DO bestrijkt het hele eiland El Hierro. Dit is het meest zuidwestelijke eiland van dit mooi tropisch wijngebied in Europa. Het is het kleinste eiland en ontving haar DO-status in 1994 toen er slechts twee bodega’s waren. Nu zijn er 13 wijnhuizen en 200 wijnboeren. Men neemt aan dat Engelse kolonisten of handelaren in de 17e eeuw wijnstokken hebben geïntroduceerd. De geproduceerde wijnen werden gedestilleerd en geëxporteerd naar Latijns Amerika of verwerkt tot zoete wijn.
De wijnstokken staan aangeplant op de steile vulkanische terrassen op zo’n 125 tot 700m hoogte. El Hierro heeft een mild klimaat met lange zonuren. De Alisios, de zomerse passaatwind waait over het noordwesten van het eiland. En brengt de nodige regen met zich mee.
De stijlen van El Hierro variëren van lichte, droge en frisse witte wijnen, die jong gedronken dienen te worden, tot traditionele zoete en versterkte wijnen. Deze laatste worden hier al enkele eeuwen gemaakt. De wijngaarden worden gedomineerd door de vrij neutrale inheemse Vijariego Blanco en Listán Blanco (Palomino). Andere variëteiten zoals Bremajuelo, Gual (Bual), Listán Negro, Tinta Negra Mole en Vijariego Negro zijn ook te vinden.
Forastera van La Gomera DO
Het op één na kleinste eiland ligt ten westen van Tenerife. In 2003 kreeg La Gomera haar DO-status. De meeste wijngaarden bevinden zich in het noorden en noordoosten. En liggen in gebieden die bekend staan als “medianas altas” en “medianas bajas”. Men neemt aan dat Europeanen in de 14e eeuw de eerste wijnstokken hebben aangeplant. In de daaropvolgende decennia werd wijnbouw steeds belangrijker. De ongeveer 120ha wijngaarden zijn in beheer door 150 telers. De meeste wijngaarden staan aangeplant op steile terrassen met een stenen muur eromheen ter bescherming tegen de sterke kustwinden. Deze terrassen maken mechanisatie onmogelijk, waardoor het beheer geheel met de hand plaats vindt.
Witte wijn is de specialiteit van La Gomera DO. Hier vinden we de zeldzame Forastera druif als de dominante druif. Deze brengt mooie complexe wijnen voort met bloemige tonen en rijp fruit aroma’s met een mineraalachtige toets. De afdronk is prettig en aanhoudend. Ideaal bij een mooie kaasplank met zachte en harde kazen.
Ook de andere druiven die op de Canarische Eilanden voorkomen zijn hier toegestaan, zowel rood als wit.
Het oude Tacaronte Acentejo DO
Vernoemd naar de stad en regio, is Tacaronte-Acentejo DO de eerste wijnregio op de Canarische Eilanden. Reeds in 1992 is ze tot DO status verheven. Het is de onofficiële trendsetter van de eilandengroep met haar moderne wijnbereiding en focus op export. Het is niet verwonderlijk dat hier 20% van de wijnbouw activiteiten van de eilandengroep plaats vindt. Dit is ook ingegeven op de dichtbij liggende haven. Waardoor de wijnen dus internationaal beter verkrijgbaar zijn.
Het terrein is golvend, met steile hellingen en diepe dalen die elk hun eigen meso-klimaat ontwikkelen. De bodem stijgen vanaf de kust tot wel 1.600m. De bodem is vruchtbaar dankzij de roodachtige vulkanische grond dat rijk is aan organisch materiaal. Dit levert de kenmerkende mineraalachtige aroma’s van deze wijnen.
Hoewel het klimaat mild-mediterraan is, zijn de belangrijkste risico’s in de wijngaard de sterke passaatwind, hagel en hoge temperaturen. De ochtendnevel afkomstig van de Atlantische Oceaan brengt de nodige verkoeling. De wijngaarden liggen op 100 tot 1.000m hoogte waarbij de dagelijkse temperatuurverschillen bijdragen aan de zuurgraad.
Er zijn een zeer uiteenlopende reeks van druivensoorten in deze regio. Zowel lokale als internationale variëteiten. De rode wijnen zijn meestal een blend met Listán Negro en Negramoll. Het zijn jonge wijnen die overlopen van rijp fruit met kruid- en mineraalachtige tonen. De prettige body heeft een mooi balans met de zuren en tannine. Hierbij heeft de wijn een aangename lange afdronk. Geniet van deze wijnen bij rood vlees of gezouten kaas.
De witte wijn is gemaakt van vooral Listán Blanco en soms geblend met andere lokale of internationale rassen. Dit leidt tot wijn met een gemiddelde intensiteit van bloemen, steen en tropisch fruit met balsamico tonen. Het zijn wijnen die prettig drinken als aperitief of bij een visgerechten.
Valle de Gumar
Aan de zuidoostelijke kust van Tenerife, net ten zuiden van Tacoronte-Acentejo DO, vinden we Valle de Guimar DO. Deze vruchtbare vallei verkreeg haar DO status in 1996. De bodem loopt hier snel steil omhoog tot wel 1.980m. Waardoor terrasvorming een noodzaak is. Sommige wijngaarden liggen wel op 1.500m hoogte. Maar de beste druiven zijn afkomstig van wijngaarden op 600-800m. Dit noemt men ookwel de medianía. Hier is het effect van het mediterrane klimaat mild en bestaat de bodem uit een mix van vulkanisch materiaal en klei. Lager gelegen is de bodem grotendeels vulkanisch zand en puimsteen (“jable”) dat veel armer is.
Witte wijn domineert hier met 65% van de aanplant, vooral inheemse soorten met een enkele PX en Torrontés. Tevens staan rode variëteiten aangeplant, merendeel inheems. Maar verrassend genoeg ook Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah en zelfs Pinot Noir!
Hoog gelegen Abona DO
Zuidelijk gelegen op het grootste eiland Tenerife ligt Albona DO. Hoewel wijnstokken hier al eeuwen aangeplant staan, is Abona pas in 1996 tot een DO verheven. De semi-woestijnregio is extreem ruig en kent bergen tot 1.000m hoogte. De terrasvormige wijngaarden zijn uitgehouwen uit de steile klifwanden. Het reliëf is hier gevormd door vulkaanuitbarstingen en de gestage westenwind. De meeste wijngaarden liggen op de zuidelijke helling van de hoogste berg van Spanje, de Teide. De sterke mediterrane invloed maakt door de hoogte plaats voor een veel koelere groeiomstandigheid. Tevens door deze ligging is er een groot verschil in dag en nachttemperatuur. Dit bevordert de kwaliteit van de druiven en haar zuurgraad. In tegenstelling tot andere Spaanse regio’s vormen vorst en stormen hier een continue bedreiging.
De regio kent 1.200ha verdeelt over 1.200 wijnbouwers. Ruim 60% staat aangeplant met witte variëteiten zoals Listán Blanco, Malvasia, Gual (ook wel Bual) en Marmajuelo. Ook vinden we hier rosé en rode wijnen van de inheemse Listán Negro, Tintilla, Malvasia Rosada en Bastardo.
Groots Valle de la Orotava
De Valle de la Orotava DO is de grootste DO van dit mooi en tropisch wijngebied in Europa. Het kreeg in 1995 haar status. De wijn activiteiten gaan terug naar de 15e eeuw toen de Spanjaarden de eilanden veroverden. Met de haven van Puerto de la Cruz nabij, gaf dit een boost aan de wijnindustrie. Vooral de zoete wijn van Malvasia trok gretig aftrek in Engeland, Nederland en Duitsland. Toen de relatie tussen Spanje en Engeland verslechterde, kreeg de industrie een zware klap die ze nooit meer te boven is gekomen.
In tegenstelling tot Tacaronte-Acentajo DO en Abona DO, liggen de wijngaarden hier lager tegen de Teide berg aan. De lichte vulkanische bodem biedt voldoende drainage. En het hete zeeklimaat wordt gematigd door de vochtige nevels afkomstig van de Alicios passaatwind.
In de Valle de la Orotava is de wijnstoktraining uniek. Dit draagt als naam “el cordon trenzado” (“het gevlochten koord”). De takken van wijnstokken worden aan elkaar gevlochten in grote trossen van meerdere strengen. De lengtes variëren van 3 meter en tot 15 meter in het geval van oude wijnstokken. Deze methode evolueerde als gevolg van ruimtebeperkingen op het eiland, zodat men onder de opgebonden wijnstokken aardappels kon telen.
Valle de la Orotava DO is een overwegend witte wijnstreek waarbij de inheemse Listán Blanco het meest aangeplant staat. Veel inheemse variëteiten zijn ook toegestaan. Tevens is er rode wijn van Listán Negro-druiven beschikbaar, omdat het warme klimaat deze variëteit goed ondersteunt.
Grote hoogte in Ycoden-Daute-Isora DO
In het westelijke deel van Tenerife vinden we Ycoden-Daute-Isora DO. Het ontleent haar naam aan de oorspronkelijke bewoners van de Canarische Eilanden. En kreeg haar DO status in 1994.
De wijngaarden bevinden zich op verschillende hoogten op de flank van de Pico del Teide. Maar de beste wijnen komen van 1.400m en hoger. Het terroir is gekenmerkt door de vulkanische bodem, het warme maritiem klimaat en de vochtige Alicios passaatwind.
Listán Blanco is ook hier de meest aangeplante druivensoort die een levendige frisse wijn voortbrengt van droog tot licht zoete wijnen. Ook Malvasia produceert zoete wijnen. De Listán Negro is goed voor 20% van de aanplant.
Onderscheidend Gran Canaria DO
Gran Canaria is pas in 2000 erkent. En daarmee is ze de jongste DO van de eilanden groep. Het omvat ook het kleine El Monte Lentiscal dat sinds 2005 deel uitmaakt van Gran Canaria DO, was voorheen een eigen appellatie. De vele vulkanische kloven hebben elk een eigen uniek microklimaat hebben en dat maakt deze regio zo bijzonder.
Men neemt aan dat vanaf de 15e eeuw de Spanjaarden de wijnstokken hebben geïntroduceerd. In snel tempo werd het een belangrijke bron van inkomsten. Echter toen in de 18e eeuw de relatie met Spanje verslechterde, raakte de wijnbouw in verval.
De lokale specialiteit wijn is Tinto del Monte (“bergrood”), een rijk en krachtige rode wijn gemaakt van de Listán Negro (lokaal bekend als “Negra Comun”). Andere rode druiven die zijn toegestaan zijn Tintilla, Tinta Negra Mole en Malvasia Rosada. Terwijl de witte wijnen gemaakt zijn van Listán Blanco, Malvasia, Gual (Bual) en Marmajuelo. Moscatel produceert de beste zoete wijnen.
Drink deze wijnen jong aangezien ze fermenteren op RVS vaten om het primaire fruit te benadrukken.
Weelderig zoet Lanzarote DO
De meest oostelijke wijnregio is Lanzarote DO. Malvasia is hier goed voor 75% van de aanplant. En produceert een verscheidenheid aan wijnstijlen. Hiervan is de weelderig zoete wijn het meest bekend. Ook Moscatel en Pedro Ximénez leveren mooie zoete wijnen. Je vindt hier lichte, jonge (joven) witte, rosé en rode wijnen. Witte wijnis gemaakt van druivensoorten als Burrablanca (Airén), Breval (Verdelho) en Listan Blanco (Palomino). Terwijl Listán Negro en Tinta Negra Mole voor rood en rosé wijnen. worden gebruikt.
Het nabijgelegen Afrika in combinatie met de verkoelende wind over de Atlantische Oceaan levert een gematigd klimaat. De druiven rijpen goed doordat de koele nachttemperatuur volgt op de warme dag. Gedwongen door de vulkaanuitbarstingen in de 18e eeuw, bedachten de bewoners revolutionaire landbouwmethoden. Wijnproducenten graven zoco’s, brede gaten of sloten van 3m breed en 2.5m diep. Hierin staan de wijnstokken om beschutting te bieden tegen de harde kustwind en een constante temperatuur te creëren.
Bijzonder Canarische Eilanden
Wat maakt de Canarisch Eilanden nu zo bijzonder? Nou dit mooi stukje Europa behelst een onbekend tropisch wijngebied. Hier vinden we nog druivenstokken die nooit zijn aangetast zijn door de druifluis en dat is toch wel heel bijzonder. Verder vinden we hier inheemse druivensoorten die nergens anders ter wereld voorkomen. Alleen om deze reden is het al meer dan een bezoekje waard. Helaas zijn de wijnen niet wijd verkrijgbaar, maar het is geen straf deze eilanden te verkennen.
We hebben vorige week met Andalusië het vaste land van Spanje afgesloten. Onderdeel van Spanje zijn natuurlijk de Balearen en de Canarische Eilanden. Het zijn geliefde vakantiebestemmingen, maar er is meer dan de schone natuur en stranden. De Balearen zijn ook geweldig mooie wijneilanden!
Wijnen van de geweldig mooie Balearen
Ongeveer 100km ten oosten van de provincies Valencia en Murcia, vinden we de Balearen. De vier grootste eilanden (Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera) staan bekend als mediterrane vakantiebestemmingen. De wijnindustrie is nog steeds in ontwikkeling. En dat terwijl de Romeinen in de 2e eeuw voor Christus het wijn maken introduceerden. De eilanden kennen slechts twee gebieden met een DO-status en een vijftal IPG’s. Eén voor elk van de grote eilanden en een eiland overkoepelende VT Illes Balears.
Het was de zoete Malvasia wijn die vooral veel aftrek vond in Engeland, Nederland en Duitsland. Echter ook de eilanden bleven niet bespaard voor de phylloxera uitbraak. Met als gevolg dat alle wijngaarden verwoest werden. Een aantal lokale druivenvariëteiten zijn bespaard gebleven en zijn nog steeds in gebruik. Denk hierbij aan Manto Negro, Callet, Fogoneu en Moll (ookwel Prensal Blanc). Verder zijn deze variëteiten aangevuld met de bekende Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay.
De meeste wijnen zijn bedoeld om jong te drinken. Het zijn frisse, aromatische wijnen.
De eerste eiland-DO Binissalem-Mallorca
Binisalem-Mallorca DO ligt op het eiland Mallorca en is de eerste DO die is verleend aan een gebied buiten het Spaanse vaste land. Hoewel de eerste aanvraag dateert uit 1973, is DO pas erkent in 1990. Het is vernoemd naar de gelijknamige stad dat het lokale centrum van wijnbereiding is. Het omvat ongeveer 580ha aan wijngaarden die 7.700hl produceren, waarvan een kleine 60% rode wijn is.
De wijnbouw op Mallorca dateert uit ongeveer 123 voor Christus, toen het eiland onderdeel werd van het Romeinse Rijk. In de 1e eeuw na Christus zou de filosoof Plinius de Oudere hebben geschreven over de wijnen van het eiland en ze hebben vergeleken met de beste van Italië. In de loop van de tijd heeft de rijke wijngeschiedenis zich ontwikkeld, vooral dankzij de gunstige ligging aan de handelsroute. Helaas ook hier heeft de phylloxera een vernietigende spoor achtergelaten. Sinds eind 19e eeuw is daarom vooral amandelbomen aangeplant. De laatste jaren begint de wijnteelt aan een revival.
Binissalem profiteert van een mediterraan klimaat dankzij de bescherming tegen de koude noorden wind door de Serra de Tramintana en Serre de Alfabia. De wijngaarden liggen op een 150m hoog plateau van kalkzandsteen en zijn bezaaid met grind en stenen. De hete lange zomers worden gecompenseerd door deze vochtvasthoudende bodems, zodat de wijnen mooi balanceren tussen de juiste waterstress. Deze omstandigheden passen uitstekend bij de inheemse druif Manto Negro. Deze levert diepgekleurde en aromatische wijnen op met fluweelzachte tannine. Tevens zijn ze zeer geschikt voor vatrijping. Volgens de wetgeving dient de wijn minimaal 30% Manto Negro te bevatten. Ten slotte zijn andere toegestane rode druivensoorten Callet, Cabernet Sauvignon, Tempranillo, Merlot en Syrah.
Bocchoris Negre do Binissalem 2018
Deze wijn van Tianna Negre is een blend van Manto Negro (34%), Callet (8%), Cabernet Sauvignon (6%), Merlot (11%) en Syrah (41%). Na de oogst plet men de bessen en vindt vergisting plaats nadat het sap 5 dagen weekt op de schil onder koele temperatuur. Een deel van de Manto Negro en Syrah vinifieert men in Franse eiken vaten van 5 hectoliter. De blend wordt vervolgens gedurende 8 maanden in Franse eiken vaten gerijpt.
Ze verrast in het glas met een intens, diep granaatrode kleur. Het bouquet van deze cuvée levert aroma’s op van zwart fruit, zoals bramen en rijpe zure kersen. De florale tonen van viooltjes en balsamico maken de neus helemaal af. De wijn kenmerkt zich door haar volle en krachtige body. Ze maakt indruk met een goede tanninestructuur en een perfect evenwicht tussen zuur en alcohol. Ten slotte is in de lange afdronk is zoethout waarneembaar. Serveer deze wijn bij geroosterd vlees en grill gerechten of bij klein wild.
Witte wijnen zijn vooral gemaakt van Moll ofwel Prensal Blanc. Dit zijn lichtgele wijnen met intense fruitsmaken. Andere druivensoorten die zijn toegestaan zijn Moscatel, Parellada, Macabeo (Viura) en Chardonnay.
Pla i Llevant
Ook op het eiland Mallorca vinden we Pla i Llevant. Dit betekent in het Catalaans “Vlakte en Oostkust”. Het is in 1999 opgericht en omvat ongeveer 225ha. Het beslaat dus de zuidoost kust van het eiland, die bekend staat om haar mooie stranden. Wat minder bekend is dat hier reeds eeuwenlang wijnen worden gemaakt.
De wijngaarden liggen hier op slechts 100m hoogte. En het warme mediterrane klimaat in combinatie met de kalk verrijkte kleibodem levert verrassende wijnen op. De zeebries levert de nodige verkoeling. De belangrijkste risico’s voor wijngaardbeheer zijn hier natuurlijk de verzengende zomers die soms afgewisseld worden door stortbuien. Maar ook de noordelijke wind in de winter. Dit komt door het ontbreken van beschermende bergen. De wijnen zijn hierdoor zeer fruitig, vaak zondoorstoofd met zachte tannine en volle body.
De meest voorkomende druif is Moll, verder zijn dezelfde witte druivensoorten toegestaan als in Benissalem DO. De meeste rode wijnen zijn afkomstig van de inheemse Fogoneu, Callet en Manto Negro. De wijnen zijn gemaakt om jong te drinken. Echter houtgerijpte Chardonnay en rode crianza wijnen van Tempranillo en Bordeaux-variëteiten zijn enorm in opkomst.
Butibalausi Blanco 2020
De Butibalausi Blanco van het huis Can Majoral is een blend van Premsal Blanco, Chardonnay en Parellada. Het is een jonge biologische wijn. Na de druivenoogst worden de druiven onmiddellijk naar de perserij gebracht. Hier selecteert men de druiven om vervolgens zorgvuldig te persen. Het sap gist onder gecontroleerde temperatuur in roestvrijstalen tanks. Vervolgens vindt de rijping plaats van enkele maanden op de fijne droesem.
In de neus bespeur je peer, appel en kweepeer. De droge wijn is rond en soepel met een zijdezachte body. Dankzij de mooie zuurgraad blijft de wijn prettig verfrissend met aroma’s van appel, peer, banaan en abrikoos. Combineer deze wijn bij diverse curries of wokgroente met vis.
Verrassende wijn van de Ballearen
De Balearen zijn geweldig mooie eilanden, maar staan internationaal niet echt bekend voor hun wijn. En toch zijn de wijnen zeker de moeite waard. Het zijn volle ronde wijnen ideaal om lekker bij te eten. De wijnen zijn niet overal beschikbaar, maar er zijn een aantal wijnen toch verkrijgbaar. Of nog beter, bezoek de eilanden en geniet van de lokale wijnen daar. Doe eens spannend en ga voor het onbekende, de wijn zal je verrassen! Daarnaast lokaal smaakt een wijn toch altijd beter…
