De steile hellingen van de Moezel wordt gezien als het hart van een eeuwenoude wijncultuur. Maar de regio wordt overschaduwd door een diepe crisis doordat de rendementen teruglopen vanwege deze steile hellingen. Het gebied is erg onderhevig aan arbeidsintensieve omstandigheden en arbeid is niet goedkoop. En dat terwijl prijzen van de wijn niet meestijgen.
Volgens de voorzitter van één van de wijnbouwverenigingen, ontvangen de telers €0.70 per liter bulkwijn, terwijl de productiekosten 2x zo hoog zijn. Dit illustreert precies het probleem. Er is een overaanbod van bulkwijn terwijl aan de andere kant de consumptie daalt. Er gaan geluiden op dat maar liefst tweederde van de wijngaarden deze crisis niet gaat overleven. Simpelweg omdat wijnproductie op deze steile hellingen voor de prijzen die de consument wilt betalen niet rendabel is.
Natuurlijk zien sommige wijnboeren innovatieve kansen om de crisis te verzachten, denk bijvoorbeeld aan beheersubsidie voor het onderhouden van steile hellingen, het gebruik van drones om vast te stellen welke bestrijdingsmiddelen nodig zijn in plaats van dat medewerkers de steile hellingen op moeten gaan om dit vast te stellen. Of robots die grondbewerking of bladbeheer kunnen uitvoeren.
Maar er hangt ook een ander risico boven het hoofd van de regio. Met het verdwijnen van de wijngaarden, zal er ook een impact zijn op haar schoonheid en toerisme. Wanneer ook dit laatste verdwijnt, ontstaat er nog een ander economisch probleem voor de regio.
Vurige Medoc wens komt uit
Wie kent het niet, Medoc AOC uit de Bordeaux. De regio staat bekend om haar krachtige rode wijnen, meestal een blend van Merlot en Cabernet Sauvignon. En soms ook met Cabernet Franc of Carmenère. Maar de Medoc heeft al lang een vurige wens die nu eindelijk uit komt. De INAO (Institut Nationale de l’Origine et de la Qualité) heeft de aanvraag voor een witte appellatie binnen één jaar goedgekeurd. Blijkbaar vond de INAO dat de nood hoog was gelet op de snelheid waarmee deze goedkeuring rond is gekomen. Het initiatief begon on 2018, maar pas in 2023 volgde de officiële aanvraag. Op 6 februari 2025 werd de appellatie officieel goedgekeurd.
Hoewel historisch gezien witte wijn een lange traditie kent in de Médoc, bleef een eigen appellatie uit en deze wijnen kwamen op de markt als Bordeaux Blanc. Er is op het moment ongeveer 200ha aan wijngaarden toegewijd aan witte wijn, verdeeld over een kleine 90 producenten, waaronder Château Margaux. De Médoc Blanc AOC kent dezelfde grenzen als Médoc AOC, dus omvat alle 8 sub-appellaties.
Maar wat zijn de criteria om in aanmerking te komen voor Médoc Blanc AOC? De blend is minimaal 85% Sauvignon Blanc, Sauvignon Gris, Sémillon en Muscadelle. Maximaal 15% moet bestaan uit (een blend van) Chardonnay, Alvarinho, Liliorila, Viognier, Floréal Sauvignac en Souvignier Gris. Maar liefst 30% van de wijn moet rijpen op hout. En daarnaast, om de typiciteit van de Médoc te waarborgen, moet de rijping minimaal tot 31 maart van het jaar na de oogst plaatsvinden.
Nieuwe cru Côtes du Rhône
Niet alleen de Bordeaux is in beweging. Ook in de Côtes du Rhône is eind vorig jaar een nieuwe appellatie gelanceerd. Laudun AOC is de 18e cru binnen de Côtes du Rhône Village. Nadat de regio jarenlang gebotteld werd onder Côtes du Rhône Village Laudun, mag het nu dus Laudun AOC heten. Het omvat de wijngaarden binnen de dorpsgrenzen Saint Victor la Coste, Tresques en Laudun en ligt op de beide oevers van de rivier de Rhône.
Onder de appellatie regels is gesteld dat zowel rode als witte wijn zijn toegestaan, maar geen rosé wijn. Deze laatste worden nog steeds gebotteld onder Côtes du Rhône Village Laudun. Net als in andere cru’s zijn Syrah en Grenache de belangrijkste druiven. Deze moeten minstens 60% van de blend zijn, waarbij Grenache minimaal 30% moet zijn. Maar ook Mourvèdre, Carignan, Cinsault, Counoise en Vaccarèse zijn toegestaan om structuur en complexiteit toe te voegen. De rode wijnen hebben een dieprode kleurspiegel en hebben aroma’s van steenvruchten en kruiden. Ze bezitten zijdeachtige tannines en gaan goed samen met vlees, gevleugeld wild en kaas. De wijnen worden ook jong geapprecieerd, maar kan best 3 tot 4 jaar bewaard worden.
Voor witte wijn zijn het Grenache Blanc, Clairette, Roussanne, Viognier en Bourboulenc. De witte wijnen zijn licht goudkleurig en in de neus kan je een zweem van kreupelhout terugvinden. Ze kenmerken een rijke en fruitige afdronk. Ze moeten jong gedronken worden.
De appellatie omvat een klein 600ha en kennen ongeveer 90 wijnboeren. De eerste wijnen zullen begin 2025 op de markt verschijnen.
We hebben weer een leuke gezellige avond gehad met veel verhalen, ervaringen en ideeën maar ook met een verrassende twist. Zo is het idee ontstaan om de beste supermarkt wijn te zoeken en hebben we een bijzondere wijn uit Indonesië mogen proberen!
Bouvret Champagne Tradition Brut
Vanzelfsprekend beginnen we met onze eigen champagne. Champagne, dankzij de hoge zuurgraad, is ideaal om de smaak in je mond te neutraliseren. Hierdoor kan je beter het reuk- en smaakprofiel beschrijven wanneer je wijn aan het proeven bent.
Bouvret isadeno een klein wijnhuis gelegen in de Bar sur Seine, in het zuiden van de Champagne, bijna tegen de Côte d’Or aan. Het is een echte onafhankelijk en autonoom wijnhuis. Dat wilt zeggen dat ze alleen hun eigen druiven gebruiken en niet, zoals zovelen in Champagne, druiven inkopen bij andere huizen. Daarnaast wordt hier duurzaam landbouw uitgeoefend, dus zonder chemische bestrijdingsmiddelen. De champagne is een blend van 90% Pinot Noir en slechts 10% Chardonnay. En met een dosage van9 gram suiker per liter, valt deze binnen de brut categorie.
De wijn heeft een heel fijne mousse en heeft een fijne lichtgele kleur met groene schittering. De subtiele geur van citrusfruit, perzik, nectarine en brioche komt je tegemoet. De aanzet in de mond is verfrissend en lang met een licht bittere afdronk. Ook hier rollen aroma’s van citroen, perzik en geroosterd brood, brioche over elkaar.
Deze wijn is altijd een feestje en zeer toegankelijk voor iedereen. Bij ons verkrijgbaar voor slechts €21.95 – een zeer scherpe prijs voor goede Champagne.
Serra da Estrela Albariño
In de trend van de vorige proeverij, zijn we nog even in Spanje gebleven. Alvarinho is een druivenras die veel in Rias Baixas, Galicië staat aangeplant. Rias Baixas ligt tegen de Atlantische Oceaan, net boven Portugal en geniet van een mild klimaat. Het wijnhuis Adegas Valminor bevindt zich in de Salnés-vallei, nabij de stad Meis, het hart van de regio. De wijngaarden gelegen in de Valle O Rosal zijn gemiddeld 20 tot 80 jaar oud. De druiven worden met de hand geplukt en vergisten op RVS tanks om zo hun natuurlijke fruitsmaken te behouden.
De strogele wijn heeft een aangename geur van citrus, perzik en bloesem. Bij een eerste slok bespeur je ook de ziltigheid die de Atlantische Oceaan met zich meebrengt. Een prettig balans tussen de hoge zuurgraad, alcohol en prettige body. En een afdronk waarbij de frisheid goed lang aanhoudt.
De wijn werd vergezeld met in knoflook en rode peper gebakken gamba’s en zalm met monchou-rode pesto op een toastje. Een heerlijke combinatie die de wijn goed deed uitkomen!
Bent u ook nieuwsgierig geworden naar deze wijn? Deze is bij ons verkrijgbaar voor slechts €12.95.
Secateurs Chenin Blanc
Deze wijn van de typische Zuid Afrikaanse vlaggenschip Chenin Blanc komt uit handen van Adi Badenhorst en zijn AA Badenhorst Family Estate. Hij is opgegroeid tussen de wijnstokken en ontdekte Swartland als een regio met veel toekomstpotentieel. Swartland ligt ongeveer 100km boven Kaapstad en net iets verder landinwaarts, zodat de oceaan net iets minder vat heeft. Het kenmerkt het hete en droge klimaat. Hij verbouwt ook op een biologische wijze op een traditionele wijze. De Chenin Blanc is afkomstig van de Kalmoesfontein wijngaard, die op de noordelijke helling van de Paardenberg Mountain ligt. Dit is de koele helling waarbij de druiven als bushvine aangeplant staan. Dit zijn laag bij de grond gesnoeide struiken zodat ze minder vatbaar zijn voor wind. Daarnaast betreft het stokken die reeds in 1960 en 1970 zijn aangeplant. Dus exceptioneel oude wijnstokken die zeer geconcentreerde druiven opleveren.
De druiven als volledige tros geperst om daarna op haar grove lie gedurende 7 maanden te rijpen. Dit resulteert in een mooie goudgele wijn met in de neus appel banaan, cantaloupe meloen en abrikoos. Echter na een eerste slok word je verrast door een frisse appel, hooi, honing en oranjebloesem. De body is vol met dank aan de lie rijping. De afdronk is heerlijk lang nagenieten.
Heerlijk geserveerd met een kaasplankje.
Gallinas & Focas
Voor rood gaan we weer even terug naar Spanje. Wel te verstaan een regio mensen vooral kennen als vakantiegebied: Mallorca. Ook op dit eiland vinden we wijngaarden en vooral van het inheemse druivenras Manto Negro.
Het wijnhuis Gallinas & Focas is een bijzonder wijnhuis, het is een solidariteitsproject tussen het wijnhuis en een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. Ze zijn betrokken vanaf de wijngaard tot aan het ontwerpen van het etiket en dat maakt de wijn nog veel bijzonderder.
Deze wijn is een blend van 90% Manto Negro en 10% Syrah afkomstig van biologische wijngaarden. Ze rijpt 18 maanden op eikenhout en 6 maanden op de fles.
De wijn is verrassend licht granaatrood van kleur. Aardbeien, frambozen en bosbessen wisselen af met bramen en kersen. De wijn heeft een prettige body, die niet al te vool is. In de gemiddelde afdronk kan je genieten van hints van karamel en cacao.
Het is dat de wijn zo een bijzonder verhaal heeft, maar ook gelet op de stevige prijs, waren de verwachtingen hoger gespannen.
Kaiken Ultra Malbec
Het Argentijnse huis Kaiken bevindt zich in Mendoza en meer specifiek Uco Valley. Dit is de thuisbasis van de beste wijnmakers in het land. Kaiken, de Argentijnse tak van de Chileense Montes, heeft hun Malbec wijngaarden liggen op 1.200 tot 1.600m hoogte in de Andes. Door de grote hoogte profiteren de druiven van grote temperatuurverschillen wat ideaal is voor het behouden van de zuurgraad.
De wijn is diep paars van kleur met een intense neus van zwarte bessen, pruimen en specerijen. De tannine is fluweelzacht en goed geïntegreerd in de wijn. De afdronk is er één om lang van te genieten.
Kortom een heel goede wijn en dat voor €18.45, u kan hier bestellen.
Pino de Bali
En toen kwam een verrassende wijn die avond, een echte twist op deze gezellige proeverij. Wist u dat ook in Indonesië wijn wordt gemaakt? Één van de belangrijkste wijnhuizen is Hatten Wines, gelegen op Bali. Dit huis is in eigendom van de Budarsa familie die in 1960 begonnen met de productie van brem, een rijstwijn verwant aan arrack, wat zeer bekend is in Indonesië.
De Pino de Bali is een blend van 60% Muscat St Vallier en 40% Alphonse Lavallee. Deze laatste druivenvariëteit staat slechts beperkt aangeplant in de wereld en juist de wijn van Hatten wordt geroemd.
Hatten maakt een wijn, geïnspireerd op de Pineau de Charentes uit Frankrijk, die voor de fermentatie versterkt wordt. Daarnaast rijpt de wijn 5 jaar op Frans eiken vaten waarbij gebruik wordt gemaakt van het Solera-systeem, dat ook bekend staat om sherry-wijnen.
De Pino de Bali, een eer betoon aan de Franse Pineau, is een weelderige wijn met een rosé kleur. Zeer mooi balans maar wel degelijk complex. In de neus komt het gedroogde fruit, krenten, honing en vanille direct naar boven. Eigenlijk krijg je meteen een idee van tawny port-wijn naar boven. De volle body en lage alcohol (slechts 8%) met een prettige zuurgraad leveren een wijn op met aroma’s van abrikoos, honing, vanille, walnoot en kruidnagel.
Dit was een geweldige afsluiter van een zeer gezellige en leerzame avond!
Een aantal van ’s werelds meest bekende wijnen ondergaan sur lie rijping, maar wat is dit eigenlijk? En wat doet het moet smaak en textuur?
De sur lie rijping (ofwel rijping op de droesem) is een belangrijk hulpmiddel van een wijnmaker. Het is inmiddels onderdeel van het karakter van wijnen, maar ook van appellaties en wijnstijlen. Maar wat is de droesem en hoe beïnvloedt dit de wijnstijl?
Wat is droesem?
We gaan van sur lie naar droesem, maar wat betekenen deze woorden? Dit is de drap van vaste stoffen die in de wijn achterblijven na de fermentatie. De droesem kan bestaan uit druifeigen stoffen wijnkristal, wijnsteenzuur, kleurstoffen, gistcellen en tannine. Het kan een bittere zanderige smaak geven.
De stoffen slaan neer op het laagste punt van het fust of de wijnfles door de zwaartekracht. Wijnflessen die liggend worden bewaard, kunnen over de lengte van de fles een spoor hiervan vertonen. Wanneer men de fles rechtop zet, zal eventuele droesem door de wijn gaan zweven. Daarom dient men de fles met wijn een dag tevoren rechtop te zetten waardoor het droesem zich rond de ziel van de fles zal verzamelen.
De rol van gistcellen
Voordat we naar de rol van gistcellen en bezinksel kijken, willen we eerst duidelijk maken dat er twee soorten ”lie” zijn, grove lie en fijne lie. Indien een wijn grove lie heeft, is deze wijn niet gefilterd en/of geklaard waardoor alle vaste delen nog in de wijn aanwezig zijn. Denk hierbij aan gistcellen, stokjes, pitjes, schil en dergelijke. Deze kunnen leiden tot ongewenste aroma’s en smaken. Bij fijne lie zijn de grote vaste delen uitgefilterd. Doordat dit kleiner is, duurt het ook langer voor het neergeslagen is. Deze lie is juist van belang, omdat dit gewenste aroma’s kan sturen.
Het feit dat wijn lie heeft, wilt niets zeggen over de kwaliteit van de wijn, maar meer over de wijnmaaktechniek die is toegepast.
Vanzelfsprekend heeft grove droesem meer invloed op de wijnstijl, waardoor deze eerder in het proces eruit zal worden gefilterd. Daarnaast is de meeste wijnen gemaakt voor directe consumptie, waardoor langdurige rijping een mindere rol speelt. Maar wat gebeurd er wanneer je de wijn wel voor een langere tijd in contact laat met haar droesem?
Gist transformatie
Wanneer de wijnmaker de rijping goed gecontroleerd, kan droesem meerdere smaak- textuur- en structurele voordelen opleveren.
Droesem bestaat grotendeels uit gistcellen, en deze ondergaan een proces van autolyse. Dit wil zeggen dat de eigen enzymen de interne structuur van gistcellen vernietigt. Hier komen suikers en peptiden (een verbinding van een klein aantal aminozuren die een zoete smaak geven) vrij. En die geven de textuur aan de wijn ofwel het boterachtige mondgevoel. Terwijl andere eiwitten zich binden met de tannine (voor rode wijn) die een fluweelachtige structuur geven.
Ook doordat wijnmakers meer begrip hebben hoe wijn chemisch beter gecontroleerd kan worden, verminderd de neerslag van droesem en bevordert de eiwitstabiliteit. Door grove droesem vroegtijdig te verwijderen (filteren), remt de wijnmaker het vrijkomen van zwavelverbindingen en reducerende enzymen. Wanneer deze teveel vrijkomen, ontstaat er de onaangename oxidatie aroma’s in wijn.
Ook het doorroeren van de droesem (battonage genaamd) geeft hetzelfde resultaat. Maar ook bijkomende voordelen zijn dat een groter deel van de vloeistof in contact komt met zuurstof en doordat een groter deel van de vloeistof en de droesem met elkaar in contact komen, een beter impact op de structuur van de wijn wordt bereikt.
Het effect van sur lie rijping
Maar hoe kan je sur lie rijping nu proeven in de wijn? De droesem stimuleert ook de malolactische fermentatie, omdat ze dienen als voedingsstoffen voor de melkzuurbacterieën die de MLF stimuleren. Daardoor versterkt de droesem indirect de romigheid waar we al eerder naar refereerden. Naast deze romigheid, zijn ook de volgende smaken typerend. Denk hierbij aan acacia, havermoutkoekjes, brioche, brooddeeg en geroosterde noten. Deze smaken zijn het resultaat van aanwezige complexe eiwitmoleculen.
Champagne, Muscadet, Bourgondische Chardonnay
Één van de meest bekende regio’s waar sur lie rijping in de wijnwetgeving ligt vast gelegd is toch wel Champagne. Maar eigenlijk alle mousserende wijn die volgens de klassieke methode worden geproduceerd (denk aan Cava en Franciacorta) hebben sur lie rijping als vereiste. Dit verklaart de uitgesproken smaak van broodachtige en nootachtige aroma’s in deze wijnen. Maar ook Muscadet of Sancerre uit de Loire en BourgondischeChardonnay’s (of op Bourgondische Chardonnay geïnspireerde wijnen) zijn goede voorbeelden.
Neem bijvoorbeeld Henri Bourgois’s Sancerre les Baronnes. Een hele delicate wijn met fris fruit en dankzij de sur lie rijping heeft de wijn een geweldige textuur. Bij ons verkrijgbaar voor slechts € 25.49.
Tijdens één van onze proeverijen, wilden we de wijnen centreren rondom een aantal minder bekende Spaanse regio’s die bijzondere wijnen voortbrengen. Graag willen we u meenemen in een zeer gezellige avond.
Bouvret champagne
Natuurlijk begonnen we met onze eigen champagne van Bouvret. Dankzij de hogere zuurgraad van champagne wijnen, neutraliseert de smaakpapillen in onze mond na al het eten en drinken gedurende de dag. Hierdoor kunnen we de wijnen beter proeven.
Onze champagne is goed ontvangen door de gasten, naast dat het een lekkere frisse sprankelende wijn is, is ze heel toegankelijk. De zachte mousse, prettige zuurgraad, aroma’s van citroen, perzik en gedragen door een zachte brioche ondertoon, zorgt ervoor dat de wijn een allemansvriend is. En dat voor een zachte prijs van slechts €21.95.
Ola del Melillero
Deze wijn is afkomstig van Bodegas Victoria Ordonez in Malaga. Haar roots liggen in wijn, echter zelf besloot ze pas in 2004 haar eerste stappen te zetten in deze wonderbaarlijke wereld. En in 2007 ging ze volledig om. In 2015 besloot ze om de inheemse Pedro Ximenez-druif te omarmen en deze op een ecologische en duurzame wijze te produceren.
Voor deze wijn zijn de druiven afkomstig van 7 verschillende kleine percelen van 30 tot 100 jaar oude stokken. De wijngaarden liggen op de Montes de Malaga met een leistenen bedekte bodem. Oogst vindt met de hand plaats vanwege de steile helling en vervoert per muilezel in 10kg zware dozen. Ongeveer 40% van de druiven vergist op frans eiken vaten en het restant in RVS bij gecontroleerde temperaturen. Vervolgens rijpt de wijn op haar droesem gedurende 10 maanden.
De wijn heeft even tijd nodig om in contact met zuurstof te komen. Want bij het inschenken had de wijn iets van een vervelende lijmlucht. Echter na het contact met zuurstof werden we verrast met een heldere, strogele wijn en een fijne neus van witte bloesem, grassig en natte steen. De wijn heeft een prettige body waarbij alcohol (toch wel 13%) goed in balans was met de verfrissende hoge zuren. Ook hier waren aroma’s geconcentreerd rondom witte bloesem, maar ook een vleugje vanille. Kortom een heerlijke wijn met een prettige lange afdronk en toch iets wat complexe aroma’s.
Aizpurua
De volgende wijn is afkomstig uit noordwest Spanje en is gelegen aan de baai van Biskaje ofwel het Baskenland ookwel Euskadi genaamd. De DO Getariako Txakoli mag één van de kleinste appellaties van Spanje zijn maar is qua volume niet de kleinste als het gaat om Txakoli-wijnen.
Txakoli? Nog nooit van gehoord… dat was de eerste reactie van de groep. En niet verbazingwekkend dat men nog niet van deze bijzondere Spaanse regio gehoord heeft. Eigenlijk wel jammer want Txakoli zijn echt heel mooie wijnen van de druif Onderrabi Zuri. Over het algemeen een heldere wijn met een hoge zuurgraad en een licht zoutgehalte vanwege de nabij gelegen Atlantische Oceaan. Het is een perfecte wijn voor zeevruchten vleeswaren en harde kazen.
Deze wijn is afkomstig van Bodega Aizpurua, gelegen ten zuiden van de stad Getaria. De wijn wordt bereid door de 4e generatie en de geschiedenis van Aizpurua gaat terug naar 1834.
Deze wijn is licht geelgroen van kleur en heeft een heel fijne mousse. De verfijnde geur van groene appel (Granny Smith) en druiven worden vergezeld door een zweem van limoen. De wijn is droog in het begin, maar eindigt met een intense aromatische afdronk met naast de fruitsmaken ook een ziltige ondertoon. De wijn heeft een hoge zuurgraad met laag alcohol (van 11%) en een lekker mondgevoel. Een echte aanrader om deze regio verder te gaan ontdekken!
Pasion de Bobal
En de laatste wijn van de avond is afkomstig uit de Valencia regio – DO Utiel Requena. Geproduceerd door Bodegas Sierra Norte, die zich richt op veganistische en biologische wijnen. Het huis richt zich vooral op inheemse huizen, zoals Bobal, Monastrell en Maccabeo. Ze beheren 420ha verdeeld over zeven wijngaarden. De geschiedenis van deze bodega gaat terug naar 1914 toen het eerste perceel nabij de stad Camporroles werd aangeplant met Bobal.
Deze inheemse druif staat al ruim 60 jaar aangeplant op een 920m hoge wijngaard nabij Camporroles. De bodem is rijk aan kalksteen en is goed waterdoorlatend. Doordat hier ecologisch gewerkt wordt, heb je optimale terroirexpressie in de wijn. Eenmaal in de wijnmakerij begint de koude inweking, gevolgd door een korte alcoholische vergisting bij lage temperaturen. Daarna vindt MLF plaats in 100% nieuw Frans eikenvaten, waar ze ook 6 maanden in rijpt.
Dit resulteert in een diep paars gekleurde wijn met een lichte paarse rand. In de neus heb je prettige geur van aardbeien, bramen en zwarte bessen met een zweem van kruiden en zoethout. Een zeer sappige fruitige wijn is gedragen door een prettige vanille ondertoon waarbij de tannine nog licht aanwezig zijn. De lange afdronk kent tevens tonen van koffie en chocolade naar boven. Kortom een geweldige smakelijke rode wijn die ideaal samen gaat met rood vlees of eend. Maar ook niet misstaat bij stevige kaas of pasta met saus.
Kortom
Ondanks dat we maar 4 wijnen hadden, heeft ons groepje het bijzonder gezellig gehad. Voor we het wisten zaten we bijna 5 uur te proeven van wijnen uit bijzondere Spaanse regio’s en goede gesprekken te voeren! En uiteindelijk draait het daar om bij wijn. Gezellige avonden waarbij de tijd voorbij vliegt voor je het weet.
Van 7 tot 31 januari werd Los Angeles verrast door zeven heftige branden die maar moeilijk onder controle te krijgen waren. De drie grootste branden hebben bijna 23.000ha en meer dan 20.000 huizen verwoest. Na de chaos van de eerste dagen, begon de details van de verwoesting pas echt naar voren te komen. Maar wat voor impact hebben deze LA wildfires op wijn gehad?
Wat is er gebeurd
Dankzij aanhoudende droogte , lage luchtvochtigheid, opbouw van vegetatie tijdens de wintermaanden en de Santa-Ana winden, ontstond er een giftige cocktail. Het zuiden van Californië was sinds de nazomer van 2024 steeds droger geworden, met als gevolg van El Niño die verschoof naar La Niña. Deze ontstonden in december 2024 boven de tropische Stille Oceaan. Daardoor was Los Angeles County in een matige droogtestatus terecht gekomen, in een periode die traditioneel juist nat is. Hierdoor nam het risico op branden toe.
De combinatie van de verdorde vegetatie, toegenomen temperaturen en aanzwellende oceaanwind zorgde voor deze heftige branden. Dit is een typisch verschijnsel van klimaatveranderingen.
Duizenden huizen zijn verwoest, en hebben dus diepe sporen nagelaten in de samenleving. Maar ook de infrastructuur is zwaar beschadigd.
Wat opvalt is de hechte en veerkrachtige samenleving in de regio. Verschillende initiatieven zijn opgezet, waarbij niet getroffen wijnhuizen de opbrengst van hun wijn doneren aan doelen als LA Fire Department Foundation en LA Fire Fundraiser. Maar ook gewoonweg de mensen in hun omgeving helpen om met deze tragedie om te gaan en nieuwe stappen te zetten in deze onzekere toekomst.
En die toekomst is voor veel mensen onzeker. Het blijkt dat veel mensen zwaar onderverzekerd zijn en dat de recente prijsstijgingen in de bouwsector dus niet goed gereflecteerd zijn in de verzekeringen. Ook zijn verzekeraars niet happig om verzekeringen open te breken of nieuwe af te sluiten vanwege het escalerende risico op blootstelling aan rampen, evenals de stijging van de inflatie.
Beperkte brandschade voor wijngaarden
Het ziet er naar uit dat de schade aan commerciële wijngaarden beperkt is gebleven. De branden zijn vlak langs de Malibu Coast AVA afgegaan. Maar deze wijngaarden waren in 2018 grotendeels afgebrand. Maar wel veel proeflokalen en restaurants zijn het slachtoffer geworden.
En vergeet ook niet de medewerkers van de wijnhuizen. Veel mensen en bedrijven moesten evacueren, werknemers die hun hebben en houwen hebben verloren en potentieel rookschade.
De impact van de wildfires op de wijn industrie in LA zal naar verwachting langdurig zijn. Naast de directe schade en ontwrichting hebben de branden ook een gevoel van onzekerheid over de toekomst gecreëerd. Veel bedrijven hebben moeite om te herstellen en het is onduidelijk hoe lang het zal duren voordat de industrie volledig is hersteld.
Na de ban van sigaretten en diesel/benzine auto’s, zien we nu een lobby ontstaan voor een campagne tegen alcoholische dranken. Terecht of onterecht, dat wil ik graag in het midden laten. Duidelijk mag zijn dat ik een voorkeur heb voor een bepaalde richting, met name voor wijn. Daarom wil ik de vraag stellen wat de toekomst van wijn nu eigenlijk nog is. Zeker omdat het klimatologisch ook zeker tegen zit.
Zo kan je stellen dat er klimatologische uitdagingen liggen, maar ook zeker veranderde consumentenpatronen en algeheel economische uitdagingen.
Klimaatuitdagingen
Druiven zijn kieskeurig en 13 tot 21C zijn optimaal voor deze plant. Daarnaast zijn omstandigheden ook van belang, waterstress op de juiste moment dragen bij aan de complexiteit van het uiteindelijke product.
Bosbranden zijn mogelijk de meest zichtbare resultante van klimaatverandering. In de afgelopen 2 decennia zijn deze over de hele wereld verdubbeld en heftiger. Ook hittegolven komen 3x vaker voor. Bedenk daarbij dan ook dat 2014-2023 het warmste decennium ooit is geweest. En dat terwijl neerslag heftiger en minder voorspelbaar is geworden.
In het wijnland heeft men intussen ruim ervaring opgedaan met de extremen als gevolg van klimaatverandering, waardoor de toekomst van wijn op het spel staat. Van heftige hittegolven en bosbranden tot jarenlange droogte gevolgd door ernstige overstromingen, verwoestende hagelbuien en vroege en late vorst. Volgens het World Economic Forum zijn de kosten van deze extreme weersomstandigheden in de afgelopen 20 jaar ongeveer $2.8 biljoen.
Oplossingen voor klimaatuitdagingen
Maar zijn er dan oplossingen? Het antwoord is al snel in de bodem terug te vinden. Bodemgezondheid is essentieel voor gezonde klimaatbestendige gewassen. Intensieve grondbewerking waaronder bemesting, tasten de bodem aan. Regeneratieve wijnbouw is hier een oplossing voor. Meer bodembedekkers in de wijngaard kan het vocht beter reguleren en verdamping beheersen. Maar ook de temperatuur in de wijngaard controleren en bodemerosie te verminderen. Daarnaast helpt begrazing met het ”masseren” van de bodem om de waterdoorlating te verbeteren. Ook zien we dat wijnbouwers (kleine) bosgebieden aanplanten rondom de wijngaard om enzymatische biodiversiteit te verbeteren. Zie ook ons artikel over regeneratieve wijnbouw.
Een ander probleem is de regelgeving. Met name in veel Europese appellaties is irrigatie niet toegestaan. Ook hier zien we een iets flexibelere houding ontstaan als het gaat om herbruik van water te stimuleren, in plaats van uit rivieren of reservoirs.
Grillig consumentengedrag
Als iets duidelijker wordt in deze wereld die steeds aan veranderingen onderhevig is, is het wel dat het consumentengedrag bijzonder grillig is. Dit is ingegeven door de politieke instabiliteit in de wereld (denk aan Rusland-Oekraïne, Israël-Palestina, China, Noord Korea, maar vlak ook zeker de Verenigde Staten niet uit die allerlei importheffingen aan het opleggen zijn). De Verenigde Staten maar ook China zijn belangrijke afzetmarkten, vooral voor Franse wijn, maar juist deze landen juist meer handelsbeperkingen opwerpen.
Maar ook worden consumenten geraakt in hun portemonnee. De koopkracht van de consument krimpt en er is sprake van een wereldwijde economische neergang, die de wijnhandel blijft beïnvloeden.
Low-No Alcohol
En denk ook aan de verschuiving naar gezondheidsbewustheid van de consument. Alcohol wordt steeds meer in de ban gedaan door overheden. Vooral Noord Amerika, maar ook steeds meer in centraal Europa speelt dit een belangrijke rol. De enige wijze om hierop in te spelen is vooral om te kijken naar de productportfolio. Hoe kan men in de toekomst slimmer wijn maken met lager alcohol percentage of zelfs alcoholvrij.
Premiumisatie
Een ander aspect is premiumisatie. In de afgelopen jaren had de wijnwereld vol ingezet op premium-wijnen. Terwijl de volumes stagneerden, compenseerde deze premium-wijnen het verlies. Echter, zeker doordat de vraag uit China lager uitvalt, kan je vraagtekens zetten of premium-wijnen een haalbare strategie is naar de toekomst.
Wijnkennis
Waar wel kansen liggen is om de kennis over wijn te vergroten. Zeker ook jongere generaties zijn erg geïnteresseerd om meer te begrijpen hoe wijn gemaakt wordt en hoe wijn te proeven. Vandaar ook onze wijnproeverijen om deze kennis te delen.
Product differentiatie
Een andere kans ligt in de aanpak. Grenzen vervagen, we drinken graag nog een drankje, maar identificeren onszelf niet meer als ‘wijndrinker’, ‘bierdrinker’ of ‘cocktaildrinker’. We willen gewoon iets lekkers, waarbij de kwaliteit vooropstaat. Of dat nu een speciaal bier, mooie wijn of lekkere cocktail is. Niet alleen de categorieën verdwijnen, wijnmakers worden ook avontuurlijker. Of het nu whisky op een Amarone vat of kruiden in wijn tijdens de rijping. Alles kan.
En natuurlijk verschuift de trend van zware rode wijnen, naar de lichtere witte wijnen en mousserende wijnen die vaak lager in alcohol zijn.
Ja het is waar, er is een enorme overproductie dankzij de stuwende vraag naar wijn in de voorbijgaande jaren. Terwijl nu ook de consumentenmarkt haar focus aan het verleggen is. Maar wijn heeft zich genesteld in de culturele waarden van veel bevolkingsgroepen. Het is alleen de vraag of het zo prominent zal blijven. Het lijkt erop dat er een verplaatsing van focus plaats vindt naar lagere alcoholische dranken. Dus om de toekomst zeker te stellen voor wijn, zullen wijnbouwers flexibeler moeten gaan inspelen op wijzigende omstandigheden. Dat vraagt om een enorme uitdaging voor een traditioneel logge sector. En daar zien we grote verschillen tussen de “oude” en “nieuwe” wereld. De laatste is beter in staat om snel aan te passen aan omstandigheden. Terwijl in de “oude” wereld veel meer gereguleerd is, en dus veel trager verandert.
Onlangs hebben we geschreven over de worstelingen die onze Europese wijnindustrie meemaakt. Maar het is niet alleen in de “Oude Wereld” waar het kommer en kwel is. Ook in Amerika waar ze de afgelopen decennia record na record braken, zien ze een sterke neergang. De wijnverkoop is in 2023 met 6% gedaald, na jaren van een meer gematigde daling. Daarom heeft de Amerikaanse wijn sector alarm geslagen. Er is schijnbaar een meer structureel probleem dat onderzocht moet worden.
Hoewel wijn nog steeds een prominente plaats inneemt in de Amerikaanse alcoholsector, is de daling meer uitgesproken dan in andere segmenten.
Overproductie
Het zal je wellicht niet verbazen, maar ook in de VS is er sprake van een structurele overproductie. En dat vooral voor de bulkwijnen. En in combinatie met een lagere vraag, is dit probleem exponentieel groter geworden door overgebleven voorraad van eerdere jaargangen, stijgende kosten voor opslag en voorzichtigere afnemers.
Post-Covid effect
Zoals veel industrieën heeft ook de wijnsector enorm geprofiteerd van een tijdelijke opleving gedurende Covid-19 pandemie. Lockdowns en thuisbezorging gaf een boost omdat consumenten de luxe thuis zochten. Echter deze piek was maar van korte duur. Toen de beperkingen van ons leven eraf gingen, viel de verkopen fors naar beneden, nog verder dan het niveau van voor de pandemie.
Generatie verschillen en levensstijl
Zoals al een paar keer eerder aangestipt, zien we een sterke verschuiving in consumentengedrag. Millennials en Gen Z hebben een heel andere kijk op gezondheid dan de babyboomers en generaties erna. Daar waar de laatste groepen wijn omarmen als een cultureel goed, is deze jonge generatie zich juist bewust van de gevaren van (overmatig) alcohol, suiker en de impact op de gezondheid. Zij kiezen een heel andere levensstijl.
Mede ook dankzij overheidscampagnes is de bewustwording van de schadelijke kant van alcohol sterk belicht. Hierdoor beschouwt een grote groep Amerikanen alcohol als ongezond. En dat terwijl alcoholvrije wijn niet dezelfde slag heeft geslagen als alcoholvrij bier. Deze is omarmd door de consument terwijl bij wijn toch de body en dus mondgevoel afbreuk doet. Hooguit de alcoholvrije mousserende wijn heeft nog een plaatsje verdiend.
Maar er is ook een andere opvallende trend die bovenstaande ook in een ander daglicht stellen. Consumenten kiezen vaker voor gemende, kant-en-klare dranken. Denk aan rosé lemonde of Tinto de Verano. Mensen zijn meer op zoek naar gebruiksgemak. Deze dranken zijn handiger, draagbaarder en gemakkelijker te consumeren. Vandaar dat deze sector nog steeds een groei laat zien en mateloos populair is onder jongeren.
Wat hebben cannabis en wijn met elkaar gemeen?
Een aspect die je mogelijk niet meteen ziet aankomen. Maar doordat cannabis meer wordt toegestaan in Amerika, zijn we dat de dominantie van wijn in sociale omgeving vermindert. Naarmate cannabis meer geïntegreerd raakt in sociale en recreatieve activiteiten, concurreert het met alcohol, inclusief wijn, om de aandacht van de consument.
Amerikaanse prijsstijging
Een laatste factor die genoemd kan worden is de prijsstijging. Sinds het begin van de 21e eeuw is de gemiddelde liter prijs van $10 naar $14 gestegen. Tuurlijk is bulkproductie nog steeds goed betaalbaar, maar consumenten zijn ook daarin kritischer geworden. Terwijl de productiekosten zijn gestegen en inflatie natuurlijk ook een rol heeft gespeeld.
Alarm voor toekomst van Amerikaanse wijn
Hoe nu verder? De industrie zal zichzelf staande moeten houden. De kans dat de (federale) overheid zijn beurs zal trekken, zoals in Europa, zal niet heel groot zijn. Grote aanpassingen zijn nodig om slagvaardiger en interessanter qua prijs te zijn.
Kansen
Maar er is ook goed nieuws. Juist de millennials lijken nu ook interesse te tonen in mousserende wijn, lichte, frisse witte wijn en biologische wijnen. Dit zien we ook in de Europese wijngebieden gebeuren. Maar vraagt wel een omschakeling van de door rode wijn gedomineerde Amerikaanse markt. Ook zijn er kansen door gebruik te maken van meer transparante etikettering. Door gebruik te maken van termen als “no/low sugar”, “organisch” of “vegan-friendly” zal dit het jongere publiek zeker aanspreken. In Amerikaanse appellaties is dit makkelijker mogelijk omdat etikettering niet aan wetgeving of beperking onderhevig is. Dit in tegenstelling tot veel Europese tegenhangers.
Trumpism
Maar er is natuurlijk een ander interessant aspect. Nu Trump terug aan de macht is, en massa deportaties van (illegale) immigranten heeft aangekondigd, zal dit een zware wissel trekken op de wijn industrie. De alarm bellen gaan rinkelen voor Amerikaanse wijn omdat ze erg afhankelijk is seizoensarbeiders. In Californië zijn er jaarlijks maar liefst 30.000 seizoensarbeiders voornamelijk afkomstig uit Midden Amerika.
Natuurlijk is mechanisatie een oplossing. Maar ook hier geldt, plukmachines bestaan al vele jaren, echter hebben nog zich nog niet bewezen voor premium kwaliteit. En dat terwijl geautomatiseerde snoeimachines onbetaalbaar zijn en zijn alleen geschikt voor de grootschalige bulk wijngaarden.
Terwijl aan de andere kant alle accijns dreigingen op buitenlandse wijn (zoals 25% op Europese wijn) juist de Amerikaanse wijn goedkoper zouden maken. Maar deze accijnsheffing gaat verder dan alleen Europese wijn. Het betreft een heffing op alle geïmporteerde goederen. Dus ook bijvoorbeeld de populaire Chinese wijnflessen (tegen een accijns van 60%!).
Tot slot
Aan de andere kant denken (of is het hopen?) dat de kans klein is dat het water aan de lippen van de wijnindustrie staat. Want wijn maakt al 8.000 jaar deel uit van de menselijke cultuur.
Het oogst jaar 2024 begon met een vliegende start met een zeer vroege start datum voor Oostenrijkse begrippen. Maar helaas is de verwachting niet hoog gespannen. Volgens de voorzitter van de Oostenrijkse wijnbouwersvereniging zal de naar verwachting 2 miljoen hl onder het 5-jaarsgemiddelde liggen van 2.4 miljoen hl.
Vroege Oostenrijkse oogst
De reden voor deze zeer vroege start van de Oostenrijkse oogst in 2024 gaat terug naar de winter 2023-2024. Vanaf januari was de temperatuur te warm voor de tijd van het jaar. Doordat de temperaturen in het voorjaar eerder zomers te noemen waren, liepen de wijnstokken vroeg uit, reeds in april. De knopvorming vond 3 weken eerder plaats dan normaal. Terwijl er voldoende neerslag viel. Vroege ontluiking komt met een probleem met late vorst. En in de tweede helft van april trad de vorst in in diverse delen van Oostenrijk. Vooral de regio’s Thermenregio, Kamptal en Wachau waren waar getroffen, naast de jonge wijngaarden die lager gelegen zijn.
Waarna de zomer hete periodes heeft gekend om de rijping goed op gang te brengen. Daarnaast speelde droogte ook een rol. Klimaatverandering begint ook in Oostenrijk een rol te spelen. En irrigatie zal een gewoonte gaan worden. Ook de hitte tijdens de pluk speelt een rol. Het vermindert de zuurgraad, dus ook hier zal geanticipeerd in moeten worden. In warme streken zoals Italië en Zuid Afrika is dat gewoon en plukt men zeer vroeg in de ochtend.
Ondanks de vroegere oogst, hebben de wijnboeren niet kunnen profiteren van een groter volume. In veel wijngaarden waren trossen minder goed gevormd. Maar ook de late vorst, hagel en coulure tijdens de bloei hebben het volume verminderd. Hierdoor is de opbrengst naar verwachting 15% lager dan vorig jaar.
Maar er zal geen tekort zijn, dankzij de reserve wijnen bij de wijnhuizen.
Maar waarom is een vroege oogst noodzakelijk?
Dan kan je jezelf afvragen, waarom is zo een vroege start van de Oostenrijkse oogst noodzakelijk? Doordat de rijping vroeger begon vanwege de weersomstandigheden, is ook een vroege start van de oogst nodig om de harmonie te bewaren tussen de suiker- en zuurverhouding.
Natuurramp in Niederösterreich
En dan tot slot ook nog hevige regenval net voor de pluk begon. Vooral Waldviertel, Kamptal en de regio’s aan de Donau kampten met snel stijgend water in de (zij) rivieren van de Donau. Gelukkig waren de grootste overstromingen Wachau bespaard gebleven door tijdige waarschuwingen.
Hoewel overtollig water het risico op gebarsten vruchten vergroot (doordat de druif teveel water opneemt) en dus infectie risico vergroot, is dankzij goede afwatering of goede wateropname in de bodems dit tot een minimum beperkt.
Opvallende trend verschuiving
Om ook even een ander onderwerp aan te stippen. Naar aanleiding van een onderzoek in opdracht van Schlumberger onder 1.000 Oostenrijkers van 18 jaar en ouder is een opvallende trend verschuiving waar te nemen. Echter deze is niet geheel verrassend, gezien de focus op gezondheid. Er is namelijk een groeiende belangstelling voor rosé en niet-alcoholische wijnen. Daarnaast heeft men in Oostenrijk een voorkeur voor mousserende wijnen. Het is niet meer alleen voor bijzondere dagen. Ongeveer 25% van de Oostenrijkers geniet van mousserende wijnen zonder specifieke reden. Vooral jongeren lopen voorop in deze verschuiving.
Hier is al rekening mee gehouden door kwaliteitsregels op te zetten, zoals beschreven in dit artikel.
Conclusie
Vooral de rode wijn heeft geprofiteerd van deze omstandigheden. Als gevolg van kleine geconcentreerde bessen, zullen de wijnen naar verwachting diep van kleur en rijpe, sappige wijnen opleveren.
Daarnaast profiteert mousserende wijn van de trend verschuiving. Doordat mousserend vaak een lager alcohol percentage geniet, sluit het meer aan bij wat de consument wilt vandaag de dag. En een vroegere start in 2024 van de Oostenrijkse oogst draagt daar natuurlijk ook aan bij!
Met nieuwjaar om de hoek is de interesse in mousserende wijn natuurlijk groter. Hoewel ik van mening ben dat Champagne of Cava (of enig andere mousserende wijn) natuurlijk niet uitsluitend voor Nieuwjaar is. We zouden elke dag moeten vieren en mousserende wijn geeft daar een speciaal tintje aan. Maar ondanks de hogere interesse aan het eind van het jaar, rommelt het in DO Cava en zijn er velerlei uitdagingen.
Wat is Cava
Plat gezegd is Cava de Spaanse tegenhanger van de Franse Champagne. Het is op dezelfde wijze geproduceerd, maar met andere druivenrassen. Wanneer je een mousserende wijn onder de €20 drinkt, is de kans groot dat het Cava of Prosecco (de Italiaanse mousserende wijn) is. Een Cava is over het algemeen genomen fris, vol met citrusfruit en hartig, maar elke druivensoort voegt haar eigen signatuur toe.
Macabeo (wit): ook bekend als Viura, is de belangrijkste druif voor Cava. En staat ook veruit het meest aangeplant (37% in 2022).Het heeft bloemige aroma’s met een citroenachtige smaak en een lichte bittere afdronk dat doet denken aan groene amandelen.
Xarel-lo (wit): staat op de tweede plaats qua aanplant (27%) en is veel aromatischer met rijke bloemige aroma’s en peer/meloenachtige tonen. Wijnen zijn complexer en hebben een pittige zuurgraad dat tevens de rijpingsperiode kan verlengen.
Parelleda (wit): met 19% de derde qua aanplant brengt Parelleda delicate citrusachtig en witte bloementonen. Terwijl de lagere zuurgraad zachtheid en balans bijdragen.
Maar ook komt Chardonnay, Malvasia, Garnacha, Monastrell, Trepat en Pinot Noir voor.
Hoewel er cava producenten zijn die wijngaarden bezitten, komt het merendeel van de druiven van duizenden kleine wijnboeren – eigenlijk een soortgelijke methode als in de Champagne.
Wat is DO Cava
Laten we weer even terug gaan, wat is DO Cava nu precies? Dit kan je toch wel een bijzondere denominación de origen (ofwel beschermde herkomstaanduiding of appellatie) noemen. Het gaat namelijk niet om een specifieke streek. Hoewel 95% van alle Cava uit Catalonië komt, en zelfs 86% uit Penedès, mag mousserende wijn uit Rioja, Extremadura en Valencia ook Cava genoemd worden. Vanuit marketing oogpunt is het handig om één “merk” neer te zetten. Maar sinds de jaren 70 (dat Cava gelanceerd is), is er veel veranderd in werkwijze en kwaliteit.
Een wijn mag zich rekenen tot DO Cava wanneer de gemaakt is van bovengenoemde druivenrassen met een maximale oogst van 12.000kg per hectare, tweede vergisting op fles plaats vindt en de minimale rijping 9 maanden is.
Classificatie o.b.v. rijping
Nu zijn ook twee nieuwe categorieën geïntroduceerd: Cava de Guarda en Guarda Superior. Feitelijk is Cava de Guarda de standaard Cava met een standaard rijpingstijd in de kelder van minimaal 9 maanden. De aanvullende eis voor Cava de Guarda Superior is dat de druiven biologisch geteeld moeten zijn.
Een Cava de Guarda Superior is gelabeld als Reserva bij een minimale rijping van 18 maanden. Bij 30 maanden rijpen mag de wijn Gran Reserva genoemd worden of de zeer prestigieuze Cava de Paraje Calificado bij een leeftijd van meer dan 36 maanden.
Restsuiker
Daarnaast is er een indeling op restsuiker – gelijk met Champagne.
Bij het label Brut Nature is er geen suiker toegevoegd. Dit is Cava in haar meest pure vorm. Het is een verfrissende aperitief en is een goed gezelschap voor elke gang. Vooral wanneer het gerecht zout of vettigheid bevat.
Bij Cava Extra Brut is maximaal 6 gram suiker per liter in de dosage toegevoegd. Dit kleine vleugje zoetheid vergroot de veelzijdigheid, waardoor het ideaal is om te combineren met gerechten met een hogere zuurgraad of bitterheid.
Met een aangenaam mondgevoel bevat Cava Brut een iets grotere hoeveelheid toegevoegde suikers in de dosering. De uitgebalanceerde zuurgraad van het product betekent dat deze (nog steeds relatief) kleine hoeveelheid suiker nauwelijks merkbaar is. Ideaal bij de Aziatische keuken.
De Cava Extra Seco kan je herkennen aan het zwaardere mondgevoel doordat er net iets meer suiker toegevoegd mag worden. Gaat goed samen met desserts of een kaasplankje.
Vanaf een restsuiker met 17 gram/lt komen we in het meer zoete segment terecht voor een Seco. Bij 32 tot 50 gram /lt suiker een Semi Seco en 50+ gram/lt de Dulce. Deze zijn ideaal als dessert wijn wanneer je iets anders wilt.
Het label Brut Nature, Extra Brut en Brut mogen binnen alle 4 categorieën gebruikt worden. Terwijl de meer zoete Cava’s alleen binnen de categorie Cava (Cava de Guarda) of Reserva (Guarda Superior) gebruikt worden.
Herkomstbenamingen binnen DO Cava
Om sommige uitdagingen het hoofd te bieden, wilt men de DO Cava hervormen. Er zijn in 2020 vier individuele herkomstbenamingen ofwel appellaties toegevoegd. Op deze manier kan de herkomst van het product nauwkeurig worden bepaald aan de hand van het terroir en het microklimaat waar de wijn gemaakt is.
Comtats de Barcelona
In Catalonië, in het noordoosten van Spanje, ligt de Comtats de Barcelona. In dit gebied vinden we meer dan 95% van de Cava productie. De naam verwijst naar de voormalige graafschappen en de middeleeuwse gebieden onder toezicht van de Graaf van Barcelona.
Doordat er verschillen in klimaat zijn, aan de kust meer mediterraan en verder landinwaarts meer continentaal, valleien op verschillende hoogtes en bodem diversiteit, zijn er een vijftal sub-zones.
Voor al deze sub-zones geldt dat de wijnstokken minimaal 10 jaar oud dienen te zijn met een maximale opbrengst van 10.000kg/ha. De regio’s produceren alleen Reserva en Gran Reserva Cava’s.
Pla de Ponent
Geheel in het oosten vinden we Pla de Ponent. Hier vinden we een continentaal klimaat met weinig regenval en vele zonuren. Er heersen grote dagelijkse temperatuurverschillen. De wijngaarden liggen tussen 200 en 400m hoogte op redelijk vlak terrein.
Serra de Prades
In het noorden van Tarragona, grenzend aan Pla de Ponent ligt Serra de Prades. Deze sub-zone is vernoemd naar de Prades bergketen. Ze onderscheidt zich door haar geologische formatie: een stroomgebied of vallei omgeven door bergen, waar de Serra de Prades op zuidelijke hellingen liggen. De eroderende werking van de rivier de Francolí en zijn zijrivieren spelen een belangrijke rol in de geologie.
Op een hoogte van 350 tot 600 meter boven de zeespiegel heeft Serra de Prades een zeer bijzonder microklimaat, waar de invloed van de Middellandse Zee zich vermengt met winden uit het binnenland, van continentale aard, in wat kan worden omschreven als een mediterraan overgangsklimaat met grotere thermische contrasten. Dit microklimaat bevordert de teelt van de inheemse Trepat-variëteit, een soort rode druif die fruitige wijnen produceert met een zeer eigen persoonlijkheid.
Conca del Gaià
Ten zuidoosten van Serra de Prades vinden we Conca del Gaià. De naam verwijst naar de rivier de Gaià en de geschiedenis gaat terug naar het Romeins Hispania. De sub-zone heeft een typisch mediterraan klimaat met milde winters en hete zomers, getemperd door een oceaanbries. Het bestaat uit een vlakte die vanaf de Middellandse Zee langzaam omhoog klimt tot de toppen van het kustgebergte.
Valls d’Anoia-Foix
Gelegen in een brede vallei tussen twee bergketens met Barcelona in het noorden en Tarragona in het zuiden, vinden we Valls d’Anoia-Foix. De open vallei loopt langzaam af van de indrukwekkende rotsmassa van Montserrat naar de zee. Het wordt gevormd door een veelheid van heuvels en kleine heuvels gevormd door de stroomgebieden van de rivieren Anoia en Foix, waaraan deze sub-zone van Cava zijn naam ontleent. De sub-zone wordt beschermd tegen de noordenwind door het Montserrat-massief waardoor ze van een gematigd klimaat geniet. Deze diversiteit zorgt ervoor dat Xarel-Lo in het kustgebied staat aangeplant, Macabeo vooral in de vallei, terwijl Parellada terug te vinden is in de hoger gelegen wijngaarden.
Valle del Ebro
In noord Spanje, in Rioja, vinden we Cava uit de Valle del Ebro. De wijngaarden liggen nabij de rivier de Ebro. We vinden hier twee sub-zones: Alto Ebro en Valle del Cierzo. Ook hier geldt dat de wijnstokken minimaal 10 jaar oud moeten zijn. En de wijnen die geproduceerd worden zijn geklasseerd als Reserva en Gran Reserva Cava’s.
Alto Ebro
Dit ligt in het westen van de Ebro-vallei en bestaat uit een uitgestrekt vallei langs de rivier de Ebro, omgeven door bergketens. De wijngaarden reiken tot 600m hoogte. Belangrijkste kenmerk is de samensmelting van de klimaten van de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Dit levert een mild klimaat met matige regenval en volop zonuren.
Valle del Cierzo
Rondom de stad Zaragoza vinden we Valle de Cierzo. Het continentale klimaat kenmerkt zich door koude winters en hete zomers met grote temperatuurverschillen gedurende de dag. Wat het meest opvalt is de karakteristieke wind, de “Cierzo”. Dit is een koele, droge en sterke wind die bijdraagt aan het droge klimaat.
Requena
Ten westen van Valencia ligt de sub-zone Requena. Het ligt op een klein plateau op 600 tot 900m hoogte. In het zuiden grenst het aan de rivier Cabriel en in het noorden de Molón bergketens. Het heeft een meso-mediterraan klimaat met grote dag-/nachttemperatuurverschillen maar ook lange koude winters.
Viñedos de Almendralejo
Deze sub-zone vinden we in het zuidwestelijke Extremadura. Met een praktisch vlak reliëf, gelegen op een gemiddelde hoogte tussen 200 en 450 meter boven de zeespiegel, genieten de wijngaarden van een vrij droog klimaat, milde winters en hoge temperaturen in de zomer, geaccentueerd door de werking van de warme wind, plaatselijk bekend als de solano.
De uitdagingen van DO Cava
Doordat de vele kleine wijnboeren zich meer richten op terroir en kwaliteit, begint de schoen te wringen. Ze hebben last van het cava-imago als voordelige vervanger van Champagne. Zij werken aan een eigen stijl mousserende wijn die verbonden is met de specifieke herkomst. Terwijl de besluitvorming binnen de overkoepelende DO-organisatie veel discussie oplevert, traag is en werkt naar consensus. Dit geheel vergroot de uitdagingen waar Cava voor staat, waardoor leden hun rug toekeren.
Daarom zijn er, onder druk van het uittredende producenten, een aantal regels aangescherpt. Op het etiket moet de rijpingstijd vermeld staan en is er de mogelijkheid om de sub-zone aan te geven. Wanneer de druiven van eigen wijngaard zijn en de bereiding, rijping en botteling op het domein plaats vindt, mag het logo van elaborador integral vermeld worden op het etiket. Zo kan een wijnboer zich toch onderscheiden ten opzichte van de grote DO Cava.
Clàssic Penedès
Om bovengenoemde uitdagingen zijn een aantal wijnbouwers in de Penedès uit de DO Cava gestapt. Ze hebben hun eigen appellatie opgericht onder de naam Clàssic Penedès en dit omvat ongeveer 1.200ha. En deze is goedgekeurd door de EU. Ze volgen striktere regels dan in de DO Cava. De toegestane druiven zijn uitsluitend van wijngaarden binnen de DO Penedès en moeten biologisch gecertificeerd zijn. Dit laatste is in het geheel geen uitdaging, omdat vanaf 2025 alle wijngaarden in de Penedès biologisch moeten zijn. Daarnaast moeten de druiven van eigen wijngaard komen. En de wijn dient minimaal 15 maanden te rijpen. En Clàssic Penedès moet altijd een vintage zijn. Steeds vaker verschijnt de sub-zone op het etiket, omdat de precieze locatie het unieke karakter van de wijn bepaalt.
Corpinnat
Binnen de Clássic Penedès wilden sommige producenten nog strengere regels hanteren. Dat leidde tot de oprichting van DO Corpinnat, welke in 2018 door de EU werd erkend. Dit omvat ongeveer 200ha. Deze wijngaarden liggen in het hart van de Penedès. De inheemse druiven mogen alleen met de hand geoogst worden. En de wijn dient minimaal 18 maanden te rijpen. Minstens 75% van de wijn komt verplicht van eigen wijngaard en de vinificatie, rijping en botteling moeten op het domein plaatsvinden.
Vintage
De vintage verwijst naar het jaar waarin de druiven werden verbouwd en geoogst, voordat ze werden omgezet in wijn. Het is daarom niet mogelijk om een vintage te noemen voor wijnen die zijn gemaakt van een mengsel van druivensoorten die over meerdere jaren zijn geoogst.
Zeker bij mousserende wijnen, waar gebruik wordt gemaakt van een basiswijn om jaar na jaar eenzelfde stijl te maken, is het gebruikelijk om wijn uit meerdere jaren te blenden. Bij vintage wijnen is dit dus niet het geval. Vaak worden vintage wijnen alleen gemaakt van druiven die van uitzonderlijk goede kwaliteit zijn.
De tijd vliegt weer erg snel, en Kerst staat alweer aan de deur te koppen. Misschien dat u nog helemaal niet bezig bent met Kerst en kerstdiner. Maar om een goed diner op tafel te zetten, betekent dat vooruit zien regeren is. En het kan niet kwaad om te kijken welke trends helemaal hot zijn in 2024. En dat combineren we met wijn adviezen.
Trends 2024: luxe en comfort maar wel in eenvoud
Een aantal dingen die centraal lijken te staan zijn eenvoud, genieten, ontspannen maar wel met een wow-factor. Een sfeervolle kerst combineer je met natuurlijke materialen en mooie details. Tafeldecoraties van onbewerkt hout, linnen servetten, kleurrijke tafellopers of mooie bloemstukken. En het is ook niet allemaal vlees of vis en wijn meer, de gezonde middenweg is essentieel. Een mooie karaf (bruisend) water misstaat zeker niet.
Wil je chique beginnen, neem dan een mousserende alcoholvrije wijn. Persoonlijk ben ik nog niet overtuigd van alcoholische wijnen, simpel omdat ik de body mis. Maar bij mousserend vervangen de bubbels het gemis aan body.
Voorgerecht
Qua eten blijft carpaccio razend populair, maar neem dan eens een hertencarpaccio. Combineer dit met truffelmayonaise en geroosterde nootjes. Of serveer carpaccio tompouce. Serveer hierbij een lichte rode wijn, zoals de Pinotage van Bellingham.
Wil je eerder voor diverse hapjes gaan, komen we bij een tapas plankje uit. Wild is toch hot en denk dan aan crostini met verschillende soorten wildpaté en wild salami. Combineer dit met vijgenchutney, bitterballen van eend, gedroogde ham of worst en decoreer dit met bosvruchten zoals bosbessen, bramen en frambozen. Schenk een lekkere Afrikaanse Pinot Noir.
Of wat denk je van het klassieke pastei gerecht. Dit kan een vlees of vis pastei zijn, maar denk eens aan champignonragout met truffel voor de luxe afwerking. Geniet van deze pastei met een mooie houtgerijpte Montes Alpha Chardonnay.
Hoofdgerecht
Voor hoofdgerechten zijn we toch nog een tikje traditioneel. Denk hierbij aan gevulde kalkoen, rollade of de favoriete eendenborst in sinaasappelsaus. Maar ook hier zijn we een interessante twist. Vul de kalkoen eens met dadels, amandelen met een vleugje kaneel. Doe eens gek en server een Grüner Veltliner van Nittnaus hierbij. Of een oosters sinaasappel-sojasaus. Met de combinatie van zoet, zuur en hartig creëer je verrassende smaken!
Natuurlijk zijn de klassieke gerechten zoals varkenshaas met champignon saus (met les Bertholets Viognier ernaast) of beenham in honingmosterdsaus (met een Esporao Branco) ook niet verkeerd.
Kies je voor een vegetarische variant, denk aan een aubergine wellington afgewerkt met walnoten. En een rijke kruidige wijn is een geweldige partner bij aubergine. Neem bijvoorbeeld de Boutinot les Coteaux of the Chocolate Block.
Dessert
Mogelijk het meest klassieke dessert voor Kerst is toch wel crème brulée, maar 2024 kent nog meer trends. Bijvoorbeeld een heerlijke pavlova of een witte chocolademousse met blauwe bessen. Vanzelfsprekend denk je snel aan een dessertwijn. Je kan ook gek doen en zet een heerlijke champagne uit – wij hebben een heerlijke Bouvret voor slechts €21.95!
Tot slot
Kortom kerst mogelijkheden in 2024 te over waarbij trends zich richten op eenvoud met luxe. Mocht u geïnteresseerd zijn in wijn advies, neem even contact op!
